Jump to content

Qëllimshmëria

Nga Wikipedia, enciklopedia e lirë

Qëllimshmëria është aftësia mendore për t'iu referuar ose përfaqësuar diçka.[1] Ndonjëherë konsiderohet si shenjë e mendores, ajo gjendet në gjendje mendore si perceptime, besime ose dëshira. Për shembull, perceptimi i një peme ka qëllimshmëri sepse ai përfaqëson një pemë për perceptuesin. Një çështje qendrore për teoritë e qëllimshmërisë ka qenë problemi i mosekzistencës qëllimore: për të përcaktuar statusin ontologjik të entiteteve që janë objekt i gjendjeve qëllimore.

Një teori e hershme e qëllimshmërisë lidhet me argumentin ontologjik të Anselm të Canterbury-t për ekzistencën e Zotit, dhe me parimet e tij për dallimin midis objekteve që ekzistojnë në kuptim dhe objekteve që ekzistojnë në realitet.[2] Ideja doli nga diskutimi me fundin e periudhës skolastike mesjetare, por në kohët e fundit u ringjall nga psikologu empirik Franz Brentano dhe më vonë u adoptua nga filozofi fenomenologjik bashkëkohor Edmund Husserl. Sot, qëllimshmëria është një shqetësim i gjallë midis filozofëve të mendjes dhe gjuhës.[3] Një mosmarrëveshje e zakonshme është midis natyralizmit, pikëpamjes se vetitë e qëllimshme janë të reduktueshme në vetitë natyrore siç studiohen nga shkencat natyrore, dhe teorisë fenomenale të qëllimshmërisë, pikëpamjes se qëllimshmëria është e bazuar në vetëdije.

  1. ^ Jacob, P. (gush 31, 2010). "Intentionality". Stanford Encyclopedia of Philosophy. Marrë më 21 dhjetor 2012. {{cite encyclopedia}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)Mirëmbajtja CS1: Datë e përkthyer automatikisht (lidhja)
  2. ^ Chisholm, Roderick M. (1967). "Intentionality". The Encyclopedia of Philosophy. 4: 201. {{cite journal}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
  3. ^ Churchland, Paul M.; Churchland, Patricia Smith (1981). "Functionalism, Qualia, and Intentionality". Philosophical Topics. 12 (1): 121–145. doi:10.5840/philtopics198112146. JSTOR 43153848. {{cite journal}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)