Jump to content

Plaga

Nga Wikipedia, enciklopedia e lirë
Gërvishtja e dorës si rezultat i një aksidenti me biçikletë.

Një plagë është çdo ndërprerje ose dëmtim i indeve të gjalla, të tilla si lëkura, mukozat ose organet.[1][2] Plagët mund të jenë ose rezultat i papritur i traumës direkte (mekanike, termike, kimike), ose mund të zhvillohen ngadalë me kalimin e kohës për shkak të proceseve të sëmundjes themelore si diabeti mellitus, pamjaftueshmëria venoze/arteriale ose sëmundje imunologjike.[3] Plagët mund të ndryshojnë shumë në pamjen e tyre në varësi të vendndodhjes së plagës, mekanizmit të lëndimit, thellësisë së dëmtimit, kohës së fillimit (akute kundër kronike) dhe sterilitetit të plagës, ndër faktorë të tjerë. Strategjitë e trajtimit për plagët do të ndryshojnë në bazë të klasifikimit të plagës; prandaj, është thelbësore që plagët të vlerësohen tërësisht nga një profesionist i kujdesit shëndetësor për menaxhimin e duhur. Në fiziologjinë normale, të gjitha plagët do t'i nënshtrohen një sërë hapash të njohur kolektivisht si procesi i shërimit të plagëve, të cilat përfshijnë hemostazën, inflamacionin, përhapjen dhe rimodelimin e indeve. Mosha, oksigjenimi i indeve, stresi, kushtet themelore mjekësore dhe medikamente të caktuara janë vetëm disa nga shumë faktorë të njohur që ndikojnë në shkallën e shërimit të plagëve.[4]

  1. ^ Nagle SM, Stevens KA, Wilbraham SC (2023). "Wound Assessment". StatPearls. Treasure Island (FL): StatPearls Publishing. PMID 29489199. Marrë më 2024-01-12. {{cite book}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
  2. ^ Herman TF, Bordoni B (2023). "Wound Classification". StatPearls. Treasure Island (FL): StatPearls Publishing. PMID 32119343. Marrë më 2024-01-12. {{cite book}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
  3. ^ Kujath P, Michelsen A (mars 2008). "Wounds - from physiology to wound dressing". Deutsches Ärzteblatt International. 105 (13): 239–248. doi:10.3238/arztebl.2008.0239. PMC 2696775. PMID 19629204. {{cite journal}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
  4. ^ Guo S, Dipietro LA (mars 2010). "Factors affecting wound healing". Journal of Dental Research. 89 (3): 219–229. doi:10.1177/0022034509359125. PMC 2903966. PMID 20139336. {{cite journal}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)