Shihni burimin për Salvador Dalí

{{Infobox officeholder
| name        = Salvador Dalí
| image      = Salvador Dalí 1939.jpg
| caption     = Salvador Dalí photographed by [[Carl Van Vechten]] on November 29, 1939
| birth_date  = [[11 maj]] [[1904]]
| birth_place  = [[:en:Figueres|Figueres]] 
| death_date  = [[23 janar]] [[1989]]
| death_place  = Figueres
| profession  = Piktor, vizatues, fotograf, skulptor, shkrimtar, skenarist
}}
'''Salvador Domingo Felipe Jacinto Dalí i Domènech, Markezi i parë Dalí i Pubol '''(11 maj 1904 –23 janar 1989) po ashtu i njohur si '''Salvador Dali''' ishte piktor i shquar spanjoll-katalunas surrealist, i lindur në Figueres, [[Spanja|Spanjë]].

Dali ishte një piktor i aftë, i njohur për imazhet e mrekullueshme edhe të çuditshme në punën e tij surrealiste. Aftësitë e tij punues i atribuohen mjeshtërve të [[Renesanca|Renesancës]].<ref>{{cite web|url=http://www.artcyclopedia.com/feature-2005-03.html |title=Phelan, Joseph, ',The Salvador Dalí Show |publisher=Artcyclopedia.com |accessdate=22 gusht 2010}}</ref><ref name="Dali">Dalí, Salvador. (2000) ''[http://books.google.com/books?id=on_YUj9IP8UC&printsec=frontcover&source=gbs_ge_summary_r&cad=0#v=onepage&q&f=false Dalí: 16 Art Stickers]'', Courier Dover Publications. ISBN 0-486-41074-9.</ref> Vepra e tij më e mirë është [[:en: The Persistence of Memory|Vazhdimësia e Kujtesës]], e përfunduar në gusht të vitit 1931. Puna artistike e Dalit përfshin filmin, skulpturën dhe fotografinë në bashkëpunim me një gamë të artistëve në një shumëllojshmëri të medieve.

Dali ia atribuon “dashurinë mbi gjithçka, pasionin për luks dhe dashurinë ndaj rrobave orientale” racës arabe,<ref>{{cite book | author=Ian Gibson | title=The Shameful Life of Salvador Dalí | year=1997 | publisher=W. W. Norton & Company | url=http://www.nytimes.com/books/first/g/gibson-dali.html }} Gibson found out that "Dalí" (and its many variants) is an extremely common surname in Arab countries like [[Morocco]], Tunisia, [[Algeria]] or [[Egypt]]. On the other hand, also according to Gibson, Dalí's mother's family, the Domènech of Barcelona, had Jewish roots.</ref> duke sqaruar se paraardhësit e tij ishin nga [[:en:Moors|Mursët]].

Dali kishte një imagjinatë të zhvilluar dhe po ashtu kënaqej duke përfshirë sjellje të pazakonshme dhe madhështore. Mënyra e tij e çuditshme e sjelljes dhe veprimet publike tërhoqën më shumë vëmendje sesa veprat e tij të artit, duke i tronditur ata që e çmonin veprën e tij dhe duke nxitur acarim të kritikëve të tij.<ref>Saladyga, Stephen Francis. [http://purple.niagara.edu/jlittle/lamplighter/saladyga.htm "The Mindset of Salvador Dalí"] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20060906040713/http://purple.niagara.edu/jlittle/lamplighter/saladyga.htm |date=6 shtator 2006 }}. ''lamplighter (Niagara University)''. Vol. 1 No. 3, Summer 2006. Retrieved July 22, 2006.</ref>

==Biografia ==
===Fëmijëria===
[[File:Familia Dalí (h 1910).jpg|thumb|Familja e Dalit në vitin 1910: nga lart majtas, tezja Maria Teresa, nëna, babai, Salvador Dalí, tezja Catherine (më vonë gruaja e dytë e babait të tij), motra Ana Maria dhe gjyshja Ana]]

Salvador Domingo Felipe Jacinto Dali i Domenech u lind më 11 maj 1904,<ref>Birth certificate and {{cite web | url=http://www.salvadordalimuseum.org/history/biography.html | title=Dalí Biography | publisher=Dalí Museum | work=Dalí Museum | accessdate=24 gusht 2008 | archive-date=27 gusht 2008 | archive-url=https://web.archive.org/web/20080827090340/http://www.salvadordalimuseum.org/history/biography.html | url-status=dead }}</ref> në qytetin e [[:en:Figueres|Figueresit]], në regjionin Emporda, në kufi me [[Franca|Francës]] në Kataluni, [[Spanja|Spanjë]].<ref>Dalí, ''[[The Secret Life of Salvador Dalí]]'', 1948, London: Vision Press, p.33</ref> Vëllai i madh i Dalit, i quajtur po ashtu Salvador (i lindur më 12 tetor 1901), vdiq nga diarreja në vitin 1903. Babai i tij, Salvador Dali i Cusi, ishte një avokat i klasit mesatar dhe noter,<ref name="Llongueras">Llongueras, Lluís. (2004) ''Dalí'', Ediciones B – Mexico. ISBN 84-666-1343-9.</ref> i cili ndikim të madh kishte nga gruaja e tij, Felipa Domenech Ferrés, e cila po ashtu inkurajoi përpjekjet artistike të djalit të saj.<ref name="Rojas">Rojas, Carlos. ''[http://books.google.com/books?id=MWF5s2yfFqwC&printsec=frontcover&source=gbs_ge_summary_r&cad=0#v=onepage&q&f=false Salvador Dalí, Or the Art of Spitting on Your Mother's Portrait]'', Penn State Press (1993). ISBN 0-271-00842-3.</ref> Kur Dali ishte pesë vjeçar, u dërgua te varri i vëllait të tij dhe atij i thanë se ishte rimishërim i vëllait të tij,<ref name="sina">[http://edu.sina.com.cn/en/2004-06-17/22707.html Salvador Dalí]. ''[[SINA.com]]''. Retrieved on July 31, 2006.</ref> koncept të cilin ai e besoi.<ref>[http://www.astrodatabank.com/NM/DaliSalvador.htm Salvador Dalí biography] on astrodatabank.com. Retrieved September 30, 2006.</ref> Për vëllanë e tij, Dali the “... ne ngjanim me njëri-tjetrin si dy pika uji, por kemi pasur reflektime të ndryshme”.<ref name="Dalí, Secret Life, p.2">Dalí, Secret Life, p.2</ref> Ai “mbase mund të ketë qenë versioni i parë i imi po ai konceptonte shumë absoluten”.<ref name="Dalí, Secret Life, p.2"/> Figura e vëllait të tij të ndjerë do të ngulitet edhe në punën e tij të mëvonshme, shembull konkret ''Portrait of My Dead Brother'' 1963, (Portreti i Vëllait Tim të Ndjerë).

Dali pati edhe një motër, Ana Maria, e cila ishte tri vjet më e re.<ref name=Llongueras /> Në vitin 1949, ajo publikoi një libër mbi vëllain e saj, ''Dali As Seen By His Sister ''(Dali në syrin e motrës së tij).<ref>{{cite web|url=http://www.artelino.com/articles/dali.asp|title=Dalí Biography 1904–1989 – Part Two|publisher=artelino.com|accessdate=30 shtator 2006|archive-date=25 tetor 2006|archive-url=https://web.archive.org/web/20061025082142/http://www.artelino.com/articles/dali.asp|url-status=dead}}</ref> Shokët e tij të fëmijërisë ishin lojtarët e ardhshëm të [[Barcelona FC|Barcelonës]] si [[:en: Emilio Sagi Liñán|Sagibarba]] dhe [[:en:Josep Samitier|Samitieri]]. Gjatë pushimeve të tij turistike në Kataluni, treshja luajti futboll.

Dali shkoi në Shkollën e Artit. Në 1916, ai gjithashtu zbuloi vizatimin modern në një pushim veror në [[:en: Cadaqués|Kadakues]] me familjen e [[:en:Ramon Pichot|Piçotit]], artist lokal që bënte udhëtime vazhdimisht në [[Paris]].<ref name=Llongueras /> Vitin tjetër, babai i Dalit organizoi një ekspozitë me vizatimet në dru të familjes së tyre. Ai e pati ekspozitën e parë publike në '''Teatrin Komunal''' të Figueresit në vitin 1919.

Në shkurt të vitit 1921, nëna e Dalit vdes nga kanceri në gji. Dali ishte vetëm 16 vjeç; më vonë ai tha për vdekjen e nënës “ishte goditja më e rëndë në jetën time. Unë e adhuroja atë...”.<ref>Dalí, Secret Life, pp.152–153</ref> Pas vdekjes së saj, babai i Dalit u martua me motrën e gruas së tij të ndjerë. Dali ishte kundër kësaj martese sepse ai kishte një dashuri të madhe dhe respekt për tezen e tij.<ref name=Llongueras />

===Madridi dhe Parisi===
[[File:Man Ray Salvador Dali.jpg|thumb|left|Sytë e egër antik të Dalit (majtas) dhe shoku i tij [[surrealism|surrealist]] artisti [[:en:Man Ray|Man Ray]] në Paris me 16 qershor 1934]]

Më 1922, Dali u zhvendos në [[:en: Residencia de Estudiantes|Konviktin e Studentëve]] në [[Madridi|Madrid]]<ref name=Llongueras /> dhe studioi në [[:en: Real Academia de Bellas Artes de San Fernando|Akademinë e Arteve të Bukura të San Fernandos]]. Ai ishte i gjatë 1.72 metra.<ref>As listed in [http://www.gaudiclub.com/esp/e_links/dali/2004mar18_1.asp his prison record of 1924], aged 20. However, his hairdresser and biographer, Luis Llongueras, states Dalí was {{height|m=1.74|precision=4}} tall.</ref> Dali tërhoqi vëmendjen si njeri i çuditshëm dhe [[:en:Dandy|me kujdes të tepruar]]. Ai kishte flokë të gjatë dhe xhaketë, çorape dhe kilota të gjata të stilit anglez të fundshekullit të XIX.

Në Konvikt ai u bë shok i ngusht me [[:en: José Bello|Bellon]], [[:en: Luis Buñuel|Bunuelin]] dhe [[:en: Federico García Lorca|Lorkën]]. Shoqëria me Lorkën ishte e fortë për shkak të pasioneve të njëjta<ref>For more in-depth information about the Lorca-Dalí connection see ''Lorca-Dalí: el amor que no pudo ser'' and ''The Shameful Life of Salvador Dalí'', both by [[Ian Gibson (author)|Ian Gibson]].</ref> por Dali refuzoi pikëpamjet seksuale të poetit.<ref name="conversations">Bosquet, Alain, ''[http://www.ubu.com/historical/dali/dali_conversations.pdf Conversations with Dalí]'', 1969. p. 19–20. (PDF format) (of García Lorca) 'S.D.:He was homosexual, as everyone knows, and madly in love with me. He tried to screw me twice .... I was extremely annoyed, because I wasn’t homosexual, and I wasn’t interested in giving in. Besides, it hurts. So nothing came of it. But I felt awfully flattered vis-à-vis the prestige. Deep down I felt that he was a great poet and that I owe him a tiny bit of the Divine Dalí's asshole. He eventually bagged a young girl, and she replaced me in the sacrifice. Failing to get me to put my ass at his disposal, he swore that the girl's sacrifice was matched by his own: it was the first time he had ever slept with a woman.'</ref>

Sidoqoftë, ishin punimet e tij, në të cilat eksperimentonte '''kubizmin''', ato që e bënë atë të dallohej nga studentët e tjerë. Informacionet e vetme për kubizmin ai i merrte nga artikujt e revistave dhe katalogu që ia dha Piçoti, pasi që nuk kishte asnjë artist kubist në Madrid në atë kohë. Në vitin 1924, akoma i panjohur Salvador Dali ilustroi një libër për herë të parë. Ishte publikimi i një poeme katalunase ''Les bruixes de Llers'' (Shtrigat e Llersit) nga shoku i tij, poeti [[:en: Carles Fages de Climent|Fagesi]]. Dali po ashtu eksperimentoi me [[:en:Dada|Dadizmin]], e cila do të ndikojë në gjithë punën e tij të mëtejshme.

Dali u dëbua nga Akademia në vitin 1926, pak para provimeve përfundimtare kur ai u akuzua për organizimin e një trazire.<ref name=olga>[http://www.abcgallery.com/D/dali/dalibio.html Salvador Dalí: Olga's Gallery] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20160413060418/http://www.abcgallery.com/D/dali/dalibio.html |date=13 prill 2016 }}. Retrieved on July 22, 2006.</ref> Aftësitë e tij pikturuese shfaqen më së mirë në veprën realistiket [[:en: The Basket of Bread|Shporta e Bukës]], e pikturuar në vitin 1926.<ref>{{cite web |url=http://www.dali-gallery.com/html/galleries/painting05.htm |title=Paintings Gallery No.&nbsp;5 |publisher=Dali-gallery.com |accessdate=22 gusht 2010 |archive-date=27 gusht 2010 |archive-url=https://web.archive.org/web/20100827234135/http://www.dali-gallery.com/html/galleries/painting05.htm |url-status=dead }}</ref> Në po të njëjtin vit, ai bëri vizitën e parë në '''Paris''', ku u taku me [[Pablo Pikaso|Pikason]], i cili ishte i respektuari i Dalit të ri. Pikaso veçse kishte dëgjuar fjalë të mira për Dalin nga [[:en: Joan Miró|Miro]]. Pasi zbuloi stilin e tij vetjak, për disa vite në vazhdim, Dali punoi disa vepra të ndikuara shumë nga Pikaso dhe Miro.

Disa motive në punën e Dalit ekzistonin qysh në vitet e njëzeta. Dali gllabëronte ndikime nga shumë stile të artit, duke filluar nga ai akademik klasik e deri te gradat më të larta.<ref>Hodge, Nicola, and Libby Anson. ''The A–Z of Art: The World's Greatest and Most Popular Artists and Their Works''. California: Thunder Bay Press, 1996. [https://ucmshare.ucmerced.edu/docushare/dsweb/Get/Document-94961/Dali+Salvador.doc Online citation] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20060921144258/https://ucmshare.ucmerced.edu/docushare/dsweb/Get/Document-94961/Dali+Salvador.doc |date=21 shtator 2006 }}.</ref> Ndikimi i tij klasik vjen nga [[:en: Raphael|Rafaeli]], [[:en: Bronzino|Bronzini]], [[:en: Francisco de Zurbarán|Zubarani]], [[:en: Johannes Vermeer|Vermeri]] dhe [[:en: Diego Velázquez|Velazkuezi]].<ref>{{cite web|url=http://www.artcyclopedia.com/feature-2005-03.html |title=Phelan, Joseph |publisher=Artcyclopedia.com |accessdate=22 gusht 2010}}</ref> Ai përdorte të dy teknikat, klasike dhe moderne, nganjëherë në punime të ndara e nganjëherë të kombinuara. Ekspedita e punë së tij në [[Barcelona|Barcelonë]] ngjalli vëmendje të përzier nga lavdërimet dhe mëdyshjet e kritikëve të tij.

Dali mbante '''mustaqe''' të mëdha, i frymëzuar nga piktori i madh spanjoll i shekullit të XVII, [[:en: Diego Velázquez|Velazkuezi]]. Mustaqet u bënë ikonë dhe tipar dallues i paraqitjeve të tij gjatë gjithë jetës.

===1929 deri në Luftën e Dytë Botërore===
Më 1929, Dali bashkëpunoi me [[:en:Luis Buñuel|Bunuelin]] në një film të shkurtër ''Un Chien Andalou'' (Një Qen Andaluzian). Kontributi i tij më i madh ishte në skriptet e filmit. Më vonë ai tha se kishte luajtur një rol të rëndësishëm në xhirimin e projektit por kjo nuk është provuar nga llogaritë bashkëkohore.<ref>Koller, Michael. [http://archive.sensesofcinema.com/contents/cteq/01/12/chien.html {{lang|fr|''Un Chien Andalou''}}] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20101225061923/http://archive.sensesofcinema.com/contents/cteq/01/12/chien.html |date=25 dhjetor 2010 }}. ''senses of cinema'' January 2001. Retrieved on July 26, 2006.</ref> Po ashtu, në gusht të vitit 1929, Dali takoi inspirimin e tij të përjetshëm dhe muzën e tij parësore, gruan e ardhshme të tij [[:en: Gala Dalí|Galën]],<ref name="unbound">Shelley, Landry. [http://www.tcnj.edu/~unbound/spring2005/articles/a2 "Dalí Wows Crowd in Philadelphia"]. ''Unbound'' ([[The College of New Jersey]]) Spring 2005. Retrieved on July 22, 2006.</ref> e njohur më herët si  '''Elena Ivanovna Diakonova'''. Ajo ishte emigrante ruse. Po këtë vit, Dali pati një ekspozitë profesionale dhe të rëndësishme dhe zyrtarisht iu bashkua '''grupit surrealist''' në [[Paris]]. Puna e tij u ndikua jashtëzakonisht shumë nga surrealizmi për dy vite. Surrealistët e përshëndetën atë që Dali e quajti metodë paranojave-kritike e qasjes në nënndërgjegje për krijimtari të madhe artistike.<ref name=Llongueras /><ref name=Rojas />

Ndërkohë, lidhja e Dalit me babin e tij ishte afër shkëputjes. Don Salvador Dali i Cusi hapur e kundërshtonte lidhjen e djalit të tij me Galën dhe e pa surrealizmin si ndikim të keq në moralin e djalit të tij. Kashta e fundit u prish kur Don Salvadori lexoi në një gazetë në Barcelonë se djali i tij kishte hapur një ekspozitë në Paris të quajtur ''Sacred Heart of Jesus Christ'' (Zemra e Shenjtë e Jezu Krishtit), me një mbishkrim provokues “''Nganjëherë, unë pështyj për zbavitje në portretin e nënës sime''”.<ref name="isbn0-571-19380-3">{{cite book |author=Gibson, Ian |title=The Shameful Life of Salvador Dalí |publisher=Faber and Faber |location=London |year=1997 |pages=238–9|isbn=0-571-19380-3}}</ref>

I nëpërkëmbur, Don Salvadori kërkoi që djali i tij të kthehej mbrapsht. Dali refuzoi, ndoshta nga frika e përjashtimit nga grupi surrealist. I ati e nxori me dhunë nga shtëpia më 28 dhjetor 1929. Babai i tregoi se ai është i përjashtuar dhe ai nuk do të shkelë më në [[:en: Cadaqués|Kadakues]]. Verën tjetër, Dali dhe Gala morën me qera një kabinë të vogël peshkatarësh afër [[:en:Port Lligat|Portit Lligat]]. Ai e bleu atë vend dhe për disa vite e zmadhoi, duke ndërtuar vila përgjatë detit. Babai i Dalit përfundimisht pendohet dhe e pranon shoqëruesen e djalit të tij.<ref name=GalaGSDF>{{cite web|title=Gala Biography|url=http://www.salvador-dali.org/dali/en_biografia-gala.html|work=Dalí|publisher=Gala-Salvador Dalí Foundation|accessdate=27 maj 2012|archive-date=26 qershor 2012|archive-url=https://web.archive.org/web/20120626181620/http://www.salvador-dali.org/dali/en_biografia-gala.html|url-status=dead}}</ref>

Më 1931, Dali pikturoi një nga veprat më të famshme [[:en: The Persistence of Memory|Vazhdimësia e Kujtesës]],<ref>[http://www.salvadordalimuseum.org/education/documents/clocking_in.pdf Clocking in with Salvador Dalí: Salvador Dalí's Melting Watches] (PDF) from the Salvador Dalí Museum. Retrieved on August 19, 2006.</ref> e cila përfshinte imazhe surrealiste, si për shembull '''orët e shkrira'''. Interpretimi i përgjithshëm i punimit është se orët e shkrira janë refuzim i supozimit se koha është e ngurtë ose e përcaktuar. Kjo ide mbështetet nga imazhe të tjera në figurë siç janë zgjerimi i peizazhit dhe ora tjetër duke u gllabëruar nga milingonat.<ref name=Conquete>Salvador Dalí, {{lang|fr|''La Conquête de l'irrationnel''}} (Paris: Éditions surréalistes, 1935), p. 25.</ref>

Dali dhe Gala, bashkëjetuan që nga viti 1929 dhe u martuan më 1934 në një ceremoni të vogël familjare.<ref>''Carré d'Art'', [[Jean-Pierre Thiollet]], Paris, Anagramme, 2008, p. 212</ref> Në vitin 1958, u martuan me ceremoni fetare. Si frymëzim i punës së tij, Gala merr rolin e menaxheres së biznesit të Dalit. Gala toleronte lidhjet e tjera të Dalit duke supozuar se e ka vendin primar te ai. Dali vazhdonte të pikturonte imazhe të atyre të dyve dhe duke e adhuruar muzën e tij. Marrëdhënia e tij e tensionuar, komplekse dhe e paqartë që zgjati për rreth 50 vite, më vonë do të bëhet subjekt i operat “''Jo, Dali''” nga kompozitori katalan '''Xavier Benguerel'''.<ref name=Opera>{{cite web|last=Amengual|first=Margalida|title=An opera on the relationship between Salvador Dalí and Gala arrives at Barcelona’s Liceu|url=http://www.catalannewsagency.com/news/culture/opera-relationship-between-salvador-dal%C3%AD-and-gala-arrives-barcelona’s-liceu|work=Catalan News Agency (CNA)|publisher=Intracatalònia, SA|accessdate=27 maj 2012|date=17 tetor 2011}}</ref>

Dali u prezantua në [[SHBA]] nga tregtari i artit [[:en:Julien Levy|Llevi]] në vitin 1934. Ekspozita e Dalit në [[New York]] përfshin ''Vazhdimësinë e Kujtesës'', e cila krijoi ndjesi të menjëhershme. [[:en:Social Register|Social Register]] organizoi diçka enkas për të, duke ia përhapur punimet, kauzë kjo që u quajt “''Dali Ball''”. Ai paraqitej me çantë të qelqit në gjoks, e cila i ngjante një sutjene.<ref>Current Biography 1940, pp219–220</ref> Në po atë vit, Dali dhe Gala morën pjesë në një ballo me maska në '''Nju Jork''', e organizuar për ta nga [[:en: Caresse Crosby|Krosbi]]. Për kostume ata veshën si [[:en:Lindbergh baby|bebja Lindberg]] dhe [[:en: Richard Hauptmann|kidnapuesi]] i saj. Trazira në shtypi rezultoi aq e madhe sa që Dali kërkoi falje. Kur u kthye në '''Paris''', surrealistët e përballën atë më këtë kërkimfalje si një akt surrealist.<ref>Luis Buñuel, ''My Last Sigh: The Autobiography of Luis Buñuel'', Vintage 1984. ISBN 0-8166-4387-3</ref>

Kur kryesia e artistëve surrealist filloi të lidhej shumë me politiken e majtë, Dali mbajti pozicione të paqarta mbi temën e marrëdhënieve në mes të politikës dhe artit. Udhëheqësi surrealist [[:en: André Breton|Bretoni]] e akuzoi Dalin për mbrojtjen e “të resë” dhe “joracionales” në “fenomenin Hitler”, por Dali shpejt e hodhi poshtë këtë akuzë duke thënë “Nuk jam hitlerian as në fakt as në qëllim”.<ref>Greeley, Robin Adèle (2006). ''[http://books.google.com/books?id=2w1QddhP56wC&printsec=frontcover&source=gbs_ge_summary_r&cad=0#v=onepage&q&f=false Surrealism and the Spanish Civil War]'', Yale University Press. p. 81. ISBN 0-300-11295-5.</ref> Dali këmbëngulte se surrealizmi duhet të ekzistojnë në kontekst apolitik dhe refuzonte ta denonconte shprehimisht [[fashizmin]]. Ndër faktorët e tjerë, kjo e vendosi atë në konflikte me kolegët e tjerë. Më vonë, në vitin 1934, Dalit iu bë një gjyq, ku ai zyrtarisht u dëbua nga grupi surrealist. Ndaj kësaj Dali u përgjigj: “Në vetvete unë jam surrealist”.<ref name=olga /><ref name=unbound />

Në vitin 1936, Dali mori pjesë në [[:en: London International Surrealist Exhibition|Ekspeditën Ndërkombëtare Surrealiste në Londër]].<ref>Jackaman, Rob. (1989) ''[http://books.google.com/books?id=DV9_6DAOSscC&printsec=frontcover&source=gbs_ge_summary_r&cad=0#v=onepage&q&f=false The Course of English Surrealist Poetry Since the 1930s]'', Edwin Mellen Press. ISBN 0-88946-932-6.</ref> Fjalimi i tij, i titulluar '''Fantômes paranoiaques authentiques''' (Fantazmat paranoike autotktone) , është realizuar me një kostum zhytjeje veshur dhe me helmet në të. Ai shkoi atje me një [[:en:Cue stick|shkop bilardoje]] dhe një [[:en: Borzoi|qen rus]] dhe helmetën në kokë. Ai këtë e komentoi me fjalët: “Doja vetëm të tregoja se isha ‘zhytur thellë’ brenda mendjes së njeriut”.<ref>Current Biography 1940, p219</ref>

Po ashtu, në vitin 1936, në premierën e shfaqjes së filmit të [[:en: Joseph Cornell|Kornellit]] “<nowiki>[[:en:Rose Hobart (film)|Rose Hobart]]</nowiki> në Galerinë “'''Julien Levy'''” në New York, Dali u bë i famshëm për një tjetër incident. Programi i Levi për filma të shkurtër surrealist ishte në të njëjtën kohë me ekspozitën e parë surrealiste në [[:en:Museum of Modern Art|Muzeun e Arteve Moderne]], që shfaqet punën e Dalit. Dali ishte në shfaqje të filmit por në gjysmë të filmit ai trokiti me zemërim në projektor. “Ideja ime për film është pikërisht që të paguhet ai që ka punuar për të”, tha ai. “Unë si kam thënë kurrë askujt por kjo do të thotë se ai e ka vjedhur filmin”. Versionet e reja të akuzës së Dalit paraqiten në formë të “Ai e vodhi atë nga nënvetëdija ime” ose edhe “Ai e vodhi ëndrrën time”.<ref>{{cite web |url=http://andel.home.mindspring.com/cornell_notes.htm |title=Program Notes by Andy Ditzler (2005) and Deborah Solomon, ',Utopia Parkway:The Life of Joseph Cornell (New York: Farrar, Straus, and Giroux, 2003) |publisher=Andel.home.mindspring.com |accessdate=22 gusht 2010 |archive-date=8 prill 2005 |archive-url=https://web.archive.org/web/20050408200021/http://andel.home.mindspring.com/cornell_notes.htm |url-status=dead }}</ref>

Në këtë periudhë, shefi kryesor i Dalit në Londër ishte pasaniku [[:en:Edward James|Eduard Xhejms]]. Ai e ndihmoi shitjen e shumë veprave të Dalit dhe e ndihmoi atë financiarisht për dy vite. Ata po ashtu bashkëpunuan në dy veprat më të vlefshme të lëvizjes surrealiste: [[:en: Lobster Telephone|Telefoni Akrep]] dhe [[:en: Mae West Lips Sofa|Mae West Lips Sofa]].

Ndërkohë, [[Spanja]] po shkonte drejt luftës civile (1936 – 1939), me ç’rast shumë artistë e lanë vendin.

Në vitin 1938, Dali u takua me [[:en:Sigmund Freud|Frojdin]] nëpërmjet [[:en:Stefan Zweig|Cjangut]]. Më vonë, në shtator të vitit 1938, Salvador Dali u ftua nga [[:en: Coco Chanel|Coco Chanel]] në shtëpinë e saj “'''La Pausa'''” në [[:en: Roquebrune-Cap-Martin|Rokubrune]] në [[:en: French Riviera|Rivierën Franceze]]. Aty vizatoi disa piktura që më vonë i ekspozoi në Galerinë Gjulien Levi  në [[New York]].<ref>''Salvador Dalí Exhibition'', Exhibition Catalogue – February 16 through May 15, 2005</ref><ref>{{Cite web |url=http://philadelphia.about.com/od/salvador_dali/a/salvador_dali_a.htm |title=Kopje e arkivuar |url-status=dead |access-date=28 mars 2014 |archive-date=7 korrik 2011 |archive-url=https://web.archive.org/web/20110707075359/http://philadelphia.about.com/od/salvador_dali/a/salvador_dali_a.htm }}</ref> Në fund të shekullit XX, “La Pausa” pjesërisht iu dha [[:en:Dallas Museum of Art|Muzeut të Artit të Dallasit]].<ref>{{cite book| title=Impressionist paintings, drawings, and sculpture from the Wendy and Emery Reeves Collection | url=https://archive.org/details/impressionistpai0000bret |first=Richard R. |last=Bretell |year=1995 |publisher=Dallas Museum of Art |isbn= 978-0-936227-15-3 }}</ref>

Po ashtu, në vitin 1938, Dali e shfaqi publikisht veprën ''Rainy Taxi ''(Taksi i shiut), punim tre dimensional, që bazohej në automobilat aktual me dy manekine në të. Së pari u ekspozua në '''Galerinë Beaux-Arts''' në Paris si pjesë e [[:en: Exposition Internationale du Surréalisme|Ekspeditës Ndërkombëtare të Surrealizmit]], e organizuar nga [[:en: André Breton|Bretoni]] dhe [[:en: Paul Éluard|Eluardi]]. Ekspozita u dizajnua nga artisti [[:en: Marcel Duchamp|Marsel Duçampi]], i cili pati edhe rolin e nikoqirit.<ref>{{Cite web |url=http://www.salvador-dali.org/dali/en_biografia.html |title=''Salvador Dalí''. Gala-Salvador Dalí Foundation. Retrieved 2011-06-07 |url-status=dead |access-date=28 mars 2014 |archive-date=6 nëntor 2006 |archive-url=https://web.archive.org/web/20061106020704/http://www.salvador-dali.org/dali/en_biografia.html }}</ref><ref>[http://books.google.com/books?id=lPN0xxpA6OsC&pg=RA1-PA27 J. Herbert, ''Paris 1937: Worlds on Exhibition'' (Ithaca: Cornell University Press, 1998)] ISBN 0-8014-3494-7</ref><ref>[http://books.google.com/books?id=nDJL4MwVK10C&pg=PA130 A. Cohen-Solal, ''Leo and His Circle: The Life of Leo Castelli'' (New York: Alfred A. Knopf, 2010)] ISBN 978-1-4000-4427-6</ref>

Në [[:en: 1939 New York World's Fair|Ekspozitën e Nju Jorkut]], Dali prezantoi veprën e tij surrealiste ''Dream of Venus'' (Ëndrra e Venerës), e cila u vendos në '''Amusements Area''' (pjesën zbativëse) të ekspozitës. Aty u paraqiten skulptura të çuditshme, statuja dhe modele nudo me “kostume” të bëra nga ushqimi i freskët i detit. Ngjarja u fotografua nga [[:en: Horst P. Horst|Horsti]], [[:en: George Platt Lynes|Llajnsi]] dhe [[:en: Murray Korman|Kormani]].<ref name="DrmVns" />

Në vitin 1939, Bretoni ia dha Dalit nofkën nënçmuese '''''Avida Dollars''''' që mund të përkthehet si “'''i etur për dollarë'''”. Kjo paraqiste një referim ironik për rritjen e reklamave të punës së Dalit dhe perceptimit se Dali ka kërkuar vetë-përforcim me famë dhe pasuri. Që nga kjo kohë, disa surrealist flasin për Dalin në kohë të shkuar, sikur ai të kishte vdekur. Lëvizja surrealiste dhe anëtarët e saj (si për shembull [[:en:Ted Joans|Ted Gjoans]] vazhdojnë të paraqesin polemika të ashpra kundër Dalit gjatë kohës sa është gjallë e edhe pas vdekjes së tij.<ref name=artcyclopedia>[http://www.artcyclopedia.com/artists/dali_salvador.html Artcyclopedia: Salvador Dalí]. Retrieved September 4, 2006.</ref>

===Lufta e Dytë Botërore ===
Në vitin 1940, kur Evropa gjendej në luftë, Dali dhe Gala u kthyen në [[SHBA]] ku jetuan për tetë vite. Ata arritën të iknin sepse më 20 qershor 1940 atyre iu dha vizat [[:en:Aristides de Sousa Mendes|Mendesi]], konsulli portugez në Bordeaux të Francës. Shkuarja e Dalit në [[New York]] ishte një nga katalizatorët që ndikuan në zhvillimin e atij qyteti si qendër e artit botëror në vitet e pasluftës.<ref>{{Cite web |url=http://sousamendesfoundation.org/dali/ |title=Kopje e arkivuar |url-status=dead |access-date=28 mars 2014 |archive-date=2 nëntor 2013 |archive-url=https://web.archive.org/web/20131102223907/http://sousamendesfoundation.org/dali/ }}</ref> Dali dhe Gala kaluan përmes [[Portugalia|Portugalisë]] dhe pastaj lundruan nga [[Lisbona]] në New York në gusht të vitit 1940. Pas kësaj, Dali iu rikthye praktikimit të fesë katolike. “Gjatë kësaj periudhe, Dali nuk ndaloi së shkruari” thonë '''Robert dhe Nikolas Desqarnes'''.<ref name="Descharnes (1993) p. 35.">Descharnes, Robert and Nicolas. ''Salvador Dalí''. New York: Konecky & Konecky, 1993. p. 35.</ref>

Në vitin 1941, Dali punoi skicën e skenarit të filmit ''Moontide'' (Batica e Hënës) për [[:en:Jean Gabin|Gabinin]]. Më 1942, ai publikoi autobiografinë e vet, [[:en:The Secret Life of Salvador Dali|Jeta Sekrete e Salvador Dalit]]. Ai shkroi një katalog për ekspozitat e tij, ngjashëm me atë të Galerisë '''Knoedler''' në New York në vitin 1943. Aty ai sulmoi disa teknika që përdoren shpesh nga surrealistët duke shpallur “Surrealizmi ka shërbyer për vërtetimin e shterpësisë dhe përpjekjet për automatizim kanë shkuar aq larg sa kanë çuar në një sistem totalitar. ...dembelizmi i sotëm dhe mungesa totale e teknikës kanë arritur krizën e tyre në kuptimin psikologjik të përdorimit të kolegjit.” Ai po ashtu shkroi një novelë, të publikuar në vitin 1944, për një sallon mode të automobilave. Kjo rezultoi me vizatimin e '''Edwin Cox'''-it në gazetën [[:en:The Miami Herald|Lajmëtari i Majamit]], ku përshkruhet Dali duke veshur një automobil si fustan mbrëmjeje.<ref name="Descharnes (1993) p. 35."/>

Po ashtu, në biografinë e tij, Dali foli për ndarjen e tij me [[:en: Luis Buñuel|Bunuelin]] sepse ai ky i fundit ishte komunist dhe ateist. Bunueli u pushua nga pozita e tij në [[:en:Museum of Modern Art|Muzeumin e Artit Modern]]. Më 1982, në autobiografinë e tij ''Mon Dernier Soupir'' (Psherëtima Ime e Fundit), Bunueli shkroi se ai refuzoi kërkesën e Dalit për pajtim.<ref>Luis Buñuel, ''My Last Sigh: The Autobiography of Luis Buñuel'' (Vintage, 1984) ISBN 0-8166-4387-3</ref>

Një frat italian, '''Gabriele Maria Berardi''', tha se kishte performuar ekzorcizmin të Dali në kohën që ai ishte në Francë në vitin 1947.<ref name="exorcist-gift">[http://www.cathnews.com/news/510/72.php Dalí's gift to exorcist uncovered] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20071011193554/http://cathnews.com/news/510/72.php |date=11 tetor 2007 }} ''Catholic News'', October 14, 2005.</ref> Në vitin 2005, skulptura e'' Krishtin në Kryq'', u gjet në pasurinë e fratit. Kjo u shpjegua si dhuratë në shenjë mirënjohjeje nga Dali për shkak të punës së ekzorcizmit. Dy ekspertë spanjollë të artit konfirmuan se ka arsye të mjaftueshme që të bëjnë të besosh se skulptura u punua nga Dali.<ref name="exorcist-gift"/>

===Vitet e mëpastajme në Spanjë===
[[File:Dali Allan Warren.jpg|thumb|left|Dalí në 1972]]
Në vazhdim, pas viteve 1949, Dali kaloi vitet e mbetura në Spanjë. Pranimi i tij ndaj diktaturës së '''Frankos '''u dënua rëndë nga artistët e tjerë të cilët qëndruan në ekzil.  Në vitin 1959, Andrea Bretoni organizoi një ekspozitë të quajtur '''''Homage to Surrealism '''''(Homazhe Surrealizmit), në festim të katërdhjetë vjetorit të surrealizmit, që përmbante punime të Dalit, [[:en: Joan Miró|Miros]], [[:en: Enrique Tábara|Tabarës]] dhe [[:en:Eugenio Granell|Granellit]]. Bretonët luftuan me forcë për mos përfshirjen e veprës ''Sistine Madonna'' të Dalit në '''Ekspozitën Ndërkombëtare Surrealiste''' në New York, vitin pasues.<ref name="lopez">López, Ignacio Javier. ''The Old Age of William Tell (A study of Buñuel's ''Tristana'')''. ''[[MLN]]'' 116 (2001): 295–314.</ref>

Në fund të karrierës së tij, Dali nuk e kufizoi vetën por eksperimentoi me shumë novela dhe procese të pazakonshme: ai punoi një vepër [[:en:Bulletism|bulletiste]].<ref name=bp>[http://www.bonjourparis.com/Articles/Museums_and_Sights/The_Phantasmagoric_Universe_%E2%80%94_Espace_Dal%C3%AD_%C3%80_Montmartre/ The Phantasmagoric Universe—Espace Dalí À Montmartre] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20060528084739/http://www.bonjourparis.com/Articles/Museums_and_Sights/The_Phantasmagoric_Universe_%E2%80%94_Espace_Dal%C3%AD_%C3%80_Montmartre/ |date=28 maj 2006 }}. {{lang|fr|''Bonjour Paris''}}. Retrieved on August 22, 2006.</ref> Shumica e punës së tij kishte të bënte me iluzione optike, hapësira negative, lojëra fjalësh dhe efekte të tjera vizuale. Ai po ashtu eksperimentoi me [[:en: Pointillism|pointilizmin]], duke zmadhuar një gjysmë toni (gjë që më vonë do ta përdorë [[:en: Roy Lichtenstein|Roy Lichtenstein]]) dhe duke përdorur imazhe stereoskopike.<ref name=Optical>{{cite book|last=Ades|first=Dawn|title=Dalí's optical illusions : [Wadsworth Atheneum Museum of Art, January 21 - March 26, 2000 : Hirshhorn Museum and Sculpture Garden, April 19 - June 18, 2000 ; Scottish National Gallery of Modern Art, July 25 - October 1, 2000]|url=https://archive.org/details/dalisopticalillu0000dali|year=2000|publisher=Yale Univ. Press|location=New Haven CT|isbn=978-0300081770}}</ref> Ai ishte ndër artistët e parë që paraqitën [[:en:Holography|holografinë]] si subjekt kryesor.<ref name=holo>[http://www.holophile.com/history.htm The History and Development of Holography]. ''Holophile''. Retrieved on August 22, 2006.</ref> Në vitet e mëvonshme, artistët e rinj si [[:en:Andy Warhol|Andi Uaroll]] shprehen se Dali ka një ndikim në [[:en:Pop art|artin pop]].<ref name=warhol>[http://www.carnegiemuseums.org/cmag/bk_issue/1998/mayjun/feat2.htm Hello, Dalí] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20060927105155/http://www.carnegiemuseums.org/cmag/bk_issue/1998/mayjun/feat2.htm |date=27 shtator 2006 }}. ''Carnegie Magazine''. Retrieved on August 22, 2006.</ref>

Dali kishte interesim edhe për shkencën dhe matematiken. Kjo manifestohet në shumë piktura, të vetvete të ’50-ta, në të cilat ai paraqiti format e brinjëve të rinoqerontit. Duke u bazuar tek Dali, '''brinjët e rinoqerontit''' paraqesin gjeometri hyjnore sepse ato rriten në [[:en:Logarithmic spiral|spirale logaritmike]]. Ai po ashtu e paraqiti rinoqerontin në veprën [[:en:Virgin Mary|Virgjëresha Mari]]<ref>Elliott H. King in Dawn Ades (ed.), ''Dalí'', Bompiani Arte, Milan, 2004, p. 456.</ref> pasi rinoqeronti paraqet virgjërinë. Dali ishte i fascinuar nga ADN-ja dhe teserakti (kub 4 dimensional); një shpalosje e një hiperkubi është paraqitur në pikturën [[:en: Crucifixion (Corpus Hypercubus)|Corpus Hypercubus]].

Dali instaloi një dysheme prej xhami në dhomën afër studios së tij. Kjo i ndihmoi atij në studimin e perspektivës, nga lart dhe nga poshtë, duke përfshirë figura dramatike në pikturat e tij.<ref name=GlassFloor>{{cite book|last=Ades|first=Dawn|title=Dalí's optical illusions : [Wadsworth Atheneum Museum of Art, January 21 - March 26, 2000 : Hirshhorn Museum and Sculpture Garden, April 19 - June 18, 2000 ; Scottish National Gallery of Modern Art, July 25 - October 1, 2000]|url=https://archive.org/details/dalisopticalillu0000dali|year=2000|publisher=Yale Univ. Press|location=New Haven CT|isbn=978-0300081770|pages=[https://archive.org/details/dalisopticalillu0000dali/page/17 17]–18}}</ref> Ai e përdori këtë dhomë edhe si pjesë zbavitëse për mysafirët dhe vizitorët në shtëpinë dhe studion e tij.

Vitet e pasluftës të Dalit karakterizohen nga teknika të ndryshme dhe interes në efekte optike, shkencë dhe fe. Ai u bë një katolik i devotshëm, ndërkohë që frymëzohej nga ngjarjet në [[Hiroshima|Hiroshimë]] dhe vizatoi periudhën atomike. Prandaj Dali e quan këtë periudhë “'''Mistika Nukleare'''”. Në veprat si [[:en: The Madonna of Port Lligat|''Madona e Portit Liga'']] (versioni i parë) (1949) dhe ''Corpus Hypercubus'' (1954), Dali sintetizoi ikonografinë e krishterë me imazhe të shpërbërjes materiale i frymëzuar nga fizika bërthamore.<ref>[http://www.arton5th.com/Dali/bio.html Salvador Dalí Bio, Art on 5th]. Retrieved July 22, 2006. {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20060504050531/http://www.arton5th.com/Dali/bio.html |date=4 maj 2006 }}</ref> Mistika e tij nukleare përfshinte pjesë të rëndësishme si [[:en: La Gare de Perpignan|''Stacioni i Trenit Perpignan'']] (1965) dhe [[:en: The Hallucinogenic Toreador|''en: The Hallucinogenic Toreador'']] (1968- 1970). Në vitin 1960, Dali filloi punën në '''Teatro Museo''' ([[:en:Dalí Theatre and Museum|Muzeu dhe Teatri i Dalit]]) në qytetin e tij në Figueres; ky ishte projekti i tij më i madh dhe gjëja kryesore ku ai u fokusua gjatë vitit 1974. Ai vazhdoi të punoi deri në mes të viteve të ’80-ta.

Më 1968, Dali xhiroi një reklamë televizive humoristike për kompaninë e çokollatave '''Lanvin'''.<ref name="Augustin">[http://ehotelier.com/browse/news_item.php?id=P12135 Salvador Dalí at Le Meurice Paris and St Regis in New York] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20071011211226/http://ehotelier.com/browse/news_item.php?id=P12135 |date=11 tetor 2007 }} Andreas Augustin, ehotelier.com, 2007</ref> Në këtë ai reklamoi në frëngjisht “''Je suis fou du chocolat Lanvin!''” (Unë jam i çmendur për çokollatat Lanvin!). në vitin 1969 ai dizajnoi logon e''' [[:en:Chupa Chups|Chupa Chups-ave]]''' dhe më vonë dizajnimin e fushatës reklamuese për [[:en: Eurovision Song Contest 1969|Eurovizionin]]. Pastaj krijoi edhe një skulpturë të madhe që qëndroi në teatrin e Madridit.

Në programin televiziv “'''Dirty Dali: A Private View'''” e transmetuar në [[:en: Channel 4|Kanalin 4]] më 3 qershor 2007, kritiku i artit [[:en:Brian Sewell|Brajan Seuelli]] përshkroi njohjen e tij me Dalin në fund të viteve të ’60-ta, që përfshinte figurën e Krishtit në një pozicion të vështirë pa pantallona dhe duke u masturbuar për Dalin.<ref>{{cite web|url=http://living.scotsman.com/index.cfm?id=869862007 |title=Scotsman review of Dirty Dalí |work=The Scotsman |location=UK  |accessdate=22 gusht 2010}}</ref><ref>[http://www.thisislondon.co.uk/arts/article-23398918-details/The+Dali+I+knew/article.do The Dali I knew] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20070707184041/http://www.thisislondon.co.uk/arts/article-23398918-details/The+Dali+I+knew/article.do |date=7 korrik 2007 }} By Brian Sewell, thisislondon.co.uk</ref>

===Vitet e fundit===
[[File:Salvador Dali Crypt in Figueres.jpg|thumb|Dhoma e nëndheshme e Dalit në [[:en:Dalí Theatre and Museum|Teatri dhe Muzeu Dali]] në [[:en:Figueres|Figueres]] tregon emrin e tij]]
Në vitin 1980, në moshën 76 vjeçare, shëndeti i Dalit mori një kthesë katastrofike. Dora e tij dridhej tmerrësisht shumë për shkak të simptomës [[:en: Parkinson's disease|Parkinson]]. Gruaja e tij, Gala, thuhet se ishte duke i dhënë dozë të rrezikshme që do t’ia dëmtonte sistemin nervor, duke shkaktuar një fund të parakohshëm të kapaciteti të tij artistik.<ref>Ian Gibson (1997). ''The Shameful Life of Salvador Dalí''. W. W. Norton & Company.</ref>

Në vitin 1982, [[:en:Juan Carlos I of Spain|Mbreti Karlosi I i Spanjës]] ia dha Dalit titullin “'''Marqués de Dalí de Púbol'''” (Markezi Dali i Pubolit), duke iu referuar vendit ku ai jetoi.<ref name="Marquis title">[http://www.heraldaria.com/phorum/read.php?f=1&i=25695&t=25695 Excerpts from the BOE] – Website Heráldica y Genealogía Hispana</ref><ref>[http://www.boe.es/aeboe/consultas/bases_datos/doc.php?id=BOE-A-1989-4234 Dalí as "Marqués de Dalí de Púbol"] {{Webarchive|url=https://archive.today/20120630120254/http://www.boe.es/aeboe/consultas/bases_datos/doc.php?id=BOE-A-1989-4234 |date=30 qershor 2012 }} – Boletín Oficial del Estado, the official gazette of the Spanish government</ref> Në shikim të parë titulli ishte i trashëguar, por më kërkesë të Dalit  u ndryshua vetëm në vitin 1983.<ref name="Marquis title" /> Për të shprehur mirënjohje për këtë, Dali më vonë ia dha mbretit një punim (''Head of Europa'' (Koka e Evropës), e cila do të jetë vepra finale e Dalit), kur ai e vizitoi Dalin në shtratin e vdekjes.

Gala vdiq më 10 qershor 1982, në moshën 87 vjeçare. Pas vdekjes së saj, Dali humbi dëshirën për të jetuar.  Ai me qëllim e dehidratoi vetveten, ka mundësi në përpjekje për vetëvrasje, me pretendimet që deklaronin se ai ishte përpjekur për ta vënë veten në një gjendje të pezulluar pasi ai kishte lexuar se disa mikroorganizma mund ta bënin këtë. Ai u zhvendos nga Figueresi në [[:en: Castle of Púbol|kështjellën e Pubolit]], të cilën ai e kishte blerë për Galën dhe kishte qenë vendqëndrim gjatë vdekjes së saj.

Më 1984, një zjarr ra në dhomën e tij të fjetjes<ref>[http://query.nytimes.com/gst/fullpage.html?res=9905E1DB1038F932A3575AC0A962948260  "Dalí Resting at Castle After Injury in Fire"]. ''[[The New York Times]]''. September 1, 1984. Retrieved July 22, 2006.</ref> në rrethana të paqarta. Ka mundësi të ketë qenë përpjekje për vetëvrasje nga vetë Dali ose thjeshtë një neglizhim në stafi i tij.<ref name=olga /> Dali u shpëtua nga shoku dhe bashkëpunëtori i tij [[:en:Robert Descharnes|Desqarnesi]]<ref>[http://www.lefigaro.fr/culture/2014/02/18/03004-20140218ARTFIG00206-deces-de-robert-descharnes-l-homme-qui-avait-sauve-salvador-dal.php Décès de Robert Descharnes, l'homme qui avait sauvé Salvador Dalí] {{fr icon}}</ref> dhe u kthye në Figueres, ku një grup i tij i shokëve, përkrahësve dhe artistëve adhurues të tij e panë se ai po jetonte rehat në [[:en: Dalí Theatre and Museum|Teatrin-Muze]].

Ka pasur akuza se Dali u detyrua nga kujdestarët e tij të nënshkruante fleta boshe që më vonë, edhe pas vdekjes së tij, të shiteshin si piktura origjinale.<ref name="scandal">{{cite book | title=The Dalí Scandal: An Investigation | author=Mark Rogerson | isbn=0-575-03786-5 | publisher=Victor Gollancz | year=1989}}</ref> Si rezultat, tregtarët e artit u bë dyshues ndaj veprave të mëvonshme të Dalit.

Në nëntor të vitit 1988, Dali u shtrua në spital për shkak të problemeve me zemrën; atij iu vendos një stimulues kardiak. Më 5 dhjetor 1988 atë e vizitoi '''Mbreti Gjuan Karlosi''', i cili tha se gjithmonë kishte qenë përkrahës serioz i Dalit.<ref>Etherington-Smith, Meredith [http://books.google.com/books?id=soncxLrkYX0C&dq The Persistence of Memory: A Biography of Dalí]{{Lidhje e vdekur}} p. 411, 1995 Da Capo Press, ISBN 0-306-80662-2</ref>

Më 23 janar 1989, gjatë kohës kur po luante pjesa e preferuar e tij [[:en: Tristan und Isolde|Tristan und Isolde]], ai vdiq. Ai u varros në një dhomë të nëndheshme të Teatrit-Muze në Figueres. Kjo gjendet afër kishës '''Shën Pere''' ku Salvador Dali u pagëzua, bëri kungimin e parë dhe funeralin, dhe është vetëm tri blloqe larg shtëpisë ku lindi.<ref>Etherington
-Smith, Meredith [http://books.google.com/books?id=soncxLrkYX0C&dq The Persistence of Memory: A Biography of Dalí]{{Lidhje e vdekur}} pp. xxiv, 411–412, 1995 Da Capo Press, ISBN 0-306-80662-2</ref>

Fondacioni '''Gala-Salvador Dali''' vepron si pjesë e pasurisë së tyre.<ref>http://www.salvador-dali.org/en_index.html {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20140625173816/http://www.salvador-dali.org/en_index.html |date=25 qershor 2014 }} | The Gala-Salvador Dalí Foundation website</ref> Të drejtat autoriale të këtij fondacioni i takojnë [[:en:Artists Rights Society|Shoqërisë së të Drejtave të Artistëve]].<ref>http://arsny.com/requested.html {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20090131151943/http://arsny.com/requested.html |date=31 janar 2009 }} | Most frequently requested artists list of the Artists Rights Society</ref> Në vitin 2002, kjo shoqëri kërkoi nga [[Google]] që ta përshtatin logon e saj në mënyrë që të përkujtohet Dali, duke pretenduar se një pjesë e veprave të tij të artit janë përdor pa leje. Google përmbushi kërkesën e tyre por mohoi se ka pasur shkelje të të drejtave autoriale.

==Simbolizmi==
Dali përfshiu mjaft simbolizëm në veprën e tij. Për shembull, vula “'''orët e shkrira'''” që paraqitet te ''Vazhdimësia e Kujtesës'' përshtatet me teorinë e [[Ajnshtajni]]t se koha është relative dhe e pandreqshme.<ref name=Conquete /> Ideja e orëve simbolike i erdhi Dalit në një ditë të nxehtë gushti kur ai ia kishte ngulur sytë një cope djathi [[:en: Camembert|Kamembert]].<ref>Salvador Dalí, ''The Secret Life of Salvador Dalí'' (New York: Dial Press, 1942), p. 317.</ref>

'''Elefanti''' është po ashtu imazh që paraqitet në punimet e Dalit. Për herë në parë u paraqit në vitin 1944 në punimin [[:en: Dream Caused by the Flight of a Bee Around a Pomegranate a Second Before Awakening|''Dream Caused by the Flight of a Bee Around a Pomegranate a Second Before Awakening'']]. Elefantët, të frymëzuar nga skulptura e [[:en: Gian Lorenzo Bernini|Berninit]] në [[Romë]] që paraqet elefantë që mbajnë një obelisk të vjetër,<ref>Michael Taylor in Dawn Ades (ed.), ''Dalí'' (Milan: Bompiani, 2004), p. 342</ref> janë portretizuar “me këmbë të gjata,të bashkuara dhe pothuajse të padukshme” me një obelisk të mbështetur në ta.<ref name=countycollection>[http://www.countyhallgallery.com/education/dali_collection.htm Dalí Universe Collection] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20081201225951/http://www.countyhallgallery.com/education/dali_collection.htm |date=1 dhjetor 2008 }}. ''County Hall Gallery''. Retrieved on July 28, 2006.</ref> Shoqëruar me imazhin e këmbëve të brishta, të vëna në dukje për ngjyrimin e tyre mashkullore, krijojnë një ndjenjë të fantazmës së vërtetë. “Elefanti është një shtrembërim në hapësirë”, sqaron një analist, “këmbët e holla paraqesin kontrastin në mes të idesë së peshës dhe strukturës”.<ref name=countycollection />

”Bëj piktura që më bëjnë mua të vdes i kënaqur, unë jam duke krijuar në mënyrë natyrale, pa shqetësimin më të vogël estetik, jam duke krijuar gjëra që më frymëzojnë dhe jam duke u munduar t’i vizatoj ato sinqerisht.” – Salvador Dali, në Dawn Ades, “Dali dhe Surrealizmi”.

'''Veza''' është po ashtu një figurë karakteristike. Vezët simbolizojnë shpresën dhe dashurinë;<ref name="symb">[http://www.countyhallgallery.com/education/dali_symbols.htm "Salvador Dalí's symbolism"] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20061202083808/http://www.countyhallgallery.com/education/dali_symbols.htm |date=2 dhjetor 2006 }}. ''County Hall Gallery''. Retrieved on July 28, 2006</ref> ato paraqiten te [[:en: The Great Masturbator|''Mastrubuesi i Madh'']] dhe [[:en: Metamorphosis of Narcissus|''Metamorfoza e Narcisit'']]. Kjo e fundit simbolizon gjithashtu vdekjen dhe ngurtësimin.

Kafshë të tjera përbëjnë punimet e tij: '''milingonat''' paraqesin vdekjen, shkatërrimin si dhe dëshirën e madhe seksuale; '''kërmilli '''është i lidhur me kokën e njeriut (ai pa një kërmill në biçikletën e Frojdit kur shkoi për ta takuar për herë të parë); dhe '''karkalecat''' janë simbol i mbeturinave dhe frikës.<ref name="symb" />

===Shkenca===
Nëse i referohemi Dalit, në kuadër të shkencës ka terme të magjepsjes së tij me ndryshimin e paradigmës, të cilat shoqëruan lindjen e mekanikës kuantike. I frymëzuar nga [[:en: Uncertainty principe|ekuacioni]] i [[:en: Werner Heisenberg|Hajsbergut]], në vitin 1958 ai shkroi "''Anti-Matter Manifesto''": “Në periudhën surrealiste, unë doja të krijoja një ikonografi të botës së brendshme dhe botën e mrekullueshme të babait tij Frojdit. Sot, bota e jashtme ka kapërcyer nga psikologjia në fizikë. Babai im sot është Dr. Hajsberg".<ref name=triangle>[http://www.thetriangle.org/media/storage/paper689/news/2005/04/29/Entertainment/Dali-Explorations.Into.The.Domain.Of.Science-944328.shtml?norewrite200608080502&sourcedomain=www.thetriangle.org Dalí: Explorations into the domain of science] {{Webarchive|url=https://archive.today/20071011075752/http://media.www.thetriangle.org/media/storage/paper689/news/2005/04/29/Entertainment/Dali-Explorations.Into.The.Domain.Of.Science-944328.shtml?norewrite200608080502&sourcedomain=www.thetriangle.org |date=11 tetor 2007 }}. ''The Triangle Online''. Retrieved August 8, 2006.</ref>

Me këtë respekt,'' [[:en: The Disintegration of the Persistence of Memory|Shpërbërja e Vazhdimësisë së Kujtesës]],'' e shfaqur në vitin 1954, ai kthehet pas te Vazhdimësia e Kujtesës dhe përmbledh aty njohuritë e veta mbi shkencën e re.<ref name=triangle />

==Përpjekjet jashtë pikturës==

Dali ishte artist me dhunti të shumta. Disa nga veprat e tij më të famshme janë skulpturat dhe objektet e tjera dhe po ashtu njihet për kontributin e tij në teatër, modë, fotografi dhe në fusha të tjera.

===Skulpturat dhe objektet e tjera===
[[File:Hommage à Newton.jpg|thumb|''Homazhe Njutonit'' (1985). Signed and numbered cast no. 5/8. Bronze with dark patina. Size: 388 x 210 x 133cm. [[UOB Plaza]], [[Singapore]]. Homazhet e Dalit për [[:en:Isaac Newton|Isak Njutonin]], me një trung dhe zemër të hapur që tregon zemërbutësinë dhe me një kokë të hapur që nënkupton syçeltësinë - dy veti të rëndësishme për zhvillimin e shkencës dhe për arrtijet e njeriut]]
Dy nga objektet më të popullarizuara të lëvizjes surrealiste ishin [[:en: Lobster Telephone|''Lobster Telephone'']] dhe [[:en: Mae West Lips Sofa|''Mae West Lips Sofa'']], të punuara nga Dali në vitin 1936, respektivisht 1937. Shefi dhe artisti surrealist [[:en:Edward James|Xhejms]] porositi të dyja këto nga Dali; Xhejms ka trashëguar një pasuri të madhe angleze në [[:en: West Dean, West Sussex|West Dean, West Sussex]] kur ai ishte 5 vjeçar dhe ishte njëri nga mbështetësit kryesor të surrealizmit në vitet e ’30-ta.<ref name=natgalaust>[http://www.nga.gov.au/International/Catalogue/Detail.cfm?IRN=2607 Lobster telephone] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20210723233243/https://nga.gov.au/international/catalogue/detail.cfm?IRN=2607 |date=23 korrik 2021 }}. ''National Gallery of Australia''. Retrieved on August 4, 2006.</ref> “Akrepat dhe telefonat kishin ngjyrime të forta seksuale për Dalin”, shkruan në titullin e “Lobster Telephone” në [[:en:Tate Gallery|Galerinë Tate]], “dhe ai vizatoi një analogji të afërt në mes të seksit dhe ushqimit.”<ref name=tate>[http://www.tate.org.uk/servlet/ViewWork?workid=2988 Tate Collection | Lobster Telephone by Salvador Dalí] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20111009112103/http://www.tate.org.uk/servlet/ViewWork?workid=2988 |date=9 tetor 2011 }}. ''Tate Online''. Retrieved on August 4, 2006.</ref>  Telefoni ishte funksional, dhe Xhejmsi bleu katër prej tyre nga Dali për të zëvendësuar telefonat në shtëpinë e tij. Njëri gjendet në Galerinë Tate sot, e dyta mund të gjendet në Muzeun Gjerman të Telefonëve në [[Frankfurt]], i treti i takon Fondacionit Eduard Xhejms dhe i katërti është në [[:en: National Gallery of Australia|Galerinë Kombëtare të Australisë]].<ref name=natgalaust />

Druri dhe sateni ''Mae West Lips Sofa'' u formuan pas buzëve të aktores [[:en:Mae West|Mae West]], e cila e magjepsi Dalin.<ref name=unbound /> Uest ishte gjithashtu subjekt i pikturës ''The Face of Mae West'' të cilën Dali e pikturoi në vitin 1935. ''Mae West Lips Sofa'' gjendet në''' Muzeun Brington''' dhe '''Hove '''në [[Angli]].

Në mes të viteve 1941 – 1970, Dali krijoi një ansambël prej 39 xhevahiresh. Gurët janë të ndërlikuar dhe disa përmbajnë pjesë të lëvizshme. Guri më i njohur është ''The Royal Heart'' (Zemra e Artë), e ndërtuar nga ari dhe 46 rubinë, 42 diamante dhe 4 emeralda, të vendosura në formë të një zemre të vërtetë. Dali vetë këtë e komentoi si “Pa audiencë, pa spektatorë, këta gurë nuk do ta përmbushin funksionin për të cilin janë këtu. Pra, shikuesi është artisti i fundit.” <ref>Owen Cheatham Foundation. ''Dali, a study of his art-in-jewels: the collection of the Owen Cheatham Foundation''. New York: New York Graphic Society. 1959. p. 14.</ref> Koleksioni '''Dali Joies''' (Gurët e Dalit) mund të shihen në Teatër-Muzeun e Dalit në Figueres, ku është një ekspeditë e përhershme.

Dali more një goditje në dizajnin industrial në vitet ’70 me 500 pjesë të pasura '''Suomi '''nga [[:en: Timo Sarpaneva|Timo Sarpaneva]] me të cilat Dali dekoroi '''Studio Linie''' për porcelan-punuesin gjerman, Rosenthal.<ref>{{cite journal | title = Faenza-Goldmedaille für SUOMI | journal=Artis | year = 1976 | author = Anon. | volume = 29 | pages = 8| issn = 0004-3842}}</ref>

===Teatri dhe filmi===
Në fushën e teatrit, Dali shkroi skenarin e pjesës romantike [[:en:Mariana Pineda|'''Mariana Pineda''']] për [[:en: Federico García Lorca|Federiko Lorka]] në vitin 1927.<ref>[http://www.kirjasto.sci.fi/fglorca.htm Federico García Lorca] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20150210175324/http://www.kirjasto.sci.fi/fglorca.htm |date=10 shkurt 2015 }}. ''Pegásos''. Retrieved on August 8, 2006.</ref> Për [[:en: Bacchanale|Baçanelin]] (1939), balet me muzikë të [[:en: Richard Wagner|Uangerit]] (1845) opera [[:en: Tannhäuser (opera)|Tannhäuser]], Dali dizajnoi dhe shkroi tekstin që përdoret në të.<ref name=designws>[http://www.designws.com/pagina/1dalieng.htm Dalí Rotterdam Museum Boijmans]. ''Paris Contemporary Designs''. Retrieved on August 8, 2006.</ref> Bacchanale u përcjell me dizajne nga ''Labyrinth ''në vitin 1941 dhe'' [[:en: The Three-Cornered Hat|The Three-Cornered Hat]]'' në 1949.<ref>[http://www.marquette.edu/haggerty/exhibitions/past/dalihat.html Past Exhibitions]. ''Haggerty Museum of Art''. Retrieved August 8, 2006.</ref>

Dali u interesua për filmin që kur ishte i ri; ai shkonte në teatër pothuajse çdo të Diel. Ai ishte pjesë e kohës kur filmat e heshtur shikoheshin shumë dhe vizatimet në mesin e filmit bëheshin të famshme. Ai besonte se ka dy dimensione në teoritë e filmit dhe kinemasë: “'''gjërat vetë'''”, fakte që janë prezentë në botën e kamerës; dhe "'''imagjinata fotografike'''”, mënyra sesi kamera e shfaq pamjen dhe sa kreative dhe imagjinare duke ajo.<ref>"Dali & Film"  Edt. Gale, Matthew. Salvador Dalí Museum Inc. St Petersburg, Florida. 2007.</ref> Dali ishte aktiv para ose pas skenës në botën e filmi.

Ky njihet si bashkëkrijues i filmit surrealist të Bunuelit, [[:en: Un Chien Andalou|Një Qen Andaluzian]], film artistik francez 17-minutash e bashkëshkruar nga Bunueli, i cili kujtohet gjerësisht për skenën grafike hapëse ku paraqitet heqja e kokërdhokut të syrit të një njeriu. Ky film njihet si pavarësia e Dalit në botën e filmit. ''Një Qen Andaluzian'' ishte rruga e Dalit për të krijuar ngjarje nga ëndrrat në botën e vërtetë. Imazhet do të ndryshojnë dhe shkenca do të transformohet, shikuesi vendoset para një pamje krejt të ndryshme nga pamja e mëparshme. Filmi i dytë i Bunuelit, me titull [[:en: L'Age d'Or|Koha e Artë]], u shfaq në Studio 28 në Paris në vitin 1930. ''Koha e Artë'' u ndalua për disa vite pasi fashistët dhe grupet semitike vendosën një bombë me erë të keqe dhe me ngjyrë, në masën e popullit në teatrin e Parisit ku po jepej filmi.<ref>[http://hcl.harvard.edu/hfa/films/2000novdec/bunuel.html "L'Âge d'Or (The Golden Age)"] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20090327081148/http://hcl.harvard.edu/hfa/films/2000novdec/bunuel.html |date=27 mars 2009 }} Harvard Film Archive. 2006. April 10, 2008.</ref>

Vetitë negative të shoqërisë ndikuan në suksesin tregtar të veprave të Dalit, por kjo nuk e demotivoi Dalin. Të dy filmat patë një ndikim të jashtëzakonshëm në pavarësimin e filmave të lëvizjes surrealiste. “Nëse ''Një Qen Andaluzian'' qëndron si rekordi i aventurave surrealiste në sferën e të pandërgjegjshmëve, ''Koha e Artë'' është shprehja më e mprehtë dhe e paepur e qëllimit revolucionar të saj”.<ref>Short, Robert.  "The Age of Gold: Surrealist Cinema, Persistence of Vision" Vol. 3, 2002.</ref>

Dali punoi me prodhues filmash të famshëm, si [[:en: Alfred Hitchcock|Alfred Hitchcock]]. Më i njohuri nga projektet e tij filmike është [[:en:Dream sequence|sekuenca e ëndrrës]] në filmin [[:en:Spellbound (1945 film)|Spellbound]] të Hitchcockut, i cili futet në temat e psikanalizës. Hitchcockut i duhej një kualitet surreal në filmin e tij, e cila merret me idenë se një përvojë e shtypur mund të shkaktojë drejtpërdrejtë një neurozë, dhe ai e dinte se puna e Dalit do ta ndihmonte në krijimin e një atmosfereje të tillë në film. Ai po ashtu punoi në dokumentarin e quajtur ''Chaos and Creation'' (Kaosi dhe Krijimi), i cili ka shumë referenca në të që ndihmojnë për të parë vizionin e Dalit në të vërtetë.

Dali punoi edhe në [[:en:Walt Disney|Walt Disney]] në një film të shkurtër [[:en:Destino|Destino]]. E përfunduar në vitin 2003 nga Baker Bloodworth dhe nipi i Waltit [[:en:Roy E. Disney|Roy E. Disney]], ai përfshinë imazhe surrealiste në figura të çuditshme që fluturojnë dhe që ecin përreth. Ai bazohet në këngën e tekstshkruesit meksikan '''Armando Dominguez''' me të njëjtin titull. Kur Disney u pajtua me Dalin për prodhimin e filmit në 1946, ata nuk ishin plotësisht të përgatitur. Për tetë muaj, ata punuan vazhdimisht, derisa filluan të kenë probleme financiar. Sidoqoftë, ai përfundoi 48 vjet më vonë dhe u shfaq nëpër festivale të ndryshme të filmit. Filmi përfshin punën e Dalit në bashkëveprim me karakteret e animuara të Disney-it.

Dali kompletoi vetëm një film në jetën e tij, ''Impressions of Upper Mongolia'' (Përshtypjet e Monoglisë së Empërme) 1975, ku ai tregon një ngjarje për ekspeditën në kërkim të [[:en: Psilocybin mushroom|kërpudhës]] gjigante. Imazhet u bazuan në njollat mikroskopike të urinës në brezin e një stilolapsi ku Dali kishte urinuar për disa javë.<ref>Elliott H. King, [http://www.kamera.co.uk/article.php/895 ''Dalí, Surrealism and Cinema''], Kamera Books 2007, p. 169.</ref>

===Moda dhe fotografia===
[[File:Salvador Dali A (Dali Atomicus) 09633u.jpg|thumb|''Dali Atomicus'', foto nga [[:en:Philippe Halsman|Filip Hallsman]] (1948), e treguar para se të hiqen nga imazhet telat mbështetës]]
Dali ndërtoi një repertor në biznesin e modës dhe fotografisë. Kompania e tij me dizajneren italiane [[:en: Elsa Schiaparelli|Elsa Schiaparelli]] ishte e mirënjohur, kur Dali porositi që të prodhonin një fustan të bardhë me një akrep në të. Dali ishte i përfshirë në krijimin e dizajneve të tjera të tekstilit dhe në shishet e parfumeve. Në vitin 1950, Dali krijoi një “'''kostum për vitin 2045'''” me [[:en:Christian Dior|Diorin]].<ref name=designws />

Fotografët me të cilët ai bashkëpunoi përfshijnë [[:en: Man Ray|Man Ray]]-in, [[:en: Brassaï|Brazain]], [[:en: Cecil Beaton|Bitonin]] dhe [[:en: Philippe Halsman|Halsmanin]]. Me Man Ray-in dhe Brazain, Dali fotografoi natyrën; me të tjerët ai hulumtoi një sërë temash të panjohura, përfshirë serinë Dalí Atomica (1948) – i frymëzuar në piktura e tij '''Leda Atomica '''– që në një prej fotografive thotë “një piktor këmbalec, tri mave, një kovë me ujë dhe vetë Dali duke fluturuar”.<ref name=designws />

Një nga veprat më joortodokse të Dalit ka qenë [[:en:Persona|persona]]. Në një klub nate në Francë në vitin 1965, Dali takoi [[:en:Amanda Lear|Learin]], një modele, atëherë e njohur si '''Peki D’Oslo'''.<ref name="Prose">Prose, Francine. (2000) ''[http://books.google.com/books?id=0rJ2EPVYbFUC&printsec=frontcover&source=gbs_ge_summary_r&cad=0#v=onepage&q&f=false The Lives of the Muses: Nine Women and the Artists they Inspired]''. Harper Perennial. ISBN 0-06-055525-4.</ref> Leari u bë muza e tij,<ref name = Prose/> më vonë shkroi mbi aferën e tyre në veprën ''My Life With Dali'' (Jeta Ime Me Dalin) 1986.<ref name="Lear">Lear, Amanda. (1986) ''My Life with Dalí''. Beaufort Books. ISBN 0-8253-0373-7.</ref> E transformuar nga gjinia mashkullore, më i madh-se-jeta Lear, Dali organizoi suksesin e saj nga bota e modelimit në botën e muzikës, duke e këshilluar atë në vetëprezantim dhe duke e ndihmuar në zbulimin e çështjeve misterioze për origjinën e saj. Bazuar të Leari, ajo dhe Dali ishin të bashkuar në një “'''martesë shpirtërore'''” në një maje të një mali të shkretë.<ref name=Prose>Prose, ''The Lives of the Muses''.</ref> Ajo ishte referuar si “Frankenstein” i Dalit,<ref name="Lozano">Lozano, Carlos. (2000) ''Sex, Surrealism, Dalí, and Me''. Razor Books Ltd. ISBN 0-9538205-0-5.</ref> dhe disa vëzhgues besojnë se emri i Learit ishte një lojë fjalësh të një thënieje franceze “'''L’Amant Dali'''” ose “E dashura e Dalit”. Leari zuri vendin e muzës së mëparshme, [[:en: Ultra Violet (Isabelle Collin Dufresne)|Ultra Violet (Isabelle Collin Dufresne)]], e cila u largua nga Dali për t’iu bashkuar studios [[:en:The Factory|The Factory]] të [[:en:Andy Warhol|Uarollit]].<ref name="Etherington-Smith">Etherington-Smith, Meredith. (1995) ''The Persistence of Memory: A Biography of Dalí''. Da Capo Press. ISBN 0-306-80662-2.</ref>

Të dy ish-praktikantët do të shkojnë për të promovuar suksesin në karrierat e tyre në art. Më 10 prill 2005, ato iu bashkuan në “''Reminiscences of Dalí: A Conversation with Friends of the Artist''” (Kujtimet e Dalit| Një bisedë me miqtë e artistit), si pjesë e simpoziumit “''The Dali Renaissace''” (Rilindja e Dalit) për një retrospektivë në [[:en: Philadelphia Museum of Art|Muzeun e Artit në Filadelfia]].<ref name=PMADali>{{cite web|url=http://www.philamuseum.org/micro_sites/exhibitions/dali/downloads/symposium.pdf|title=(Symposium announcement)|work=The Dalí Renaissance: An international symposium|publisher=Philadelphia Museum of Art|accessdate=24 maj 2012|date=10–11 prill 2005}}</ref> Bisedat e tyre u regjistruan në 236 faqe të katalogut të ekspozitës “''The Dalí Renaissance: New Perspectives on His Life and Art after 1940''” (Rilindja e Dalit: Perspektivat e reja në Jetën e tij dhe në Art pas vitit 1940).<ref name=Taylor>{{cite book|last=Taylor|first=Michael R.|title=The Dalí renaissance : new perspectives on his life and art after 1940 : an international symposium|year=2008|publisher=Philadelphia Museum of Art, distributed by Yale University Press|location=New Haven, Conn.|isbn=9780300136470|url=http://www.philamuseum.org/publications/377-1-31012.html}}</ref>

===Arkitektura===
[[File:Dali museum.jpg|thumb|[[:en:Dalí Theatre and Museum|Teatri dhe Muzeu Dali]] në [[:en:Figueres|Figueres]] ku po ashtu gjendet varri i tij]]
Veprat arkitekturore përfshijnë shtëpinë e tij në [[:en:Port Lligat|Portin Lligat]] në afërsi të [[:en: Cadaqués|Kadakuezit]], e ngjashme me Teatër-Muzeun në Figueres. Puna kryesore jashtë Spanjës ishte ''Dream of Venus'' (Ëndrra e Venerës) e vendosur në pavijonin surrealist në [[New York]], që përbëhet nga një numër skulpturash dhe statujash të pazakonshme, duke përfshirë momente jetësore që paraqiten si statuja.<ref name=DrmVns>{{cite book|last=Schaffner|first=Ingrid|title=Salvador Dalí's "Dream of Venus" : the surrealist funhouse from the 1939 World's Fair|year=2002|publisher=Princeton Architectural Press|location=New York, NY|isbn=978-1568983592|edition=1. }}</ref>

===Veprat letrare===
Nën kurajën e poetit [[:en: Federico García Lorca|Federico García Lorca]] Dali iu qas karrierës letrare përmes “novelave të pastra”. Në veprën ''Hidden Faces'' (Fytyrat e Fshehura), 1944, Dali përshkroi, në terma të qarta, intrigat dhe aferat e dashurisë së një grupi të verbërish, aristokratik, të cilët me luksin e tyre dhe stilin madhështor të jetës, simbolizojnë rënien e viteve të ’30-ta. '''Comte de Grainsalles''' dhe '''Solange de Cleda '''ndjekën një aferë të pakëndshme dashurie, por transaksionet pronësore, trazirat politike, martesa e tij me një grua tjetër dhe përgjegjësitë e saj si pronare tokash dhe grua që merret me biznes, i përzunë ata. Ajo vendoset në mënyra të ndryshme në Paris, në Francën rurale, Kazablanka në Afrikën e Veriut dhe në Palm Springs në SHBA. Personazhet dytësore përfshijnë plakën e ve Barbara Rogers, vajzën e saj biseksuale Veronica, të dashurën e Veronikës, Betken, dhe Babën, pilot i shëmtuar luftues i SHBA-ve. Novela përfundon në fund të [[Lufta e Dytë Botërore|Luftës së Dytë Botërore]].<ref>Salvador Dali: ''Hidden faces'': London: Owen: 1973</ref>

Veprat e tjera letrare janë: [[:en:The Secret Life of Salvador Dalí|''Jeta sekrete e Salvador Dalit'']]'' ''(1942), “''Ditari i Gjeniut''” (1952-63), dhe “''Po: Revolucioni Paranoik Kritik''” (1927-33).

===Arti grafik===
Dali punoi gjerësisht në artin grafik, duke prodhuar disa '''gravura''' dhe '''litografi''' (shkrime në gurë). Gjatë fillimeve të para, puna e tij është e barabartë me pikturat e tij sa i përket cilësisë, por më vonë ai i shet të drejtat e imazheve pa marrë asnjë përfitim. Në këtë mënyrë, një numër i madh i punimeve malco u prodhuan gjatë viteve të ’80-ta dhe ’90-ta, duke krijuar një dyshim në treg për veprat e tij.

===Reklamat===
Pasi shkoi në SHBA, Dali u angazhua në vetëpromovim. Përderisa shumë nga marifetet e tij shiheshin si groteske nga kritikët e artit, më vonë u interpretuan si shfaqje.

Statusi i tij si artist ekstravagant u përdor nga disa kompani për reklama si ajo e çokollatave Lanvin<ref name="Augustin"/> dhe “Nëse e merrni, lëreni!” për [[:en:Braniff International Airways|Aeroportin Ndërkombëtar të Branifit]]<ref name="Namath">''Namath: A Biography'', [[Mark Kriegel]] [http://books.google.com/books?id=YNosf2VbwVsC&lpg=PA290-IA16&ots=_CLapgFfFm&pg=PA290-IA16#v=onepage page 290]</ref> dhe [[:en: Iberia (airline)|Iberia Airlines]].

==Politika dhe personaliteti==
[[File:Salvador Dali NYWTS.jpg|thumb|right|Dalí në vitet e '60-ta duke u zbavitur me mustaqes e tij të shkëlqyera. I fotografuar duke mbajtur leopardin e tij.]]
Politika luajti një rol të rëndësishëm në shfaqjen e Salvador Dalit si artist. Në rini, ai mbështeti edhe anarkizmin dhe komunizmin, dhe përmes shkrimeve të tij tregonte anekdota mbi deklaratat politike radikale më shumë për të shokuar lexuesit sesa nga ndonjë bindje e thellë. Kjo ishte në përputhje me besnikërinë e Dalit nga lëvizjes [[:en:Dada|Dada]].

Me kalimin e kohës, bindjet e tij politike ndërruan, veçanërisht kur lëvizja surrealist u transformua nën udhëheqjen e autorit [[:en: Leon Trotsky|trotskist]], [[:en: André Breton|Andrea Bretonit]], i cili thuhet se e nxori Dalin në gjyqin surrealist për politikat e tij. Në librin e tij ''Dali by Dali ''(Dali nga Dali), të vitit 1970, Dali deklaroi se ai ishte edhe anarkist edhe monarkist.

Më shpërthimin e [[:en:Spanish Civil War|Luftës Civile në Spanjë]] (1936-1939), Dali u largua nga luftimet dhe refuzoi të bashkohej me ndonjërin grup. Ai e bëri të njëjtën gjë gjatë '''Luftës së Dytë Botërore''' (1939-1945), gjë për të cilën ai u kritikua shumë; [[:en:George Orwell|Oruelli]] e akuzoi atë për “ikës si një mi sa herë që Franca është në rrezik” pasi Dali kishte punë të suksesshme në Francë gjatë viteve të paraluftës. “Kur Lufta Evropiane u afrua ai kishte vetëm një preokupim: si ta gjej një vend që ka kuzhina të mira dhe nga i cili ai mund të ikë shpejt nëse rreziku afrohet”, tha Oruelli.<ref name=orwell>Orwell, George [http://theorwellprize.co.uk/george-orwell/by-orwell/essays-and-other-works/benefit-of-clergy-some-notes-on-salvador-dali/ "Benefit of Clergy: Some Notes on Salvador Dalí"] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20160421185848/http://theorwellprize.co.uk/george-orwell/by-orwell/essays-and-other-works/benefit-of-clergy-some-notes-on-salvador-dali/ |date=21 prill 2016 }}. theorwellprize.co.uk. Retrieved February 24, 2012.</ref> Në rishikimin e autobiografisë së Dalit në vitin 1944, Oruelli shkroi “Dikush duhet të jetë në gjendje të mbajë në kokë në të njëjtën kohë dy fakte që Dali është një piktor i mirë dhe një qenie e neveritshme njerëzore”.<ref name="orwell"/>

Pas kthimit në Kataluni pas Luftës së Dytë Botërore, Dali u afrua me regjimin autoritar të [[:en:Francisco Franco|Frankos]]. Disa nga deklaratat e Dalit ishin mbështetëse, duke e përgëzuar Frankon për veprimet e tij me qëllim të “pastrimit të Spanjës nga forcat shkatërruese”.<ref name=navarro>Navarro, Vicente, PhD [http://www.counterpunch.org/navarro12062003.html "The Jackboot of Dada: Salvador Dalí, Fascist"] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20080411161227/https://www.counterpunch.org/navarro12062003.html |date=11 prill 2008 }}. ''Counterpunch''. December 6, 2003. Retrieved July 22, 2006.</ref> Dali iu kthye besimit katolik dhe gjithnjë e më shumë bëhej fetar, mbase për shkak të referimeve të mizorive republikane gjatë Luftës Civile.<ref>{{cite web|url=http://libro.uca.edu/payne2/payne26.htm |title=Payne, Stanley G. THE A History of Spain and Portugal, Vol. 2, Ch. 26, p. 648–651 (Print Edition: University of Wisconsin Press, 1973) (LIBRARY OF IBERIAN RESOURCES ONLINE Accessed May 15, 2007) |publisher=Libro.uca.edu |accessdate=22 gusht 2010}}</ref><ref>De la Cueva, Julio, "Religious Persecution, Anticlerical Tradition and Revolution: On Atrocities against the Clergy during the Spanish Civil War", ''Journal of Contemporary History'', Vol XXXIII – 3, 1998.</ref> Dali i dërgoi telegrame Frankos ku e lavdëronte atë për nënshkrimin e ekzekutimit për të burgosurit.<ref name=navarro /> Ai po ashtu e takoi Frankon personalisht,<ref>{{Cite web |url=http://www.andrewcusack.com/2005/07/25/fun-with-franco/ |title=Salvador Dalí pictured with Francisco Franco |url-status=dead |access-date=28 mars 2014 |archive-date=26 mars 2014 |archive-url=https://web.archive.org/web/20140326113041/http://www.andrewcusack.com/2005/07/25/fun-with-franco/ }}</ref> dhe vizatoi një portret të mbesës së tij.

Një herë ai dërgoi një telegraf ku lavdëronte Kondukatorin, udhëheqësin komunist rumun [[:en: Nicolae Ceaușescu|Nikola Çausheskin]]. Gazeta ditore rumune [[:en: Scînteia|Scînteia]] e publikoi atë pa dyshuar në aspektin tallës të tij. Një nga pak copat e mundshme të mosbindjes së hapur të Dalit ishte lavdërimi i tij i vazhdueshëm i Federico Garcia Lorkës edhe në vitet kur vepra e Lorkës u ndalua.<ref name="conversations"/>

Dali, njeri impresionues, që mbante gjithmonë një pelerinë të gjatë, shkop, shprehje fodulle, dhe mustaqe që i rriteshin gjithnjë e më shumë, ishte i famshëm për thënien e tij “''çdo mëngjes pas zgjimit, unë përjetoi një kënaqësi supreme: ndjenjën e të qenit Salvador Dali''”.<ref name=smithsonian>[http://www.smithsonianmagazine.com/issues/2005/april/dali.php?page=3 The Surreal World of Salvador Dalí]. ''Smithsonian Magazine.'' 2005. Retrieved August 31, 2006.</ref> Kur ishin të rinj, zonja [[:en:Cher|Cher]] dhe burri i saj [[:en:Sonny Bono|Sonny Bono]] shkuan në një festë në shtëpinë e Dalit në New York dhe u ndanë të tronditur kur Qeri u ul në një vibrator seksual në formë të një karrikeje. Në vitet e ’60-ta, ai ia dha aktores [[:en:Mia Farrow|Mia Farrow]] një mi të vdekur në shishe, vizatim me dorë, për të cilin nëna e saj, aktorja [[:en: Maureen O'Sullivan|Maureen O'Sullivan]] kërkoi largimin nga shtëpia.<ref>[http://lidogallery.wordpress.com/2012/03/23/salvador-dali-mia-farrow-a-surreal-friendship/ Dali and Mia Farrow a Surreal Fiendship]</ref>

Në vitet e tij të mëvonshme, kur ishte ende përkrahës i katolicizmit romak, Dali pohoi se ishte agnostik.<ref>{{cite book|title=Salvador Dalí, 1904-1989|year=1994|publisher=Benedikt Taschen|isbn=9783822802984|author=Robert Descharnes, Gilles Néret|accessdate=11 gusht 2012|page=166|quote=Dali, dualist as ever in his approach, was now claiming to be both an agnostic and a Roman Catholic.}}</ref>

Kur jepte autografe për adhuruesit, Dali gjithmonë mbante stilolapsat e tyre. Salvador Dali shpesh udhëtonte me [[:en:Ocelot|leopardin e vogël]], '''Babou''', madje edhe në linjën luksoze oqeanike [[:en: SS France|SS France]].<ref>http://thewebsiteofeverything.com/animals/mammals/Carnivora/Felidae/Leopardus/Leopardus-pardalis.html</ref> Ai njihej edhe për shmangien e tarifave në restorante përmes vizatimeve nëpër tiketa. Sipas teorisë së tij, restoranti kurrë nuk do të donte të holla kur kishte një vepër të tillë arti dhe zakonisht kishte të drejtë.<ref>{{Cite web |title=Kopje e arkivuar |url=http://www.artexpertswebsite.com/pages/artists/super_dali_mysteries.php |access-date=28 mars 2014 |archive-date=12 maj 2014 |archive-url=https://web.archive.org/web/20140512222138/http://www.artexpertswebsite.com/pages/artists/super_dali_mysteries.php |url-status=dead }}</ref>

Përveç lojërave të fjalëve vizuale, Dali ndante kënaqësinë edhe në lojërat e fjalëve verbale dhe aluzioneve të panjohura. Ai nganjëherë fliste duke kombinuar frëngjishten, spanjishte, katalunishten dhe anglishten gjë që po aq zbativëse sa misterioze.

Kur u intervistua nga [[:en: Mike Wallace|Mike Wallace]] për emisionin [[:en: 60 Minutes|60 Minuta]], Dali i referohej vetvetes me vetën e tretë dhe i tha Wallace-it të tronditur se duke marrë parasysh një realitet ai nuk besonte në vdekjen e vet.<ref>{{cite web | url = http://www.hrc.utexas.edu/multimedia/video/2008/wallace/dali_salvador_t.html | title = Salvador Dali - The Mike Wallace interview - transcript | date = 1958-04-19 | accessdate = 2012-12-06 | work = [[Harry Ransom Center]] | publisher = [[University of Texas at Austin]] | archive-date = 4 tetor 2013 | archive-url = https://web.archive.org/web/20131004223401/http://www.hrc.utexas.edu/multimedia/video/2008/wallace/dali_salvador_t.html | url-status = dead }}</ref> Gjatë një paraqitjeje tjetër televizive, në [[:en:The Tonight Show|The Tonight Show]], Dali mori me vete një lëkurë rinoqeronti dhe nuk pranoi të ulej mbi ndonjë gjë tjetër. Në fund të viteve të ’50-ta në shfaqjen [[:en:W hat’s My Line?|W hat’s My Line?]], ai ishte i ftuari misterioz dhe nënshkroi tabelën me bojë të bardhë të trashë.<ref>[http://www.retronaut.co/2011/07/whats-my-line-featuring-salvador-dali/ Dali on Whats my Line]</ref>

==Trashëgimia kulturore ==
Salvador Dali citohet si frymëzimi kryesor i artistëve modern si [[:en: Damien Hirst|Damien Hirsti]], [[:en:Noel Fielding|Noel Fillding]], [[:en: Jeff Koons|Xhef Kuns]] dhe për shumicën e artistëve modern surrealist. Mustaqet e tij të famshme, maniake, e bënë atë një [[:en: Cultural ison|ikonë kulture]] të çuditshme dhe surreale. Ai u portretizua në filmin [[:en: Little Ashes|Pak Hi]] nga [[:en:Robert Pattinson|Robert Patinsoni]] dhë në [[:en: Midnight in Paris|Mesnatë në Paris]] nga [[:en: Adrien Brody|Adrien Brodi]]. Ai u parodizua në skeçet e vizatimit si “Salvadori Budalla” në [[:en: Captain Kangaroo|Kapiten Kenguri]] (luajtur nga Cosmo Allegretti) dhe në [[:en: Sesame Street|Rruga Sezam]] me nofkën “Salvador Dada” (luajtur nga [[:en:Jim Henson|Gjim Henson]]).

==Veprat e zgjedhura==
Dali punoi mbi 1500 punime në karrierën e tij,<ref>{{cite web | title=The Salvador Dalí Online Exhibit | work=MicroVision | url=http://www.daliweb.tampa.fl.us/collection.htm | accessdate =13 qershor 2006}}</ref> duke përfshirë ilustrimin e librave, litografit, dizajnet për teatër dhe kostumet, një numër të madh të vizatimeve, skulpturat, dhe projekte të tjera të ndryshme, përfshirë filmin e animuar të Diznejit. Ai po ashtu bashkëpunoi me drejtorin Jack Bond në vitin 1955 për krijimin e filmit ''Dali in New York'' (Dali në Nju Jork). Më poshtë është një mostër kronologjike e punimeve të tij së bashku me disa shënime për to.<ref name=Dali />

Në biografinë e Carlos Lozanos “''Sex, Surrealism, Dali, and Me''” e bërë në bashkëpunim me [[:en:Clifford Thurlow|Kliford Thurlou]], Lozano bën të qartë se Dali kurrë nuk ndaloi së qeni surrealist. Ashtu siç Dali tha për veten e tij “ndryshimi i vetëm në mes meje dhe surrealistëve është se unë jam surrealist”.<ref name=artcyclopedia />

*1910 ''[[:en:Landscape Near Figueras|Landscape Near Figueras]]''
*1913 ''[[:en:Vilabertran (Dalí)|Vilabertin]]''
*1916 ''Fiesta in Figueras'' (filluar më 1914)
*1917 ''View of Cadaqués with Shadow of Mount Pani''
*1918 ''Crepuscular Old Man'' (filluar më 1917)
*1919 ''Port of Cadaqués (Night)'' (filluar më1918) dhe ''Self-portrait in the Studio''
*1920 ''The Artist's Father at Llane Beach'' dhe ''View of Portdogué (Port Aluger)''
*1921 ''The Garden of Llaner (Cadaqués)'' (filluar më 1920) dhe ''Self-portrait''
*1922 ''[[:en:Cabaret Scene|Cabaret Scene]]'' dhe ''Night Walking Dreams''
*1923 ''Self Portrait with L'Humanite'' dhe ''[[:en:Cubist Self Portrait|Cubist Self Portrait]] with La Publicitat''
*1924 ''Still Life (Syphon and Bottle of Rum)'' (për [[:en:García Lorca|Gracia Lorca]]) dhe ''Portrait of [[:en:Luis Buñuel|Luis Bunueli]]''
*1925 ''Large Harlequin and Small Bottle of Rum'' dhe seritë e bukura të motrës Anna Maria, më e njohura ''Figure at a Window''
*1926 ''[[:en:The Basket of Bread|The Basket of Bread]]'' dhe ''Girl from Figueres''
*1927 ''Composition with Three Figures (Neo-Cubist Academy)'' dhe ''Honey is Sëeeter than Blood'' (vepra e parë e rëndësishme surrealiste)
*1929 {{lang|fr|''[[:en:Un Chien Andalou|Un Chien Andalou]]''}} (''An Andalusian Dog'') film në bashkëpunim me [[:en:Luis Buñuel|Bunuelin]], ''[[:en:The Lugubrious Game|The Lugubrious Game]]'', ''[[:en:The Great Masturbator|The Great Masturbator]]'', ''[[:en:The First Days of Spring|The First Days of Spring]]'', dhe ''The Profanation of the Host''
*1930 {{lang|fr|''[[:en:L'Age d'Or|L'Age d'Or]]''}} (''The Golden Age'') film në bashkëpunim me [[:en:Luis Buñuel|Bunuelin]]
*1931 ''[[:en:The Persistence of Memory|The Persistence of Memory]]'' (puna me e rëndësishme e tij që përfshin orët e shkrira), ''The Old Age of William Tell'', dhe ''William Tell and [[:en:Gradiva|Gradiva]]''
*1932 ''The Spectre of Sex Appeal'', ''The Birth of Liquid Desires'', ''Anthropomorphic Bread'', dhe ''Fried Eggs on the Plate without the Plate''. ''The Invisible Man'' (filluar më 1929) 
*1933 ''Retrospective Bust of a Woman'' ([[:en:collage|kolazh]] i përzier) dhe ''Portrait of Gala With Two Lamb Chops Balanced on Her Shoulder'', ''Gala in the Window''
*1934 ''[[:en:The Ghost of Vermeer of Delft Which Can Be Used As a Table|The Ghost of Vermeer of Delft Which Can Be Used As a Table]]'' dhe ''A Sense of Speed''
*1935 ''Archaeological Reminiscence of Millet's Angelus'' dhe ''The Face of [[:en:Mae West|Mae West]]''
*1936 ''Autumn Cannibalism'', ''[[:en:Lobster Telephone|Lobster Telephone]]'', ''[[:en:Soft Construction with Boiled Beans (Premonition of Civil War)|Soft Construction with Boiled Beans (Premonition of Civil War)]]'' dhe dy libra të titulluar ''[[:en:Morphological Echo|Morphological Echo]]'' (i pari i shkruar më 1934)
*1937 ''[[:en:Metamorphosis of Narcissus|Metamorphosis of Narcissus]]'', ''[[:en:Swans Reflecting Elephants|Swans Reflecting Elephants]]'', ''[[:en:The Burning Giraffe|The Burning Giraffe]]'', ''Sleep'', ''The Enigma of Hitler'', ''[[:en:Mae West Lips Sofa|Mae West Lips Sofa]]'' dhe ''Cannibalism in Autumn''
*1938 ''The Sublime Moment'' dhe ''[[:en:Apparition of Face and Fruit Dish on a Beach|Apparition of Face and Fruit Dish on a Beach]]''
*1939 ''[[:en:Shirley Temple, The Youngest, Most Sacred Monster of the Cinema in Her Time|Shirley Temple, The Youngest, Most Sacred Monster of the Cinema in Her Time]]''
*1940 ''[[:en:Slave Market with the Disappearing Bust of Voltaire|Slave Market with the Disappearing Bust of Voltaire]]'', ''[[:en:The Face of War|The Face of War]]''
*1941 ''Honey is Sweeter than Blood''
*1943 ''The Poetry of America'' and ''[[:en:Geopoliticus Child Watching the Birth of the New Man|Geopoliticus Child Watching the Birth of the New Man]]''
*1944 ''Galarina'' dhe ''[[:en:Dream Caused by the Flight of a Bee Around a Pomegranate a Second Before Awakening|Dream Caused by the Flight of a Bee Around a Pomegranate a Second Before Awakening]]''
*1944–48 ''Hidden Faces'', novelë
*1945, ''[[:en:Basket of Bread|Basket of Bread—Rather Death than Shame]]'' dhe ''Fountain of Milk Flowing Uselessly on Three Shoes''; po ashtu këtë vit, Dalí bashkëpunoi me [[:en:Alfred Hitchcock|Alfred Hitchcock]] në filmin ''[[:en:Spellbound (1945 film)|Spellbound]]''
*1946 ''[[:en:The Temptation of St. Anthony by Salvador Dali|The Temptation of St. Anthony by Salvador Dali]]''
*1948 ''Les Elephants''
*1949 ''[[:en:Leda Atomica|Leda Atomica]]'' dhe ''[[:en:The Madonna of Port Lligat|The Madonna of Port Lligat]]''. Dalí kthehet në Kaliforni këtë vit
*1951 ''[[:en:Christ of Saint John of the Cross|Christ of Saint John of the Cross]]'' dhe ''Exploding Raphaelesque Head''
*1951 [[:en:Katharine Cornell|en:Katharine Cornell]], portret i aktores së famshme
*1952 ''[[:en:Galatea of the Spheres|Galatea of the Spheres]]''
*1954 ''[[:en:The Disintegration of the Persistence of Memory|The Disintegration of the Persistence of Memory]]'' (filluar në 1952), ''[[:en:Crucifixion (Corpus Hypercubus)|Crucifixion (Corpus Hypercubus)]]'' dhe ''[[:en:Young Virgin Auto-Sodomized by the Horns of Her Own Chastity|Young Virgin Auto-Sodomized by the Horns of Her Oën Chastity]]''
*1955 ''[[:en:The Sacrament of the Last Supper|The Sacrament of the Last Supper]]'', ''Lonesome Echo'', regjistrimi i kopertinës së albumit për [[:en:Jackie Gleason|Jackie Gleason]]
*1956 ''[[:en:Still Life Moving Fast|Still Life Moving Fast]]'', ''Rinoceronte vestido con puntillas''
*1957 ''[[:en:Santiago el Grande|Santiago el Grande]]'' vaj në pëlhurë në ekran të përhershëm në Galerinë e Artit Beaverbrook në Fredericton, NB, Canada
*1958 ''The Meditative Rose''
*1959 ''[[:en:The Discovery of America by Christopher Columbus|The Discovery of America by Christopher Columbus]]''
*1960 ''Composición Numérica (de fond préparatoire inachevé)]''
*1960 Dali filloi punën në [[:en:Dalí Theatre and Museum|Teatro-Museo Gala Salvador Dalí]] dhe ''Portrait of [[:en:Juan de Pareja|Juan de Pareja]], the Assistant to Velázquez''
*1963–1964 ''They Will All Come from Saba'' një punim me ngjyra të ujit në Muzeun e Dalit në Shën Petersburg
*1965 Dalí dhuron punimin për burgun [[:en:Rikers Island|Rikers Island]] në New York. Vizatimi u vendos në dhomën e ngrënies nga viti 1965 deri në 1981<ref name="jail">{{cite news | url=http://news.bbc.co.uk/1/hi/world/americas/2812683.stm | title=Dalí picture sprung from jail |publisher=BBC   | date=2 mars 2003}}</ref>
*1965 ''Dalí in New York''
*1967 ''[[:en:Tuna Fishing|Tuna Fishing]]''
*1969 [[:en:Chupa Chups|Chupa Chups]] logo
*1969 ''Improvisation on a Sunday Afternoon'', bashkëpunimi televiziv me rok grupin britanez [[:en:Nirvana (UK band)|Nirvana]]{{citation needed|date=maj 2013}}
*1970 ''[[:en:The Hallucinogenic Toreador|The Hallucinogenic Toreador]]'', i fituar në vitin 1969 nga [[:en:A. Reynolds Morse & Eleanor R. Morse|A. Reynolds Morse & Eleanor R. Morse]] para se të kompletohej {{citation needed|date=maj 2013}}
*1972 ''[[:en:La Toile Daligram|La Toile Daligram]]'', ''[[:en:Helena Devlin Diakonoff - dit., GALA|Helena Devulina Diakanoff – dit., GALA]]''
*1973 "Le Diners De Gala", një libër kuzhine i ilustruar
*1976 ''[[:en:Gala Contemplating the Mediterranean Sea|Gala Contemplating the Mediterranean Sea]]''
*1977 ''Dalí's Hand Drawing Back the Golden Fleece in the Form of a Cloud to Show Gala Completely Nude, Very Far Away Behind the Sun'' ([[:en:Stereoscopy|stereoscopical]] pair of paintings)
*1983 Dalí përfundon veprën e tij të fundit, ''[[:en:The Swallow's Tail|The Swallow's Tail]]''

'''Pavdekjes'''
*2003 {{lang|es|''[[:en:Destino|Destino]]''}}, shfaqja e filmit të punuar në bashkëpunim me  [[:en:Walt Disney|Walt Disney]]. Prodhimi filloi në vitin 1945 {{lang|es|''Destino''}}.
Koleksioni më i madh i veprave të Dalit gjendet në Teatër-Muzeun në Figueres, Kataluni, e ndjekur nga [[:en: Salvador Dali Museum|Muzeu Salvador Dali]] në [[:en: St. Petersburg, Florida|Shën Petersburg, Floridë]], që përmban edhe koleksionin [[:en: A. Reynolds and Eleanor R. Morse|A. Rejnold dhe E. R. Morsi]]. Aty ka mbi 1500 vepra nga Dali. Koleksione të tjera të rëndësishme gjenden në [[:en: Museo Nacional Centro de Arte Reina Sofía|Muzeun Reina Sofia]] në [[Madridi|Madrid]] dhe Galeria Salvador Dali në [[:en: Pacific Palisades, Los Angeles|Pacific Palisades, Los Angeles]], [[Kalifornia|Kaliforni]]. Koleksion të madh të vizatimeve dhe skulpturave kanë  [[:en:Espace Dalí|Zbuloje Dalin]] në Montmartre, Paris dhe [[:en: Dalí Universe|Universi Dali]] në Londër, Andli.

Një vend i pashpresë për punën e Dalit ishin në burgu [[:en: Rikers Island|Rikers Island]] në Nju Jork; një skicë e kryqëzimit që ai ia dhuroi burgut e gjend në dhomën e ngrënies për 16 vjet derisa u zhvendos në hollin e burgut për ruajtje. Ironisht, vizatimi u vodh në mars të vitit 2003 dhe nuk u gjet më.<ref name="jail" />

==Muzetë Dali dhe ekspozitat e përhershme==
*[[:en:Dalí Theatre and Museum|Dalí Theatre and Museum]] – [[:en:Figueres|Figueres]], [[:en:Catalonia|Kataluni]], [[Spanja|Spanjë]]
*[[:en:Portlligat Museum-House|Salvador Dalí House-Museum]] - [[:en:Port Lligat|Porti Lligat]], [[:en:Catalonia|Kataluni]], [[Spanja|Spanjë]]
*[[:en:Castle of Púbol|Gala Dalí House-Museum]] - [[:en:Púbol|Pubol]], [[:en:Catalonia|Kataluni]], [[Spanja|Spanjë]]
*[[:en:Salvador Dali Museum|Muzeu Salvador Dali]] – [[:en:St Petersburg, Florida|Shën Petersburg, Floridë]], [[Shtetet e Bashkuara të Amerikës|SHBA]]
*[[:en:Dalí Universe|Universi Dali]] – [[Venecia]], [[Itali]] 
*[[:en:Espace Dalí|Zbuloje Dalin]] – [[Paris]], [[Franca|Francë]]
*[http://www.daliberlin.de/en Dalí], ekspozitë e përhershme - [[Berlini|Berlin]], [[Gjermania|Gjermani]]

==Ekspozitat kryesore të përkohshme==
<!-- Reference the exhibition catalog and/or exhibition website, if possible -->
*''The Dalí Renaissance: New Perspectives on His Life and Art after 1940'' (2005) [[:en:Philadelphia Museum of Art|Muzeu i Artit Filadelfia]]<ref name="Taylor"/>

==Galeria==
<gallery>
File:Dalí. Gala.JPG|''Gala in the Window'' (1933)<br />[[:en:Marbella|Marbella]]
File:Salvador Dali The Rainbow 1972.jpg|''The Rainbow'' (1972), [[:en:M.T. Abraham Foundation|M.T. Abraham Foundation]]
File:Dalí.Rinoceronte.JPG|''Rinoceronte vestido con puntillas'' (1956)<br />[[:en:Puerto José Banús|Puerto José Banús]]
File:Plaza de Dalí (Madrid) 08.jpg|''Plaza de Dalí'' (''Dalí Square''), [[Madrid]]
File:Dalí.Perseo.JPG|''Perseo'' (''[[Perseus]]'') <br />[[:en:Marbella|Marbella]]

File:Children-at-Dali-exibition.jpg|Children at Dalí exhibition in [[:en:Sakıp Sabancı Museum|Sakıp Sabancı Museum]], [[Stambolli|Stamboll]]
</gallery>

==Shiko edhe këto==
{{Wikipedia books|Key artists}}
*''[[Little Ashes]]''
*[http://www.artchive.com/artchive/D/dali.html#images A list of Salvador Dali Images on the Web]

==Shënimet==
{{reflist|colwidth=30em}}

== Referime ==
*Linde Sabler. "Dalí". London: Haus Publishing, 2004 (paperback, ISBN 978-1-904341-75-8).
*[https://web.archive.org/web/20131203083758/http://www.hrc.utexas.edu/multimedia/video/2008/wallace/dali_salvador.html Salvador Dali] intervistuar nga [[Mike Wallace (journalist)|Mike Wallace]] në ''The Mike Wallace Interview'' April 19, 1958

==Lidhje të jashtme==

;Biografia dhe të rejat
*[http://www.smh.com.au/articles/2003/07/04/1057179156682.html Dalí's surreal wind-powered organ lacks only a rhinoceros]
*[http://www.ubu.com/sound/dali.html UbuWeb: Salvador Dalí]—Interview and bank advertisement.
*[http://www.ina.fr/recherche/recherche?search=dali&vue=Video Salvador Dalí in the INA Archives] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20140512221818/http://www.ina.fr/recherche/recherche?search=dali&vue=Video |date=12 maj 2014 }} – A collection of interviews and footage of Dalí in the French television
* [Sex, Surrealism, Dalí and Me, biography of Carlos Lozano, Muse and lover of Salvador Dalí, by Clifford Thurlow.]

;Lidhje të tjera
* [http://www.lletra.net/en/author/salvador-dali Literary news about Salvador Dalí in Lletra, Catalan literature online at the Open University of Catalonia.] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20161019200501/http://www.lletra.net/en/author/salvador-dali |date=19 tetor 2016 }}
* [http://www.doubletakeart.com/cgi-bin/dtg/dtg.psearch?name=Salvador+Dali&a1=00133 The Image Library of prints by Salvador Dali]
*[http://www.robertwhitakerphotography.com Robert Whitaker, Photographer, took many great images of Dali]
*[http://www.firstthings.com/onthesquare/?p=922 Article on Dalí's religious faith]
*[http://www.daliphoto.com The Salvador Dalí photo library 60.000 photos]
*[http://tesla.liketelevision.com/liketelevision/tuner.php?channel=1099&format=movie&theme=guide Watch Un Chien Andalou] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20140512224228/http://tesla.liketelevision.com/liketelevision/tuner.php?channel=1099&format=movie&theme=guide |date=12 maj 2014 }} at LikeTelevision
*[http://www.salvador-dali.org/en_index.html Gala-Salvador Dalí Foundation English language site] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20140625173816/http://www.salvador-dali.org/en_index.html |date=25 qershor 2014 }}
*[http://www.thedali.org St. Petersburg Dalí Museum]
*Kurutz, Steven, [http://blogs.wsj.com/speakeasy/2011/01/11/hello-dali-surrealist-museum-becomes-a-reality/ "Hello, Dali: Surrealist Museum Becomes a Reality"], ''The Wall Street Journal'' Speakeasy blog, January 11, 2011, 4:46&nbsp;pm ET. Interview with [[:en:St. Petersburg|St. Petersburg]] ([[:en:Florida|FL]]) museum director Dr. Hank Hine about new building.
*[https://web.archive.org/web/20080130143238/http://sapiens.ya.com/fagesdecliment/subpages/gibson1.htm "The shameful life of Salvador Dalí" (the witches of Llers)"].
*[http://www.salvador-dali.org/serveis/ced/articles/en_article6.html Dalí and Fages: "that intelligent and most cordial of collaborations"]
*[https://web.archive.org/web/20140802155436/http://www.salvadorbrand.com/Salvador-Brand/the-lithograph.html "El Triomf I el Rodoli de la Gala I en Dali" ]
*[http://www.bernardewell.com/2012/04/not-by-dali/ "Not by Dali -- blog post by art appraiser and Dali expert Bernard Ewell"] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20140512225048/http://www.bernardewell.com/2012/04/not-by-dali/ |date=12 maj 2014 }}

;Ekspozitat
*[https://web.archive.org/web/20111119072916/http://www.daliparis.com/]—The unique permanent exhibition in France (Museum & Dalí Fine Art Galleries)
*[http://www.tate.org.uk/modern/exhibitions/daliandfilm/default.shtm Dalí & Film – Tate Modern, London]
*[http://www.dali-interart.be/ Museum-Gallery Xpo: Salvador Dalí, Marquis de Púbol] in [[:en:Bruges|Bruges]]
*[http://www.moma.org/calendar/events.php?id=9709&ref=calendar Museum of Modern Art] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20080708053721/http://www.moma.org/calendar/events.php?id=9709&ref=calendar |date=8 korrik 2008 }}
*[http://www.getty.edu/vow/ULANFullDisplay?find=salvador+dali&role=&nation=&prev_page=1&subjectid=500009365 Union List of Artist Names, Getty Vocabularies.] ULAN Full Record Display for Salvador Dalí. Getty Vocabulary Program, Getty Research Institute. Los Angeles, California.

{{Salvador Dalí}}

[[Kategoria:Surrealizëm]]
[[Kategoria:Aktorë spanjollë]]
[[Kategoria:Piktorë spanjollë]]
[[Kategoria:Shkrimtarë spanjollë]]
[[Kategoria:Skulptorë spanjollë]]
[[Kategoria:Lindje 1904]]
[[Kategoria:Vdekje 1989]]