Imunizimi

Dr. Schreiber i San Augustine duke bërë një vaksinë tifoide në një shkollë rurale, San Augustine County, Teksas. Transferim nga Zyra e Informacionit të Luftës së SHBA-së, 1944.

Imunizimi është procesi me të cilin sistemi imunitar i një individi forcohet kundër një agjenti infektiv (i njohur si imunogjen).

Kur ky sistem ekspozohet ndaj molekulave që janë të huaja për trupin, të quajtura jo-vetja, ai do të orkestrojë një përgjigje imune dhe gjithashtu do të zhvillojë aftësinë për t'iu përgjigjur shpejt një takimi të mëvonshëm për shkak të kujtesës imunologjike. Ky është një funksion i sistemit imunitar adaptiv. Prandaj, duke e ekspozuar një njeri ose një kafshë, ndaj një imunogjeni në mënyrë të kontrolluar, trupi i tij mund të mësojë të mbrohet: ky quhet imunizimi aktiv.

Elementet më të rëndësishme të sistemit imunitar që përmirësohen nga imunizimi janë qelizat T, qelizat B dhe antitrupat që prodhojnë qelizat B. Qelizat B të memories dhe qelizat T të memories janë përgjegjëse për një përgjigje të shpejtë ndaj një takimi të dytë me një molekulë të huaj. Imunizimi pasiv është futja e drejtpërdrejtë e këtyre elementeve në trup, në vend të prodhimit të këtyre elementeve nga vetë trupi.

Imunizimi ndodh në mënyra të ndryshme, si në të egra ashtu edhe siç bëhet nga përpjekjet njerëzore në kujdesin shëndetësor. Imuniteti natyror fitohet nga ata organizma, sistemi imunitar i të cilëve arrin të luftojë një infeksion të mëparshëm, nëse patogjeni përkatës është ai për të cilin është i mundur imunizimi. Imuniteti natyror mund të ketë shkallë efektiviteti (i pjesshëm dhe jo absolut) dhe mund të zbehet me kalimin e kohës (brenda muajve, viteve ose dekadave, në varësi të patogjenit). Në kujdesin shëndetësor, teknika kryesore e induksionit artificial të imunitetit është vaksinimi, i cili është një formë kryesore e parandalimit të sëmundjes, qoftë me parandalimin e infeksionit (patogjeni nuk arrin të riprodhojë mjaftueshëm në bujtësin), parandalimi i sëmundjes së rëndë (infeksioni ende ndodh por nuk është e rëndë), ose të dyja. Vaksinimi kundër sëmundjeve të parandalueshme nga vaksina është një lehtësim i madh i barrës së sëmundjes edhe pse zakonisht nuk mund të çrrënjosë një sëmundje. Vaksinat kundër mikroorganizmave që shkaktojnë sëmundje mund të përgatisin sistemin imunitar të trupit, duke ndihmuar kështu në luftimin ose parandalimin e një infeksioni. Fakti që mutacionet mund të shkaktojnë që qelizat e kancerit të prodhojnë proteina ose molekula të tjera që janë të njohura për trupin, formon bazën teorike për vaksinat terapeutike të kancerit. Molekula të tjera mund të përdoren gjithashtu për imunizimin, për shembull në vaksinat eksperimentale kundër nikotinës (NicVAX) ose hormonit ghrelin në eksperimente për të krijuar një vaksinë mbi obezitetin.

Imunizimet shpesh deklarohen gjerësisht si më pak të rrezikshme dhe një mënyrë më e lehtë për t'u bërë imun ndaj një sëmundjeje të caktuar sesa rrezikimi i një forme më të lehtë të vetë sëmundjes. Ato janë të rëndësishme si për të rriturit ashtu edhe për fëmijët, sepse mund të na mbrojnë nga sëmundjet e shumta atje. Imunizimi jo vetëm që mbron fëmijët nga sëmundjet vdekjeprurëse, por gjithashtu ndihmon në zhvillimin e sistemit imunitar të fëmijëve. Nëpërmjet përdorimit të imunizimeve, disa infeksione dhe sëmundje janë zhdukur pothuajse plotësisht në të gjithë botën. Një shembull është poliomieliti. Falë profesionistëve të përkushtuar të kujdesit shëndetësor dhe prindërve të fëmijëve që vaksinuan në orar, poliomieliti është eliminuar në SHBA që nga viti 1979. Polio ende gjendet në pjesë të tjera të botës, kështu që disa njerëz mund të jenë ende në rrezik për ta marrë atë. Këtu përfshihen ata njerëz që nuk e kanë bërë kurrë vaksinën, ata që nuk kanë marrë të gjitha dozat e vaksinës ose ata që udhëtojnë në zona të botës ku poliomieliti është ende i përhapur.

Imunizimi/vaksinimi aktiv është cilësuar si një nga "Dhjetë Arritjet e Mëdha të Shëndetit Publik në shekullin e 20-të".

Shiko edhe

• Imuniteti (mjekësi)