Matura

Matura, Maturanti nga latinishtja provimi i fundit në një shkollë më të lartë. Shiko dhe maturia.

Matura është provimi i cili duhet dhënë pas vijimit të një shkolle më të lartë se ajo fillore, zakonisht kjo varet nga sistemi shkollorë në të cilën vijohet shkollimi. Në shumicën e sistemeve shkollore të shteteve Evropiane provimi i maturisë pason pas nëntë viteve ndjeke me sukses të mësimeve në shkolla. Zakonisht provimi i maturës zgjatë katër vite dhe si dëftesë e suksesit jepet diploma.

Nxënës të shkollës(ave) të mesme në Zeçin, Poloni, në pritje për të shkruar një provim mature në 2005

Disa sisteme shkollore ju personave të pashkolluar ju mundësohet marrja e diplomës së maturës edhe në forma tjera më të shkurtuar por që provimet janë të nivelit të njëjtë.

Maturantëve me dëftesë ju hapen mundësi studimi në shkolla të niveleve më të larta. Kryesisht matura i mundëson apo është kusht i regjistrimit në shkolla të larta e fakultete si dhe kusht i punësimit në nivele më të ngritura të ekonomisë dhe administrimit. Rritja e madhe e numrit të maturantëve në shtete të ndryshme të Evropës ka shkartuar zbritjen e rëndësisë së maturës. Kështu që në shumë shtete maturantët kanë humbur të drejtën e regjistrimit të drejtpërdrejt në shkollat e larta. Për këtë regjistrimi në shkollat e larta parasheh edhe disa rregulla plotësuese (nota mesatare). Kjo ka shkaktuar edhe ndryshime në sistemet shkollore të cilat për dallim nga vitet e pas luftës së dytë botërore kanë dallime të mëdha. Gjatë kohës pas luftës së dytë botërore në Kosovë diploma e maturës merrej nga nxënësit e gjimnazeve. Ndryshimet e bëra në sistemet shkollore evropiane ka ndodhur me qëllim orientimi më të saktë të nxënësve me qëllime profesioni dhe studimi. Për profesionet/zanatet janë krijuar qendrat e arsimit të orientuar ndërsa për nxënësit që dëshirojnë të studiojnë janë paraparë maturat të cilat mbahen në Gjimnaze (Kolegje).

Si do që të jetë diplomat e maturës (gjimnazit) të lëshuara nga sistemi shkollorë në Kosovë (deri me shpërbërjen e Jugosllavisë) dhe Shqipërisë pranohen nga sistemet shkollore në Evropë dhe në shumicën e shteteve me një provim (ndodhë edhe pa të) mbi gjuhën e folur në atë shtet, maturantët mund të studiojnë në shkolla të larta e fakultete. Në anën tjetër diplomat e lëshuara nga qendrat e arsimit të orientuara pranohen si të tilla dhe me to mundësohet regjistrimi në shkolla të larta por që janë të lidhura në bazë të shkollës orientuese të kryer në vendlindje.