Jump to content

Kāla

Nga Wikipedia, enciklopedia e lirë
Statuja e hyjnisë Kala, faltorja e shtyllës së qytetit të Bangkokut [1]

Kala ( sanskritisht: काल , romanizimi: Kālá/Kālam), [2]IPA: [kɑːˈlə]) është një term sanskrit që do të thotë 'kohë' [3] ose 'vdekje'. [4] Si personifikimi i kohës, duke shkatërruar të gjitha gjërat, Kala është një zot i vdekjes, dhe shpesh përdoret si një nga epitetet e hyjnisë Yama . Në Shaivizëm, Kala njihet si avatari i zjarrtë i Shivës Kala Bhairava ose Kalagni Rudra; dhe në vaishnavizëm Kala shoqërohet gjithashtu me hyjnitë Narasimha dhe Pralaya . [5] Siç zbatohet për perënditë dhe perëndeshat, Kālá nuk dallohet gjithmonë nga kāla, që do të thotë 'e zezë'. [4]

kalaçakra-t në xhainizëm
Shkalla logaritmike e kohës e përdorur në tekstet xhaine.

xhainizëm, Kāla (Koha) është e pafundme dhe shpjegohet në dy mënyra të ndryshme:

  • Masa e kohëzgjatjes, e njohur në formën e orëve, ditëve, si ajo.
  • Shkaku i vazhdimësisë së funksionit të sendeve.

Megjithatë xhainizmi njeh një matje shumë të vogël të kohës të njohur si samaya, e cila është një pjesë pafundësisht e vogël e një sekonde . Ka cikle ( kalachakra) në të. Çdo cikël ka dy periudha me kohëzgjatje të barabartë të përshkruar si avasarpini dhe utsarpini .

  1. ^ "ศาลหลักเมืองกรุงเทพมหานคร (Bangkok City Pillar Shrine)". {{cite web}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
  2. ^ www.wisdomlib.org (2019-09-14). "Kalam: 6 definitions". www.wisdomlib.org (në anglisht). Marrë më 2022-11-04.
  3. ^ Dalal 2011.
  4. ^ a b Monier-Williams, Monier (1899). "Sanskrit Dictionary". Marrë më 2023-10-04. {{cite web}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
  5. ^ Soifer 1991.