Injeksioni (ilaç)
Një injeksion është akti i administrimit të një lëngu, veçanërisht një droge, në një. në trupin e një personi duke përdorur një gjilpërë (zakonisht një gjilpërë hipodermike) dhe një shiringë.[1] Një injeksion konsiderohet një formë e administrimit parenteral të barnave; nuk përfshin përthithjen në traktin tretës. Kjo lejon që ilaçi të përthithet më shpejt dhe të shmangë efektin e kalimit të parë. Ka shumë lloje injeksionesh, të cilat zakonisht emërtohen sipas indit të trupit në të cilin administrohet injeksioni. Këtu përfshihen injeksione të zakonshme si injeksione nënlëkurore, intramuskulare dhe intravenoze, si dhe injeksione më pak të zakonshme si injeksione intraperitoneale, intraosseale, intrakardiake, intraartikulare dhe intrakavernoze.
Injeksionet janë ndër procedurat më të zakonshme të kujdesit shëndetësor, me të paktën 16 miliardë të administruara çdo vit në vendet në zhvillim dhe në tranzicion.[2] Nga këto, 95% përdoren në kujdesin kurativ ose si trajtim për një gjendje, 3% janë për të siguruar imunizime/vaksinime dhe pjesa tjetër përdoret për qëllime të tjera, përfshirë transfuzionin e gjakut. Termi injeksion ndonjëherë përdoret si sinonim i vaksinimit, por injeksioni nuk i referohet vetëm aktit të vaksinimit. Injeksionet në përgjithësi administrojnë një mjekim si një dozë bolus (ose një herë), por mund të përdoren gjithashtu për administrim të vazhdueshëm të drogës.[3] Pas injektimit, një medikament mund të projektohet që të lëshohet ngadalë, i quajtur injeksion depo, i cili mund të prodhojë efekte afatgjata.
Një injeksion shkakton domosdoshmërisht një plagë të vogël shpuese në trup, dhe kështu mund të shkaktojë dhimbje ose infeksion të lokalizuar. Shfaqja e këtyre efekteve anësore ndryshon në bazë të vendndodhjes së injektimit, substancës së injektuar, matësit të gjilpërës, procedurës dhe ndjeshmërisë individuale. Rrallë, mund të ndodhin efekte anësore më serioze, duke përfshirë gangrenën, sepsën dhe dëmtimin nervor. Frika nga gjilpërat, e quajtur edhe fobia e gjilpërës, është gjithashtu e zakonshme dhe mund të rezultojë në ankth dhe të fikët para, gjatë ose pas një injeksioni. Për të parandaluar dhimbjen e lokalizuar që shfaqet me injeksione, vendi i injektimit mund të mpihet ose ftohet përpara injektimit dhe personi që merr injeksionin mund të shpërqendrohet nga një bisedë ose mjete të ngjashme. Për të zvogëluar rrezikun e infeksionit nga injeksionet, duhet të ndiqet teknika e duhur aseptike për të pastruar vendin e injektimit përpara administrimit. Nëse gjilpërat ose shiringat ripërdoren midis njerëzve, ose nëse ndodh një goditje aksidentale e gjilpërës, ekziston rreziku i transmetimit të sëmundjeve të gjakut si HIV dhe hepatiti.
Praktikat e pasigurta të injektimit kontribuojnë në përhapjen e sëmundjeve të transmetuara nga gjaku, veçanërisht në vendet më pak të zhvilluara. Për ta luftuar këtë, ekzistojnë shiringa sigurie të cilat përmbajnë veçori për të parandaluar dëmtimin aksidental të gjilpërës dhe ripërdorimin e shiringës pasi të përdoret një herë. Për më tepër, përdoruesit rekreativë të drogës që përdorin injeksione për të administruar drogën zakonisht ndajnë ose ripërdorin gjilpërat pas një injeksioni. Kjo ka çuar në zhvillimin e programeve të shkëmbimit të gjilpërave dhe vendeve të sigurta të injektimit si një masë e shëndetit publik, të cilat mund të ofrojnë shiringa dhe gjilpëra të reja, sterile për të dekurajuar ripërdorimin e shiringave dhe gjilpërave. Gjilpërat e përdorura duhet të vendosen në mënyrë ideale në një enë për lëndët e mprehta, e cila është e sigurt dhe rezistente ndaj shpimit. Disa lokacione ofrojnë programe falas për asgjësimin e kontejnerëve të tillë për qytetarët e tyre.
Shiko edhe
[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]Referime
[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]- ^ "injection". Cambridge dictionary. Marrë më 2017-07-30.
{{cite web}}: Mungon ose është bosh parametri|language=(Ndihmë!) - ^ "Injection safety". Health Topics A to Z. World Health Organization. Marrë më 2011-05-09.
{{cite web}}: Mungon ose është bosh parametri|language=(Ndihmë!) - ^ St Charles M, Lynch P, Graham C, Minshall ME (2009). "A cost-effectiveness analysis of continuous subcutaneous insulin injection versus multiple daily injections in type 1 diabetes patients: a third-party US payer perspective". Value in Health. 12 (5): 674–86. doi:10.1111/j.1524-4733.2008.00478.x. PMID 19171006.
{{cite journal}}: Mungon ose është bosh parametri|language=(Ndihmë!)