Kyçet tek njeriu

Nga Wikipedia, enciklopedia e lirë


Ne nyjet e skeletit,kockat lëvizin ndaj njëra-tjetrës gjatë gjithë kohës. Por kockat e kyçeve ne skeletin tonë lëvizin pranë njeri-tjetrit gjatë gjithe kohes pa u gërryer. Fundet e kockave tuaja janë te veshura me ind kërcor te qëndrueshëm,për t’i mbrojtur ato.Te kyçet,ku kockat kanë shumë lëvizshmëri,si ne kockat e legenit,ne gjunjë dhe në bërryla,prodhohet lëng sinovial.Ky lëng mbron dhe lubrifikon kyçin. Ai bën të mundur qe kockat të lëvizin pa vështirësi dhe pa u gërryer njëra me tjetrën. Kjo ngjan me punën e vajit të motorrit të një makine.Nëse kyçet dëmtohen ose sëmuren, lëvizja është shumë e dhimbshme. Disa probleme te kyçit,si artriti,janë më të zakonshme tek të moshuarit,meqenëse me kalimin e kohës të gjitha indet e kyçit vuajnë nga konsumi dhe gërryerja.

Llojet e kyçeve[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]

Trupi i njeriut ka tre lloje kryesore të nyjeve. Ata janë kategorizuar nga lëvizja që lejojnë:

Sinartrozat (e paluajtshme). Këto janë nyje fikse ose fibroze. Ato janë dy ose më shumë kocka në kompakte që nuk lëvizin. Një shembull janë, eshtrat e kafkës. Lidhjet e palëvizshme midis pllakave të kafkës njihen si qepje.[1]

Amfiarthrozat (paksa të lëvizshme). Të njohura gjithashtu si nyje kërcore, këto nyje përcaktohen si dy ose më shumë kocka kompakte dhe të bashkuara, saqë lejojne vetem levizje te kufizuara. Si shembull kemi rruazat e shtyllës kurrizore .[2]

Diarthroses (lirisht te lëvizshme ). Gjithashtu të njohura si nyje sinoviale, këto nyje kanë lëng sinovial duke mundësuar që të gjitha pjesët e nyjes të lëvizin pa problem kundër njëri-tjetrit. Këto janë nyjet më të përhapura në trupin tuaj. Shembujt ne trupin tone kemi gjurin dhe shpatullat.[3]

Sëmundjet e kyçeve[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]

Artriti është pa dyshim sëmundja më e njohur e kyçeve, por ka edhe shumë të tjera. Sëmundjet e nyjeve mund të jenë jetëshkurtra ose tepër kronike, të dhimbshme ose dhe të pakëndshme; ato mund të kufizohen në një nyje ose mund të prekin shumë pjesë të skeletit. Dallohen dy kategori kryesore: sëmundjet e kyçeve në të cilat inflamacioni është grupi kryesor i shenjave ose simptomat dhe sëmundjet e kyçeve, të quajtura joinflamatore, në të cilat inflamacioni mund të jetë i pranishëm në një farë mase (sipas një dëmtimi) por nuk është tipari thelbësor.[4]

Inflamacioni i një burse sinoviale, qeska lubrifikuese e vendosur mbi një nyje ose midis tendinave dhe muskujve ose kockave, quhet burse (ose sinoviti bursal). Bursat nganjëherë preken së bashku me nyjet dhe mbështjellësit e tendinit në artritin reumatoid dhe përdhes. Agjentët infektivë të futur nga plagët depërtuese ose të bartura nga qarkullimi i gjakut gjithashtu mund të rezultojnë në bursit, por kjo është e pazakontë. Bursa prepatelare, e vendosur në pjesën e poshtme të kapakut të gjurit, është posaçërisht subjekt i përfshirjes në brucelozë (ethe undulante).[5]

Referime[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]

  1. ^ "How Many Joints in the Human Body: Types of Joints, Variables & More". Healthline (në anglisht). 2019-05-17. Marrë më 2021-02-17.
  2. ^ "How Many Joints in the Human Body: Types of Joints, Variables & More". Healthline (në anglisht). 2019-05-17. Marrë më 2021-02-17.
  3. ^ "How Many Joints in the Human Body: Types of Joints, Variables & More". Healthline (në anglisht). 2019-05-17. Marrë më 2021-02-17.
  4. ^ "joint disease | Description, Types, Symptoms, & Treatment". Encyclopedia Britannica (në anglisht). Marrë më 2021-02-17.
  5. ^ "joint disease | Description, Types, Symptoms, & Treatment". Encyclopedia Britannica (në anglisht). Marrë më 2021-02-17.