Patëllxhani
| Patëllxhani | |
|---|---|
| |
| Klasifikimi shkencor | |
| Mbretëria: | |
| Pa klasifikuar: | |
| Pa klasifikuar: | |
| Pa klasifikuar: | |
| Rendi: | |
| Familja: | |
| Gjinia: | |
| Lloji: | S. melongena
|
| Emri binomial | |
| Solanum melongena | |
| Sinonimet | |
|
Solanum ovigerum Dunal | |
Patellxhani ose patëllixhani është një bime e familjes Salanaceae dhe e gjinisë Solanum. Prodhon një frutë me të njëjtin emër të përdorur si një perime në gatim. Është shumë e lidhur me domaten dhe pataten dhe kultivohet në Bangladesh, Pakistan, Sri Lanka dhe Indi. Është një bime delikate dhe kultivohet çdo vit. Ajo rritet nga 40 në 150 cm lartësi dhe me një trashësi të madhe që arrin nga 10 deri në 20 cm në gjatësi dhe nga 5 ne 10 cm në gjerësi. (Semi) një tip i egër mund të rritet me shumë deri në 225 cm dhe në një gjatësi prej 30 cm dhe 15 cm në gjerësi. Trungu është zakonisht i rrumbullaket. Lulet janë të bardha me lejla. Fruti është me tul dhe ka një diametër rreth 3 cm në frutat e egra dhe më i madh në frutat që kultivohen. Fruti është botanikisht i klasifikuar si një rrushk dhe ka një numër të madh farash të cilat janë të ngrënshme, por janë të hidhura sepse përmbajnë nikotine alklinesh dhe ngjajnë shumë me duhanin.
Emri bime veze (eng. eggplant) është përdorur në Sh.B.A., Australi, Zelande e Re dhe Kanada referuar faktit se frutat e disa kultivuesve të shekullit të XVIII ishin të verdhe ose të bardhe gjë që bën afrimin me të bardhen dhe të verdhen e vezës. Në Australi, banoret vendas besonin që se për një periudhë kohë nga patëllxhani do të prodhohej e verdha e vezës si një bime. Ndërsa emri patëllxhan (aubergine i përdorur në anglishten Britanike) është një adoptim nga frëngjishtja. Për shkak të afërsisë të bimës me familjen Solanaceae fruit kohe me përpara mendohej se ishte ekstremisht i rrezikshëm. Forma dialektore patrixhan ka gjithashtu etimologji të përzier latine dhe arabe. Një nga emrat italianë per patëllxhanin është petronziana.
Kultivimi
[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]Në klimat tropikale dhe subtropikale patëllxhani mund të mbillet me mënyre direkte në kopsht.
Në vendet në tjetër lloj klime patëllxhani duhet rritet në vende ne të ngrohta dhe më pas mund të transportohet në kopsht pasi të jemi siguruar që ngrica ka kaluar.
Farat janë tipike dhe fillojnë te mbijnë tetë deri në dhjetë jave pas datës të kalimit të ngricës.
Hapësira midis dy bimëve duhet të jetë nga 45 ne 60 cm varet nga kultivuesi dhe 60 deri ne 90 cm midis dy rreshtave.
Gjithashtu dhe kjo varet nga tipi i pajisjeve që përdorin kultivuesit.
Lulet janë relativisht jo tërheqëse nga bletët dhe Frutat janë tipike të prera nga hardhitë vetëm mbi trungjet gjysëm të drunjta.
Frutat janë të kompletuar domethënë që përmbajnë organet femërore dhe mashkullore bashke dhe pllenimi mund të bëhet brenda të njëjtit frut.