I vrarë në aksion
 | Shembujt dhe perspektiva në këtë artikull merren kryesisht me SHBA dhe nuk përfaqësojnë një pikëpamje ndërkombëtare të temës. |
I vrarë në aksion apo I vrarë në veprim (anglisht: Killed in action ose KIA) është një klasifikim i viktimave që përdoret përgjithësisht nga ushtarakët për të përshkruar vdekjet e personelit të tyre nga duart e armikut ose forcave armiqësore në momentin e veprimit.[1] Departamenti i Mbrojtjes i Shteteve të Bashkuara, për shembull, thotë se të deklaruar të vrarë në aksion nuk kishin nevojë të kishin qëlluar me armë, por vetëm të ishin vrarë për shkak të sulmit armiqësor. Të vrarët në aksion përfshijnë të vrarët nga zjarri miqësor në mes të luftimeve, por jo nga incidente të tilla si përplasje aksidentale automjetesh, vrasje ose ngjarje të tjera joarmiqësore ose terrorizëm.[2] Termi mund të aplikohet si për trupat luftarake të vijës së parë ashtu edhe për trupat detare, ajrore dhe mbështetëse.
Për më tepër, termi "died of wounds" (DOW; "vdiq nga plagët") përdoret për të treguar personelin që arrin në një objekt mjekësor përpara se të vdesë.[3] Kategoria "died of wounds received in action" (DWRIA; "vdekur nga plagët e marra në aksion") përdoret gjithashtu për viktimat e lidhura me luftimet që ndodhin pas vlerësimit mjekësor.[4]
PKIA ("presumed killed in action") do të thotë i llogaritur i vrarë në aksion. Ky term përdoret kur personeli humbet në betejë, fillimisht i listuar si i zhdukur në aksion (MIA; "missing in action"), por pasi nuk u gjet, më vonë supozohet se nuk ka mbijetuar.[5] Kjo është tipike për betejat detare ose angazhimet në mjedise të tjera armiqësore ku rikuperimi i trupave është i vështirë. Një numër shumë i madh i ushtarëve të vrarë në aksion mbetën të paidentifikuar në Luftën e Parë Botërore, si John Kipling, djali i poetit britanik Rudyard Kipling, duke nxitur formimin e Komisionit të Varrezave të Luftës së Komonuelthit.[6]
Shiko edhe
[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]Referime
[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]- ^ "U.S. Department of Defense Dictionary: killed in action" (në anglisht). Arkivuar nga origjinali më 2012-09-27. Marrë më 2007-02-04.
- ^ "Army Casualty and Mortuary Affairs Frequently Asked Questions" (në anglisht). Marrë më 2024-11-06.
- ^ "Understanding Combat Casualty Care Statistics" (PDF) (në anglisht). Defense Technical Information Center. Arkivuar nga origjinali (PDF) më 2020-10-20.
- ^ "DoD Instruction Number 1300.18" (PDF) (në anglisht). DPAA. Arkivuar (PDF) nga origjinali më 2019-01-26.
- ^ "USS Milius — Named in honor of Navy pilot Captain Paul L. Milius". public.navy.mil (në anglisht). US Navy. Arkivuar nga origjinali më 12 janar 2018. Marrë më 10 janar 2018.
{{cite web}}: Mirëmbajtja CS1: Datë e përkthyer automatikisht (lidhja) - ^ Brown, Jonathan (28 gusht 2006). "The Great War and its aftermath: The son who haunted Kipling". The Independent (në anglisht). Arkivuar nga origjinali më 3 maj 2018. Marrë më 3 maj 2018.