Realizmi poetik
Realizmi poetik (frëngjisht: Réalisme poétique) ishte një lëvizje kinematografike në Francë në vitet 1930. Më shumë një prirje sesa një lëvizje, realizmi poetik nuk ishte aq i integruar sa montazhi sovjetik apo impresionizmi francez, por ishin individët që e krijuan këtë stil lirik. Drejtorët kryesorë të lëvizjes ishin Pierre Chenal, Zhan Vigo, Julien Divier, Marcel Carnet dhe ndoshta drejtori më i rëndësishëm i lëvizjes, Zhan Renoir. Renoir bëri një shumëllojshmëri të gjerë filmash të ndikuar nga Fronti Popullor i Majtë dhe madje edhe një film të shkurtër lirik.
Historia
[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]Rryma, e ndikuar nga letërsia natyraliste, nga avangarda dhe nga kinemaja ekspresioniste gjermane, ilustrohet veçanërisht nga filmat e Zhan Vigo, René Clair, Zhan Renoir, Marcel Carne, Marcel L'Herbier, Marc Allégret, Jacques Becker. Jean Grémillon, Jacques Feyder dhe Julien Duvivier. Është gjithashtu e nevojshme të nënvizohet rëndësia e personaliteteve të tilla si skenaristët dhe dialogistët Jacques Prévert dhe Henri Jeanson, shkrimtari dhe producenti Marcel Pagnol, skenaristi belg Charles Spaak, drejtori artistik Lazare Meerson dhe dekoratori hungarez Alexandre Trauner.
Aktorët emblematikë të realizmit poetik janë Michel Simon, Jean Gabin, Arletty dhe Michèle Morgan.
Nga ana tjetër, realizmi poetik do të kishte një ndikim të rëndësishëm në kinemanë neorealiste italiane dhe në Valën e re franceze.
Realizmi poetik përbëhet nga dy prirje:
- Personazhe dhe ambient i njohur (kryesisht punëtorë, por edhe ushtarë, prostituta etj.). Rryma shoqëron nga afër lëvizjen e Frontit Popullor në Francë, duke qenë dhe zëri i saj. Pothuajse të gjithë filmat janë urban, të fokusuar në vetë idenë e qytetit dhe shkëmbimet që ndodhin atje. Kjo është ana “realiste”.
- Personazhe të mallkuar, shpesh margjinalë (dezertori nga Le Quai des brumes për shembull), përfaqësues të një klase shoqërore, por gjithashtu dhe mbi të gjitha të shënuar nga një fatalizëm që është i tyre. Fati dhe fataliteti gjithashtu zënë një vend të spikatur në këta filma. Kjo është ana “poetike”. Dita lind (Le jour se lève) ose Bisha Njerëzore (La Bête humaine), për shembull, janë ndërtuar tërësisht mbi këtë ide.