Kontrolli i trafikut ajror
Kontrolli i trafikut ajror (ATC) është një shërbim i ofruar nga kontrollorët e trafikut ajror me bazë tokësore (të quajtur edhe operatorë të kullave të kontrollit, CTO) të cilët drejtojnë aeroplanët në tokë dhe përmes një seksioni të caktuar të hapësirës ajrore të kontrolluar, dhe mund të ofrojnë shërbime këshilluese për avionët në hapësirën ajrore të pakontrolluar. Qëllimi kryesor i ATC në mbarë botën është të parandalojë përplasjet, të organizojë dhe përshpejtojë rrjedhën e trafikut ajror dhe të sigurojë informacion dhe mbështetje për pilotët.
Kontrollorët e trafikut ajror monitorojnë vendndodhjen e avionëve në hapësirën e tyre ajrore të caktuar me radar dhe komunikojnë me pilotët me radio. Për të parandaluar përplasjet, ATC zbaton rregullat e ndarjes së trafikut, të cilat sigurojnë që çdo avion të mbajë një sasi minimale të hapësirës boshe rreth tij gjatë gjithë kohës. Në shumë vende, ATC ofron shërbime për të gjithë avionët privatë, ushtarakë dhe komercialë që operojnë brenda hapësirës së saj ajrore. Në varësi të llojit të fluturimit dhe klasës së hapësirës ajrore, ATC mund të lëshojë udhëzime që pilotëve u kërkohet t'u binden, ose këshilla (të njohura si informacioni i fluturimit në disa vende) që pilotët, sipas gjykimit të tyre, mund t'i shpërfillin. Piloti në komandë është autoriteti përfundimtar për funksionimin e sigurt të avionit dhe, në rast urgjence, mund të devijojë nga udhëzimet e ATC në masën e nevojshme për të ruajtur funksionimin e sigurt të avionit të tij.
Gjuha[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]
Në përputhje me kërkesat e Organizatës Ndërkombëtare të Aviacionit Civil (ICAO), operacionet ATC kryhen ose në gjuhën angleze ose në gjuhën e përdorur nga stacioni në terren. Në praktikë, përdoret gjuha amtare në atë rajon; megjithatë, anglishtja duhet të përdoret sipas kërkesës.