Gadjo

Në kulturën rome, një gadjo (mashkullor) ose gadji (femërore) është një person që nuk ka Romanipen. Kjo zakonisht korrespondon me të mos qenit një rom etnik, por mund të jetë gjithashtu një rom etnik që nuk jeton brenda kulturës rome. Shpesh përdoret nga romët për t'iu drejtuar ose treguar fqinjëve të huaj që jetojnë brenda ose shumë pranë komunitetit të tyre.

Gorja, e shkruar shpesh Gorger, është variacioni angloroman i fjalës Gadjo.

Etimologjia

Origjina e saktë e fjalës nuk dihet. Një teori konsideron se fjala vjen nga fjala proto-rome për "fshatar" dhe ka të njëjtën rrënjë me fjalën rome gav (fshat).

Në Spanjë

Fjala kaloi nga Caló në zhargon spanjoll si gachó ^[1] (mashkullore) / gachí ^[2] (femërore) duke marrë kuptimin e përgjithësuar "burrë, djalë" / "grua, vajzë". Fjala Caló për një jo-Gitano është payo/paya.^[3]

Në portugalisht

Fjalët portugeze evropiane gajo (mashkullore) dhe gaja (femërore) e kanë origjinën në gjuhën rome/Caló dhe përdoren në gjuhën e përditshme për t'iu referuar joformalisht një burri ose një gruaje, në një përdorim të ngjashëm me "djalë" në anglisht. Fjala gazim është vërtetuar si një përdorim i rrallë në portugalishten braziliane me kuptimin e gruas së çuditshme (dmth. e huaj), ndoshta me rrënjë në gjuhën rome gadji.

Në Skoci dhe Anglinë Veriore

Fjala haset si gadgie (ose nganjëherë gadge), një term në skocisht, i përdorur më parë vetëm nga komuniteti rom/udhëtar, por që nga shekulli i 20-të në përdorim të përgjithshëm nga popullsia skocezofolëse.^[4] Në shumicën e zonave dëgjohet, veçanërisht Edinburgu, Kufijtë dhe Dingwall,^[5] gadgie ka një kuptim të përgjithësuar të një njeriu që folësi nuk e njeh mirë. Në Dundee është një term më poshtërues, që i referohet një personi me arsim të dobët që përfshihet në huliganizëm ose kriminalitet të vogël. Në fshatin Aberchirder i referohet një vendasi.^[6]

Termi dëgjohet gjithashtu në verilindje të Anglisë, shpesh duke iu referuar veçanërisht pleqve.

Shiko gjithashtu

Gadjo dilo ("Gadjo i çmendur") është një film franko-rumun rreth një francezi që udhëton në Rumani pas një muzikanti rom.
Goy
Gringo

Shënime

^ gachó in the Diccionario de la lengua española.
^ gachí in the Diccionario de la lengua española.
^ payo at the Diccionario de la lengua española.
^ gadgie on the Scots Language Centre.
^ gadgie in the Dictionary of the Scots Language.
^ GADGIE on foggieloan.co.uk.

Referencat

Lev Tcherenkov, Stephan Laederich "Rroma"
Raymond Buckland "Magjia cigane dhe magjia"

Lidhje të jashtme

Fragmente nga Roma nga WR Rishi: ETIMOLOGJIA E FJALËS "GAJO" https://web.archive.org/web/20080514005741/http://www.romani.org/rishi/retygajo.html

[DLEº-1] ó in the Diccionario de la lengua española.

[DLEª-2] í in the Diccionario de la lengua española.

[DLE_payo-3] yo at the Diccionario de la lengua española.

[Scotslanguage-4] the Scots Language Centre.

[dsl1-5] the Dictionary of the Scots Language.

[Foggieloan-6] GADGIE on foggieloan.co.uk.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]