Gjuhët paleo-ballkanike
Gjuhët Paleo-Ballkanike ose Trakiane dhe Ilire janë para së gjithash grupimi gjeografik i gjuhëve Indo-Evropiane të folura gjatë antikitetit në Ballkan dhe rajonet fqinje, nga të cilat rrjedh edhe gjuha shqipe moderne, gjuha e vetme e rigrupimit që nuk është fikur.
Fillimisht, termi Trako-ilir i referohej një dege hipotetike të gjuhëve indo-evropiane, por përparimi i hulumtimit ka bërë që gjuhëtarët të rishikojnë renditjen e tyre dhe një numër gjuhësh që konsiderohen "Trako-Ilire" më parë janë riklasifikuar në degë të tjera të gjuhëve Indo-Evropiane: prandaj sot flasim më tepër për gjuhët Paleo-Ballkanike apo Trako dhe Ilire.
Klasifikimi i mbrendshëm
[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]Hipoteza e klasifikimit
[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]Me përjashtim të Mesapishtes [1], gjuhët e grupit trako-ilir nuk janë dokumentuar mjaftueshëm. Që nga puna e Hans Krahe, është e mundshme që nuk do të ketë siguri në gjendjen aktuale të burimeve për këtë çështje, përveç përsa i përket anëtarësimit të grupit mesapian-ilir ose makro-ilianrian dhe grupit të shqipës në grupin centum të gjuhëve indo-evropiane.
Emërtimi i "gjuhëve trake dhe ilire" gjithashtu përfshin (të gjitha qëllimet, qoftë ato gjenealogjike, tipologjike, ose thjesht gjeografi paleo-ballkanike) gjuhët e mëposhtme:
- Grupi mesapishto-ilirës apo makro-ilirës i cili i përket degës centum të gjuhëve indo-evropiane.
- Grupi dako-trakës i cili i përket degës satem të gjuhëve indo-evropiane.
- Grupi shqipës i cili i përket degës centum të gjuhëve indo-evropiane.
Mesapishtja nuk është paleo-ballkanike në mënyrë rigoroze: është një gjuhë e juglindjes së Gadishullit Italian dhe afrimi me ilirët bazohet në disa antroponime që gjenden në stela funerale, të cilat gjithashtu mund të jenë dëshmi për një marrëdhënie më të përgjithshme indo-evropiane ose për lëvizje migratore nga Iliria (siç ndodhi më vonë nga Shqipëria).
Referime
[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]- ^ Mesapishtja është e njohur për ne nga një korpus prej rreth 260 mbishkrime që datojnë nga më i vjetri në rreth 600 pes.