Humbaracı
Trupat humbaracı ishin trupa bombarduese dhe mortajash të ushtrisë osmane.
Konsiderohet si trupat e para të organizuara dhe të specializuara në nivel korpusi për këtë klasë në historinë ushtarake të botës.
Emri
[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]Humbara (e shqiptuar edhe kumbara) rrjedh nga fjala persiane hum-i pare (tas metalik ose këllëf për të ruajtur paratë). Për shkak të ngjashmërisë së formës së predhave, në turqishten osmane përdorej për të emërtuar bombat e derdhura prej hekuri ose bronzi.
Në turqishten moderne, ajo tregon gjithashtu kutinë e parave prej balte të përdorur nga fëmijët, në thelb një bankë derrkuc metalike.[1]
Historia
[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]Në shekullin e 16-të, Mustafa, një oficer artilerie në ushtrinë osmane, krijoi një punishte për hedhjen e humbarave në mënyrë që t'u jepte fuqinë e zjarrit të artilerisë grupeve të mobilizuara të këmbësorisë.
Në vitin 1729, Claude Alexandre de Bonneval (Humbaracı Ahmet Paşa) themeloi një shkollë humbara dhe riorganizoi të gjithë ushtarët humbaracı në një formacion ushtarak të nivelit të trupit, duke themeluar Trupat Humbaracı.[2]
Në vitin 1731, madhësia e trupave arriti pak më shumë se 600 ushtarë, të rregulluar në ekipe prej 25 vetash, për të shërbyer si një detashment për ushtritë.
Në vitin 1826, gjatë lëvizjes Asakir-i Mansure-i Muhammediye për të modernizuar ushtrinë osmane, trupat u shpërndanë.[3]
Municion
[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]Humbara mund të hidhet në dy mënyra:
- Humbara-i dest: i hedhur me dorë
- Humbara-i kebir: hidhet me aparat[1]
Garnizoni
[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]Humbaracı Kışlası ose Kumbarahane ("Garnizoni Humbaracı") ndodhej në lagjen Hasköy të Stambollit, në bregdetin e Haliçit. Rruga përballë kazermës ende quhet "Rruga e Kumabarahane".
Si një shembull i parë i garnizoneve ushtarake, ai përfshinte punëtorinë e derdhjes, stallën, terrenin e stërvitjes, kuzhinën, xhaminë, spitalin dhe dyqanet. Garnizoni ishte gjithashtu shtëpi lağımcılar, korrespondon me xhenierin në ushtritë moderne.
Më 1795, garnizoni u zgjerua për të përfshirë Shkollën Perandorake të Inxhinierisë Ushtarake.
Pas modernizimit të ushtrisë dhe shpërbërjes së korpusit, kazermat u përdorën si shkollë mjekësore: Mekteb-i Tıbbiye-i Şahane.[4]