Psikoanaliza
Psikoanaliza është një tërësi teorish psikologjike dhe psikoterapeutike që bazohen mbi veprat e Sigmund Freud-it në vitet 1880-të kur përpiqej të trejtonte individë të diagnostikuar me çrregullime neurotike apo histerike.[1][2] Freudi besonte se këto lloj çrregullimesh vinin si pasojë e shtypjes së mendimeve dhe dëshirave seksuale nga ana e individëve në fjalë.
Premisa themelore e teorive psikoanalitike është se pjesa më e madhe e simptomave psikologjike janë pasojë e shmangjes që ne u bëjmë të vërtetave të pakëndshme rreth vetvetes.
Psikoanaliza në ditët e sotme[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]
Në ditët e sotme psikoanaliza është një fenomen anësor dhe pothuaj i papërfillshëm në fushat shkencore psikologjike, psikiatrike dhe mjekësore, meqë nuk i ka bërë dot ballë hetimit empiriko-shkencor.[3][4][5] Seksualiteti i shtypur, interpretimi i ëndrrave dhe e pandërgjegjshmja kolektive janë ndër idetë e teorive psikoanalitike dhe që janë përgënjeshtuar (falsifikuar) në eksperimente të kontrolluar.
Përveçse si jo-shkencore, psikoanaliza është klasifikuar edhe si pseudo-shkencë sepse nuk mund të falsifikohet (sipas K. Popper).[4][5] Filozofi i mirënjohur i shkencës, Karl R. Popper e klasifikon psikoanalizën si pseudoshkencë meqë ajo është e pafalsifikueshme (falsifiable).[4]
Megjithëse është tejet anësore në fushën shkencore psikoanaliza mbetet disi e përhapur në kulturën popullore, sidomos në fusha subjektive si letërsia dhe arti.[6]
Shiko dhe:[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]
Literatura[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]
- Brenner, Charles (1954). An Elementary Textbook of Psychoanalysis.
- Elliott, Anthony (2002). Psychoanalytic Theory: An Introduction (2nd ed.). Duke University Press. An introduction that explains psychoanalytic theory with interpretations of major theorists.
- Fine, Reuben (1990). The History of Psychoanalysis. (expanded ed.). Northvale: Jason Aronson.ISBN 0-8264-0452-9
- Samuel, Lawrence R. (2013). Shrink: A Cultural History of Psychoanalysis in America. University of Nebraska Press. 253 pp.
- Freud, Sigmund (2014) [1926]. "Psychoanalysis." Encyclopædia Britannica.
- Laplanche, Jean, and J. B. Pontalis (1974). "The Language of Psycho-Analysis". W. W. Norton & Company. ISBN 0-393-01105-4
- Freud, Sigmund (1940). An Outline of Psychoanalysis. ePenguin.;General ISBN 978-0393001518
- Edelson, Marshall (1984). Hypothesis and Evidence in Psychoanalysis. Chicago: Chicago University Press. ISBN 0-226-18432-3
- Etchegoyen, Horacio (2005). The Fundamentals of Psychoanalytic Technique (new ed.). Karnac Books. ISBN 1-85575-455-X
- Gellner, Ernest. The Psychoanalytic Movement: The Cunning of Unreason, . A critical view of Freudian theory. ISBN 0-8101-1370-8
- Green, André (2005). "Psychoanalysis: A Paradigm For Clinical Thinking". Free Association Books. ISBN 1-85343-773-5
- Irigaray, Luce (2004). Key Writings. Continuum. ISBN 0-8264-6940-X
- Jacobson, Edith (1976). Depression; Comparative Studies of Normal, Neurotic, and Psychotic Conditions. International Universities Press. ISBN 0-8236-1195-7
- Kernberg, Otto (1993). Severe Personality Disorders: Psychotherapeutic Strategies. Yale University Press. ISBN 0-300-05349-5
- Kohut, Heinz (2000). Analysis of the Self: Systematic Approach to Treatment of Narcissistic Personality Disorders. International Universities Press. ISBN 0-8236-8002-9
- Kovacevic, Filip (2007). Liberating Oedipus? Psychoanalysis as Critical Theory. Lexington Books. ISBN 0-7391-1148-5
- Kristeva, Julia (1986). The Kristeva Reader, edited by T. Moi. Columbia University Press. ISBN 0-231-06325-3
- Meltzer, Donald (1983). Dream-Life: A Re-Examination of the Psycho-Analytical Theory and Technique. Karnac Books. ISBN 0-902965-17-4
- — (1998). The Kleinian Development (new ed.). Karnac Books; reprint: ISBN 1-85575-194-1
- Mitchell, S. A., and M. J. Black (1995). Freud and beyond: a history of modern psychoanalytic thought. New York: Basic Books. pp. xviii–xx.
- Pollock, Griselda (2006). "Beyond Oedipus. Feminist Thought, Psychoanalysis, and Mythical Figurations of the Feminine." In Laughing with Medusa, edited by V. Zajko and M. Leonard. Oxford: Oxford University Press. ISBN 0-19-927438-X
- Spielrein, Sabina (1993). Destruction as cause of becoming. OCLC 44450080
- Stoller, Robert (1993). Presentations of Gender. Yale University Press. ISBN 0-300-05474-2
- Stolorow, Robert, George Atwood, and Donna Orange (2002). Worlds of Experience: Interweaving Philosophical and Clinical Dimensions in Psychoanalysis. New York: Basic Books.
- Spitz, René (2006). The First Year of Life: Psychoanalytic Study of Normal and Deviant Development of Object Relations. International Universities Press. ISBN 0-8236-8056-8
- Tähkä, Veikko (1993). Mind and Its Treatment: A Psychoanalytic Approach. Madison, CT: International Universities Press. ISBN 0-8236-3367-5
Referime[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]
- ^ Zamperini, A., Testoni, I. Storia del pensiero psicologico. In U. Galimberti,Enciclopedia di psicologia. Torino, Garzanti, 2001. fq. 1114
- ^ Gay, Peter. Freud: A Life for Our Time. Papermac, 1995, fq. xv, 32.
- ^ "French Psychoflap". Science 307 (5713): 1197a–1197a. 25 February 2005.doi:10.1126/science.307.5713.1197a
- ^ a b c Popper KR, "Science: Conjectures and Refutations", ribotuar tek Grim P (1990).Philosophy of Science and the Occult, Albany, pp. 104–110.
- ^ a b Webster, Richard (1996). Why Freud was wrong. Sin, science and psychoanalysis. London: Harper Collins.
- ^ Evans, Dylan "From Lacan to Darwin", The Literary Animal; Evolution and the Nature of Narrative, eds. Jonathan Gottschall and David Sloan Wilson, Evanston: Northwestern University Press, 2005.