Lakuriqësia

Natyristë në një lumë, 2014.

Lakuriqësia është gjendja e të qenit në të cilën njeriu është pa veshje. Ndërsa vlerësimet ndryshojnë, për 90 000 vitet e para të parahistorisë, njerëzit anatomikisht modernë ishin të zhveshur, pasi kishin humbur qimet e trupit dhe jetonin në klima mikpritëse. Ndërsa njerëzit u bënë modernë në sjellje, zbukurimet e trupit si bizhuteritë, tatuazhet, bojërat e trupit dhe vragat u bënë pjesë e komunikimeve pa fjalë, duke treguar veçoritë shoqërore dhe vetjake të një personi. Popujt vendas në klimat e ngrohta përdornin veshje për qëllime zbukuruese, simbolike ose festive, por shpesh ishin lakuriq, pa pasur nevojë për të mbrojtur trupin nga elementët klimatikë dhe as nga ndonjë koncept që lakuriqësia ishte e turpshme. Në shumë shoqëri, si të lashta ashtu edhe ato bashkëkohore, fëmijët mund të jenë të zhveshur deri në fillimin e pubertetit. Gratë mund të mos e mbulojnë gjoksin, duke u lidhur më shumë me foshnjat në gji sesa me seksualitetin.

Në qytetërimet e lashta të Mesdheut, nga Mesopotamia në Perandorinë Romake, kërkohej veshja e duhur për të ruajtur pozitën shoqërore. Klasat e ulëta mund të zotëronin një copë të vetme rrobe që ishte e mbështjellë ose e lidhur për të mbuluar pjesën e poshtme të trupit; klasat më të ulëta duke përfshirë skllevërit mund të ishin të zhveshur. Megjithatë, gjatë pjesës më të madhe të historisë perëndimore deri në periudhën e vonë moderne, njerëzit e çdo statusi ishin gjithashtu të zhveshur nga nevoja ose nga komoditeti kur merreshin me punë dhe me atletikë; ose kur laheshin apo notonin. Lakuriqësia e tillë funksionale ndodhte në grupe që zakonisht por jo gjithmonë ndaheshin sipas gjinisë. Megjithëse veshja e papërshtatshme mund të jetë shoqërisht e turpshme, lidhja e lakuriqësisë me mëkatin në lidhje me seksualitetin filloi me shoqëritë judeo-të krishtera, duke u përhapur në Evropë në periudhën postklasike. Veshjet tradicionale në rajonet e buta në mbarë botën pasqyrojnë gjithashtu shqetësimet për ruajtjen e statusit dhe të rendit shoqëror, si dhe nga nevoja për shkak të klimës më të ftohtë. Megjithatë, shoqëritë si Japonia dhe Finlanda ruajnë traditat e lakuriqësisë së përbashkët të bazuar në përdorimin e banjove dhe të saunave që ofronin alternativa ndaj seksualizimit.

Përhapja e koncepteve perëndimore të veshjes modeste ishte pjesë e kolonializmit dhe vazhdon edhe sot me globalizimin. Normat bashkëkohore shoqërore në lidhje me lakuriqësinë pasqyrojnë paqartësi kulturore ndaj trupit dhe seksualitetit, dhe koncepte të ndryshme të asaj që përbën hapësirën publike kundrejt asaj private. Normat në lidhje me lakuriqësinë janë të ndryshme për burrat dhe për gratë. Individët mund të shkelin qëllimisht normat në lidhje me lakuriqësinë; ata që nuk kanë pushtet mund të përdorin lakuriqësinë si një formë proteste, dhe ata me pushtet mund të zbatojnë me forcë lakuriqësinë ndaj të tjerëve si një formë ndëshkimi.

Ndërsa shumica e shoqërive bashkëkohore kërkojnë veshje në publik, disa e njohin lakuriqësinë joseksuale si të përshtatshme për disa aktivitete rekreative, shoqërore ose festive dhe vlerësojnë lakuriqësinë në art si një përfaqësim të vlerave pozitive. Një pakicë brenda shumë vendeve pohon përfitimet e lakuriqësisë shoqërore, ndërsa grupet e tjera vazhdojnë të mos e miratojnë lakuriqësinë jo vetëm në publik, por edhe në privat, bazuar në besimet fetare. Normat janë të kodifikuara në shkallë të ndryshme nga ligjet që përcaktojnë veshjen e duhur dhe ekspozimin e pahijshëm.