Korporata Elektroenergjitike Shqiptare

Stampa:Infobox kompani Korporata Elektroenergjetike Shqiptare (KESH) është prodhuesi publik dhe në të njëjtën kohë prodhuesi më i madh i energjisë elektrike në Shqipëri. KESH ka nën administrim impantet kryesore të prodhimit të energjisë elektrike në vend. Këto asete përbëhen nga hidrocentralet e Kaskadës së Drinit, (HEC Fierzë, HEC Koman dhe HEC Vau i Dejës) me një fuqi të instaluar prej 1,350 MW, dhe TEC Vlora me fuqi të instaluar prej 98 MW.

Kaskada e ndërtuar mbi Pellgun e Lumit Drin është më e madhja në Ballkan si për nga kapaciteti i instaluar ashtu edhe nga madhësia e veprave hidroteknike. Duke pasur në funksionim 79% të kapaciteteve prodhuese në vend, KESH furnizon rreth 70-75 % të kërkesës për energji elektrike të klientëve tariforë, siguron ë mbulimin e humbjeve në sistemin e transmetimit, si dhe nëpërmjet energjisë balancuese e shërbimeve ndihmëse garanton sigurinë e sistemit energjitik shqiptar.

Gjithashtu, KESH ka përgjegjësinë për administrimin, operimin korrekt dhe garantimin e sigurisë teknike e operacionale të veprave energjitike që administron.

KESH, jo vetëm është një nga prodhuesit e energjisë elektrike nga burimet hidrike më të rëndësishëm në rajon, por konsiderohet edhe një faktor me ndikim rajonal përsa i përket sigurisë së veprave hidrike. (shk. KESH) është një shoqëri tregtare aksionere shtetërore e integruar vertikalisht dhe është prodhuesi kryesor dhe më i rëndësishëm i energjisë elektrike në Shqipëri.

Etapat e transformimit të shoqërisë KESH sh.a.

Themelet e saj nisin në vitin 1957, me krijimin e Drejtorisë së Përgjithshme të Centraleve Elektrike (DPCE) si entiteti i vetëm që realizonte prodhimin, transmetimin dhe shpërndarjen e energjisë elektrike tek konsumatori si edhe shkëmbimin me vendet fqinj.

Shoqëria KESH sh.a., në përgjigje të dinamikave të zhvillimit të kuadrit ligjor kombëtar, i cili synon harmonizimin me legjislacionin e Bashkimit Evropian për energjinë,ka pësuar një sërë transformimesh thelbësore që nga viti 2000, duke u shndërruar nga një shoqëri e integruar vertikalisht (zanafilla nga viti 1957), në një shoqëri sot të fokusuar në prodhimin dhe tregtimin e energjisë elektrike.

Në vitin 1992, DPCE u shndërrua në ndërmarrjen shtetërore Korporata Elektroenergjitike Shqiptare, ndërsa në vitin 1995 mori statusin e shoqërisë anonime me aksione të zotëruara 100% nga shteti.

Në vitin 2001, Hyn në fuqi Statuti aktual i KESH sh.a, i cili në zbatim të legjislacionit të BE për privatizimin e monopoleve jo natyrale, parashikonte ndarjen e funksioneve bazë, duke shkëputur nga Shoqëria Transmetimin dhe Shpërndarjen, duke lënë vetëm Prodhimin e Energjisë.

Me zhvillimet e mëvonshme, në vitin 2004 KESH-it sh.a i hiqet funksioni i Transmetimit që e kryente deri në këtë periudhe dhe krijohet Operatori i Sistemit të Transmetimit (OST).

Në vitin 2007,Shoqërisë KESH sh.a i shkëputet funksioni i Shpërndarjes dhe Furnizimit me Pakicë dhe krijohet Shoqëria Operatori i Sistemit të Shpërndarjes (OSSH).

Gjatë vitit 2015 KESH sh.a ushtroi veprimtarinë e Prodhimit, Furnizimit Publik me Shumicë dhe Tregtimit të Energjisë Elektrike. Aksionet e Shoqërisë zotërohen 100 % nga Shteti Shqiptar

Në vitin 2016 KESH “çlirohet” nga funksioni Publik me Shumicë dhe përqendrohet në prodhimin e tregtimin e energjisë elektrike si dhe mirëmbajtjen e zhvillimin e veprave.

Drejtimi i Shoqërisë

KESH sh.a. është shoqëri aksionare me kapital të zotëruar 100% nga Shteti Shqiptar (përfaqësuar nga Ministria e Zhvillimit, Ekonomisë, Tregëtisë dhe Sipërmarrjes së lirë) sipas aktit të themelimit datë 17.10.1995, regjistruar në Gjykatën e Rrethit Tiranë me Vendimin Nr. 12728, datë 06.11.1995. KESH sh.a. kontrollon 100% të aksioneve në shoqërinë TEC Vlorë sh.a.

Organet kolegjiale

• Asambleja e Aksionereve - Asambleja e Përgjithshme, bazuar në nenin 135 e vijues të ligjit Nr. 9901, datë 14.04.2008 “Për tregtarët dhe shoqëritë tregtare” i ndryshuar si edhe të statutit të KESH sh.a është organi më i lartë vendimmarrës i shoqërisë KESH sh.a. Të drejtat dhe detyrimet e Asamblesë së Përgjithshme ushtrohen nga aksioneri i vetëm i shoqërisë, i cili është Shteti Shqiptar. Aksioneri i vetëm i shoqërisë KESH sh.a përfaqësohet në Asamblenë e Përgjithshme nga Ministria e Zhvillimit Ekonomik, Turizmit, Tregtisë dhe Sipërmarrjes.
• Këshilli Mbikëqyrës -Këshilli Mbikëqyrës përbëhet nga 6 anëtarë të cilët emërohen nga Asambleja e Aksionerëve. Kohëzgjatja e funksionit të tyre është 4 vjet. Bazuar në Statutin e Korporatës, Këshilli Mbikëqyrës zgjedh ndërmjet anëtarëve të tij një Kryetar dhe një Zv. Kryetar. Aktualisht, në përbërje të tij janë:

1. Evis Mamaj (Kryetare nga 02.04.2019)
2. Luigj Pjetri (Anëtar nga 02.02.2018)
3. Albana Shkurta (Anëtar nga 2018)
4. Gjergj Simaku (Anëtar nga 02.04.2019)
5. Sindi Dushku (Anëtar nga 02.04.2019   )

Administrimi

Shoqëria përfaqësohet nga Administratori, i cili është dhe drejtuesi ekzekutiv i saj. Administratori i shoqërisë është përgjegjës për vendosjen dhe përmbushjen e qëllimeve dhe të objektivave të shoqërisë, nëpërmjet krijimit të një sistemi të përshtatshëm dhe efektiv të menaxhimit financiar dhe kontrollit, në mënyrë të ligjshme, me efektivitet dhe efiçencë.

Z. Benet BECI është diplomuar në Fakultetin e Ekonomisë pranë Universitetit të Tiranës, dega Ekonomi Politike, në vitin 1987. Në vitin 2003 përfundon programin dy vjeçar "Master në Administrim Biznesi" (MBA) duke mbrojtur tezën "Sistemi bankar në tranzicion, tronditjet dhe mësimet", pranë Fakultetit të Ekonomisë së Universitetit të Tiranës në bashkëpunim me Universitetin Nebrasca-Lincoln.

Z. Benet Beci e ka filluar karrierën profesionale në vitin 1987 në Ministrinë e Transporteve, ku ka kryer detyrën e inspektorit të tarifave dhe standardeve. Në vitin 1992 fillon të punojë si ekonomist në Sektorin e Marrëdhënieve me Jashtë në Bankën Kombëtare (sot Banka e Shqipërisë).

Në vitet 1993-1999 vazhdon punën në Bankën Kombëtare Tregtare duke kryer funksione të ndryshme, si: specialist në Departamentin e Letërkredive dhe Financimeve të Huaja, specialist në Departamentin e Administrimit të Fondeve të Huaja, përgjegjës i Sektorit të Kredisë në Departamentin e Financave të Huaja.

Gjatë periudhës Prill 1999 - Qershor 2003, ka vazhduar karrierën e tij profesionale si Drejtor Financiar në Fondin e Financimit Rural, për të vijuar më tej deri në Tetor 2005 si Drejtor Financiar në Unionin e Shoqatave të Kursim Kredisë, institucion financiar i krijuar nga transferimi i aseteve të Fondit të Financimit Rural.

Për periudhën Tetor 2005- Janar 2019 ka mbajtur postin e Drejtorit Ekzekutiv në Fondin Shqiptar të Zhvillimit.

Z. Benet Beci ka qënë gjithashtu edhe Anëtar i Komitetit të Kontrollit të Bankës së Kreditit të Shqipërisë për periudhën Shtator 2005 – Janar 2008 dhe anëtar i Këshillit Mbikëqyrës të Bankës së Shqipërisë për periudhën Shkurt 2008 - Tetor 2012.

Z. Benet Beci ka kryer një sërë specializimesh brenda dhe jashtë vendit. Fushat e specializimeve janë kryesisht në sistemin bankar dhe funksionet e institucioneve të kredidhënies, analizës financiare, manaxhimin e riskut dhe përcaktimin e normave të interesit, manaxhimin efikas të institucioneve mikrofinanciare, buxhetimin, planifikimin dhe menaxhimin e projekteve, si dhe modelimin e institucioneve financiare dhe të kreditimit.

Duke filluar nga data 30 Janar 2019, me vendim të Këshillit Mbikëqyrës të Shoqërisë KESH sh.a nr.02, datë 28.01.2019, z. Benet Beci ushtron detyrën e administratorit të Shoqërisë KESH sh.a.

Kontrolli i Brendshëm

Për arritjen e objektivave, politikave dhe qëllimeve në përputhje me përgjegjësitë e caktuara sipas Nenit 9 të Ligjit Nr. 10296, “Për Menaxhimin Financiar dhe Kontrollin”, shoqëria KESH sh.a. ka hartuar dhe po zbaton dokumentin mbi Sistemin e Kontrollit të Brendshëm. Qëllim kryesor i ketij sistemi është menaxhimi i risqeve që mund të çojnë në dështimin e politikave, qëllimeve dhe objektivave të shoqërisë në një nivel të arsyeshëm drejt eliminimit të plotë të tyre.

Sistemi i Kontrollit të Brendshëm të KESH sh.a. ofron garanci të arsyeshme, por jo absolute, për efektivitetin. Ky është një proces i vazhdueshëm, i ndërtuar, sipas udhëzimeve të Ministrisë së Financave- për të identifikuar dhe renditur risqet sipas prioritetit të tyre në raport me arritjen e politikave, qëllimeve dhe objektivave të KESH sh.a., për të vlerësuar nivelin e materializimit të këtyre risqeve si dhe impaktin që do të kishin si dhe per marrjen e masave për menaxhimin e tyre efektiv, efiçent dhe ekonomik.

Struktura Organizative

Zhvillimet ne sektorin e energjise te mundesuara nga Ligji nr. 43/2015 “Për Sektorin e Energjisë Elektrike” nxjerrin ne pah nevojen për transformimin organizativ dhe funksional te shoqërisë ne menyre qe te trajtoje efektivitetin e duhur sfidat e pritshme në mjedisin institucional dhe tregtar ku operon shoqëria.

Zhvillimeve të mundesuara nga kuadri ligjor e rregullator shoqeria u ka paraprirë me ndryshime strukturore duke lehtesuar organiken nga strukturat per funksione qe pare ne kontestin e perkatesise ligjerore, leverdishmerise ekonomike apo dobishmerise publike nuk duhet te kryhen me nga KESH sh.a. apo nga struktura qe dalin jashte kontekstit aktual te veprimtarise se KESH sh.a.

Asetet Gjeneruese

Në shtratin e lumit Drin janë të ndërtuara hidrocentralet e Fierzës, Komanit, Vaut të Dejës dhe Ashtës me kapacitet të instaluar rreth 1400MW, nga të cilët, tre të parët janë nën administrimin e Korporatës Elektroenergjetike Shqiptare:

1. Hidrocentrali i Fierzës filloi punën më 1978 dhe ka një fuqi të instaluar prej 500 MW (4 X 125 MW )
2. Hidrocentrali i Komanit u vu në shfrytëzim në vitin 1985 me fuqi të instaluar prej 600 MW (4 X 150 MW).
3. Hidrocentrali i Vaut të Dejës u vu në shfrytëzim në 1971 me një fuqi të instaluar prej 250MW (5 X 50MW)

Rëndësia ekonomike e Kaskadës lidhet kryesisht me prodhimin e energjisë elektrike. Por ajo gjithashtu, mban nën kontroll prurjet e ujit, duke ulur shpeshtësinë dhe rreziqet e përmbytjeve në rrjedhën e poshtme të Drinit. Liqenet e kaskadës krijojnë mundësi për zhvillimin e ekonomive ndihmëse lokale (peshkim, transport, turizëm,).

Kaskada përbën 79 % të kapaciteteve prodhuese të energjisë në Shqipëri. Vlera e aktiveve të Kaskadës është rreth 184 miliardë lekë. HEC-et e kaskadës prodhojnë mesatarisht 3,850 GWh energji elektrike në vit duke krijuar të ardhura mesatare prej 20 miliardë lekë, të cilat përfaqësojnë 1.3% të PPB. Në varësi të kushteve hidrometeorologjike prodhimi i energjisë mund të variojë nga 2,500 deri në 7,000 Gwh. Energjia e prodhuar nga Kaskada mbulon rreth 54% të kërkesës së përgjithshme të vendit për energji dhe rreth 79% të nevojave për klientët tariforë (familjarë & institucione publike)

Hidrocentralet e kaskadës mbulojnë 100% të nevojave që ka Operatori i Sistemit të Transmetimit për shërbimet ndihmëse dhe balancuese të nevojshme për ruajtjen e sigurisë dhe qëndrueshmërisë së Sistemit Elektroenergjetik Shqiptar.