Jump to content

Kryengritja e Dytë

Nga Wikipedia, enciklopedia e lirë
(Përcjellë nga Kryengritja e Al-Aksa-s)
Ushtari qëndron roje gjatë një aktiviteti operacional në Nablus.

Kryengritja e Dytë (arabisht: Al-Intifada al-Thaniya; hebraisht: Ha-Intifāda ha-Shniya), e njohur gjithashtu si Kryengritja e Al-Aksa-s (انتفاضة الأقصى, Intifāḍat al-ʾAqṣā), ishte një kryengritje e madhe palestineze kundër Izraelit. Shkaqet e përgjithshme për trazirat spekulohet se janë përqendruar rreth dështimit të Samitit të Camp David të vitit 2000, i cili pritej të arrinte një marrëveshje përfundimtare mbi procesin e paqes izraelito-palestineze në korrik 2000. Shpërthimet e dhunës filluan në shtator 2000, pasi Ariel Sharon, atëherë lideri i opozitës izraelite, bëri një vizitë provokuese në Malin e TempullitJerusalem; Vizita në vetvete ishte paqësore, por, siç pritej, shkaktoi protesta dhe trazira që policia izraelite i shtypi me plumba gome dhe gaz lotsjellës.

Një numër i madh viktimash u shkaktuan midis civilëve dhe luftëtarëve. Forcat izraelite u angazhuan në të shtëna me armë zjarri, vrasje në shënjestër, dhe sulme tankesh dhe ajrore, ndërsa palestinezët u angazhuan në bomba vetëvrasëse, të shtëna me armë, gjuajtje gurësh dhe sulme me raketa. Sulmet vetëvrasëse palestineze ishin një tipar kryesor i luftimeve dhe kishin në shënjestër kryesisht civilët izraelitë, në kontrast me natyrën relativisht më pak të dhunshme të Intifadës së Parë. Me një shifër të kombinuar të viktimave për luftëtarët dhe civilët, dhuna vlerësohet të ketë rezultuar në vdekjen e rreth 3,000 palestinezëve dhe 1,000 izraelitëve, si dhe 64 të huajve.

Shumë e konsiderojnë Samitin e Sharm el-Sheikh të vitit 2005 si fundin e Intifadës së Dytë. Presidenti palestinez Mahmoud Abbas dhe kryeministri izraelit Ariel Sharon ranë dakord se të gjitha fraksionet palestineze do të ndalonin të gjitha aktet e dhunës kundër të gjithë izraelitëve kudo, ndërsa Izraeli gjithashtu do të pushonte të gjithë aktivitetin e tij ushtarak kundër të gjithë palestinezëve kudo që ndodheshin. Ata riafirmuan gjithashtu angazhimin e tyre ndaj procesit të "udhërrëfyesit për paqe". Sharon ra dakord të lironte 900 nga 7500 të burgosurit palestinezë të Izraelit në atë kohë, dhe më tej ra dakord të tërhiqej nga qytetet në Bregun Perëndimor që ishin ripushtuar nga forcat izraelite gjatë Intifadës së Dytë.