Jump to content

Sahati me zile

Nga Wikipedia, enciklopedia e lirë
(Përcjellë nga Orë me zile)
Sahat me zile tradicionale me mbështjellje (keywound), mekanike, me sustë

Një sahat me zile është një sahat që është krijuar për të alarmuar një individ ose grup individësh në një kohë të caktuar. Funksioni kryesor i këtyre orëve është të zgjojë njerëzit nga gjumi i natës ose dremitjet e shkurtra; ato ndonjëherë përdoren edhe për përkujtues të tjerë. Shumica përdorin zërin; disa përdorin dritë ose dridhje. Disa kanë sensorë për të identifikuar kur një person është në një fazë të lehtë të gjumit, në mënyrë që të shmangin zgjimin e dikujt që është në gjumë të thellë, gjë që shkakton lodhje, edhe nëse personi ka pasur gjumë adekuat. Për të fikur tingullin ose dritën, shtypet një buton ose dorezë në orë; shumica e orëve fikin automatikisht alarmin nëse lihen mjaftueshëm pa mbikëqyrje. Një orë me zile klasike analoge ka një çelës shtesë akrep ose të vendosur që përdoret për të specifikuar kohën në të cilën do të bjerë alarmi. Orët me zile përdoren gjithashtu në telefonat celularë, orët dore dhe kompjuterët.

Shumë orë me zile kanë marrës radioje që mund të vendosen të fillojnë të luajnë në kohë të caktuara dhe njihen si radio me orë. Disa orë alarmi mund të vendosin alarme të shumta. Një orë me zile progresive mund të ketë alarme të ndryshme për kohë të ndryshme dhe të luajë muzikë sipas zgjedhjes së përdoruesit. Shumica e televizorëve, kompjuterëve, telefonave celularë dhe orëve dixhitale moderne kanë funksione alarmi që ndezin ose tingëllojnë sinjalizime në një kohë të caktuar.

Sahat tradicionale analoge

[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]

Orët tradicionale mekanike me zile kanë një ose dy zile që bien me anë të një burimi kryesor që fuqizon një ingranazh për të lëvizur shpejt një çekiç përpara dhe mbrapa midis dy zileve ose midis anëve të brendshme të një zile të vetme. Në disa modele, mbulesa metalike në pjesën e pasme të orës funksionon gjithashtu si zile. Në një orë zileje të operuar në mënyrë elektronike, ziles bie nga një qark elektromagnetik dhe armatura për të ndezur dhe fikur qarkun në mënyrë të përsëritur.[1]

Orët me zile dixhitale mund të bëjnë zhurma të tjera. Orët e thjeshta me zile me bateri lëshojnë një zhurmë të fortë ose bip për të zgjuar një person që fle, ndërsa orët e reja të alarmit mund të flasin, të qeshin, të këndojnë ose të luajnë tinguj nga natyra.[1]

Një radio me orë alarmi në mes të viteve 1940 me vetëm stacione radio AM.

Një radio me orë është një orë me zile dhe një marrës radioje të integruar në një pajisje.[2] Ora mund të ndezë radion në një kohë të caktuar për të zgjuar përdoruesin dhe zakonisht përfshin një zile buzzer. Në mënyrë tipike, radiot e orës vendosen në stendën pranë shtratit. Disa modele ofrojnë zile të dyfishtë për zgjim në kohë të ndryshme dhe "snooze", zakonisht një buton i madh në krye që e mbyll alarmin dhe e vendos atë të rifillojë të bjerë disa minuta më vonë.[3] Disa radio me orë kanë gjithashtu një kohëmatës "gjumi", i cili e ndez radion për një kohë të caktuar (zakonisht rreth një orë). Kjo është e dobishme për njerëzit që duan të bien në gjumë ndërsa dëgjojnë radio.

Radiot me orë më të reja disponohen me burime të tjera muzikore si iPod, iPhone dhe/ose CD audio. Kur aktivizohet alarmi, ai mund të luajë një stacion radio të caktuar ose muzikë nga një burim i zgjedhur muzikor për të zgjuar personin që fle. Disa modele vijnë me një dok për iPod/iPhone, i cili gjithashtu e karikon pajisjen kur është në dok. Ata mund të luajnë radio AM/FM, iPod/iPhone ose CD si një riprodhues tipik muzikor gjithashtu (pa u aktivizuar nga funksioni i alarmit). Disa modele të njohura ofrojnë "tinguj të natyrës" si shiu, pylli, era, deti, ujëvara etj., në vend të sinjalizuesit.

Një radio moderne me sahat përmban një radio/iPod/sinjalizues si alarm.

Radiot e orës furnizohen me energji AC nga priza në mur. Në rast të ndërprerjes së energjisë, modelet më të vjetra elektronike dixhitale përdoreshin për të rivendosur kohën në mesnatë (00:00) dhe për të humbur cilësimet e alarmit. Kjo do të shkaktonte dështimin e ndezjes së alarmit edhe nëse rikthehet rryma. Shumë radio më të reja me orë kanë një bateri rezervë për të ruajtur cilësimet e orës dhe të alarmit. Disa orë radio të avancuara (të mos ngatërrohen me orët me radiot AM/FM) kanë një veçori që cakton kohën automatikisht duke përdorur sinjale nga stacionet radiofonike të sinjalit të kohës të sinkronizuara me sahatin atomike, si p.sh. për ndërprerjet e energjisë.

Alarmet në teknologji

[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]

Alarmet kompjuterike

[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]

Programet softuerike të orës me zile janë zhvilluar për kompjuterët personalë. Ka orë alarmi të bazuara në ueb, disa prej të cilave mund të lejojnë një numër praktikisht të pakufizuar të herë alarmi (d.m.th. menaxher i informacionit personal) dhe tone të personalizuara.[4] Megjithatë, ndryshe nga alarmet e telefonave celularë, ata kanë disa kufizime. Ato nuk funksionojnë kur kompjuteri është i fikur ose në gjendje gjumi.[5]

Alarmet e telefonave celularë

[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]

Shumë telefona celularë modernë kanë orë me zile të integruara që nuk kanë nevojë që telefoni të ndizet për të fikur alarmin.[6] Disa nga këta telefona celularë kanë aftësinë që përdoruesi të vendosë zilen e alarmit dhe në disa raste muzika mund të shkarkohet në telefon dhe më pas të zgjidhet për t'u luajtur për t'u zgjuar.[7]

  1. ^ a b Hodkin, Thomas (2015). Collecting Clocks Clock Repairs & Trademarks Index (në anglisht). Lulu.com. ISBN 9781326252496. Marrë më 17 gusht 2018.
  2. ^ Del Maestro, Addison (29 maj 2021). "The Clock Radio and Its Moment in Consumer Technology". The Bulwark (në anglisht). Marrë më 30 maj 2021.
  3. ^ Cecil Adams (26 nëntor 1999). "Why does the alarm clock snooze button give you nine extra minutes, not ten?" (në anglisht). The Straight Dope. Arkivuar nga origjinali më 31 dhjetor 2006. Marrë më 7 janar 2007.
  4. ^ "Use One of These Free Online Alarm Clocks to Wake Up on Time". www.lifewire.com (në anglisht). Lifewire. Marrë më 16 gusht 2018.
  5. ^ "Online Alarm Clock". onlinealarmkur.com (në anglisht). Marrë më 5 maj 2020.
  6. ^ "Why Are Alarm Clocks Still a Thing?". Motherboard.vice.com (në anglisht). Motherboard. 10 prill 2015. Marrë më 16 gusht 2018.
  7. ^ "Hot to Set the iPhone Alarm Clock to Use Songs". www.lifewire.com (në anglisht). Lifewire. Marrë më 16 gusht 2018.