Shihni burimin për Shteti pa dalje në det

[[Skeda:Landlocked countries.svg|parapamje|upright=2|Shtetet pa dalje në det: 42 pa dalje në det (e gjelbërt), 2 dyfish pa dalje në tokë (vjollcë)]]
Një '''shtet pa dalje në det''' është një vend që nuk ka territor të lidhur me një [[oqean]] ose bregdeti i të cilit shtrihet në pellgjet endorheike. Aktualisht janë 44 vende pa dalje në det dhe 5 [[Lista e shteteve me njohje të kufizuar|shtete pjesërisht të njohura]] pa dalje në det.<ref>[https://www.thoughtco.com/landlocked-countries-1435421 44 Landlocked Countries Without Direct Ocean Access]</ref> [[Kazakistani]] është vendi më i madh në botë pa dalje në det..<ref name="largestllc">{{cite web |title=Largest LLC |url=https://unctadstat.unctad.org/CountryProfile/GeneralProfile/en-GB/398/index.html |publisher=United Nations Conference on Trade and Development |language=en}}</ref> 

Në vitin 1990, kishte vetëm 30 vende pa dalje në det në botë. [[Shpërbërja e Jugosllavisë]], shpërbërjet e [[Shpërbërja e Bashkimit Sovjetik|Bashkimit Sovjetik]] dhe [[Shpërbërja e Çekosllovakisë|Çekosllovakisë]], dhe [[Referendumi i pavarësisë|referendumet e pavarësisë]] të [[Referendumi i pavarësisë i Eritreas 1993|Eritreas]] dhe [[Referendumi i pavarësisë i Sudanit të Jugut 2011|Sudanit të Jugut]] kanë krijuar 15 vende të reja pa dalje në det dhe 4 shtete të njohura pjesërisht pa dalje në det, ndërsa ish-vendi pa dalje në det i Çekosllovakisë pushoi së ekzistuari më 1 janar 1993.

Në përgjithësi, të qenit pa dalje në det krijon disa të meta politike dhe ekonomike që qasja në [[Ujërat ndërkombëtare|ujërat ndërkombëtare]] do të shmangte. Për këtë arsye, kombet e mëdha dhe të vogla gjatë historisë kanë kërkuar të kenë qasje në ujërat e hapura, madje edhe me shpenzime të mëdha në pasuri, gjakderdhje dhe [[Kapitali politik|kapital politik]].

Vendet pa dalje në det mund të kufizohen nga një vend i vetëm që ka qasje të drejtpërdrejtë në det të hapur, dy ose më shumë vende të tilla, ose të rrethohen nga vende të tjera pa dalje në det, duke e bërë një vend dyfish të dalë nga deti.

==Lista e vendeve pa dalje në det dhe shteteve pjesërisht të njohura pa dalje në det==
{| class="sortable wikitable"
! Shteti
! [[Lista e vendeve sipas sipërfaqes|Sipërfaqja]] (km<sup>2</sup>)
! [[Lista e shteteve sipas popullsisë|Popullsia]]
! [[Kontinenti]]
! [[Gjeoskema e Kombeve të Bashkuara|Nënrajoni]]
! Vendet rrethuese
|-
! colspan="7" | Internationally recognized landlocked states<!--UN Member/Observer -->
|-
| {{flagicon|Afghanistan}} [[Afganistani]]
| style="text-align:right;"|652,230
| style="text-align:right;"|33,369,945
| [[Azia]]
| [[Azia e Jugut]]
| [[Kina]], [[Irani]], [[Pakistani]], [[Taxhikistani]], [[Turkmenistani]], [[Uzbekistani]] 
|-
| {{flagicon|AND}} [[Andorra]]
| style="text-align:right;"|468
| style="text-align:right;"|77,543
| [[Evropa]]
| [[Evropa Jugore]]
| [[Franca]] dhe [[Spanja]]
|-
| {{flagicon|ARM}} [[Armenia]]
| style="text-align:right;"|29,743
| style="text-align:right;"|3,254,300
| Azia
| [[Azia Perëndimore]]
| [[Azerbajxhani]], [[Gjeorgjia]], [[Irani]], dhe [[Turqia]]
|-
| {{flagicon|AUS}} [[Austria]]
| style="text-align:right;"|83,871
| style="text-align:right;"|8,823,054
| Evropa
| [[Evropa Qendrore]]
| [[Republika Çeke]], [[Gjermania]], [[Hungaria]], [[Italia]], [[Lihtenshtajni]], [[Sllovakia]], [[Sllovenia]], dhe [[Zvicra]]
|-
| {{flagicon|AZE}} [[Azerbajxhani]]
| style="text-align:right;"|86,600
| style="text-align:right;"|8,997,401
| Azia
| Azia Perëndimore
| [[Armenia]], [[Gjeorgjia]], [[Irani]], [[Rusia]], dhe [[Turqia]]
|-
| {{flagicon|BEL}} [[Bjellorusia]]
| style="text-align:right;"|207,600
| style="text-align:right;"|9,484,300
| Evropa
| [[Evropa Lindore]]
| [[Letonia]], [[Lituania]], [[Polonia]], [[Rusia]], dhe [[Ukraina]]
|-
| {{flagicon|Bhutan}} [[Butani]]
| style="text-align:right;"|38,394
| style="text-align:right;"|691,141
| Azia
| Azia Jugore
| [[Kina]] dhe [[India]]
|-
| {{flagicon|Bolivia}} [[Bolivia]]
| style="text-align:right;"|1,098,581
| style="text-align:right;"|10,907,778
| [[Amerika (kontinent)|Amerika]]
| [[Amerika Jugore]]
| [[Argjentina]], [[Brazili]], [[Kili]], [[Paraguaji]], dhe [[Peru]]
|-
| {{flagicon|Botswana}} [[Botsvana]]
| style="text-align:right;"|582,000
| style="text-align:right;"|1,990,876
| [[Afrika]]
| [[Afrika Jugore]]
| [[Namibia]], [[Republika Jugafrikane]], [[Zambia]], dhe [[Zimbabveja]]
|-
| {{flagicon|Burkina Faso}} [[Burkina Faso]]
| style="text-align:right;"|274,222
| style="text-align:right;"|15,746,232
| Afrika
| [[Afrika Perëndimore]]
| [[Benin]], [[Bregu i Fildishtë]], [[Gana]], [[Mali]], [[Niger]], dhe [[Togo]]
|-
| {{flagicon|Burundi}} [[Burundi]]
| style="text-align:right;"|27,834
| style="text-align:right;"|10,557,259
| Afrika
| [[Afrika Lindore]]
| [[Republika Demokratike e Kongos]], [[Ruanda]], dhe [[Tanzania]]
|-
| {{flagicon|Central African Republic}} [[Republika e Afrikës Qendrore]]
| style="text-align:right;"|622,984
| style="text-align:right;"|4,422,000
| Afrika
| [[Afrika Qendrore]]
| [[Kameruni]], [[Çadi]], [[Republika e Kongos|Kongo]], [[Republika Demokratike e Kongos]], [[Sudani i Jugut]], dhe [[Sudani]]
|-
| {{flagicon|Chad}} [[Çadi]]
| style="text-align:right;"|1,284,000
| style="text-align:right;"|13,670,084
| Afrika
| Afrika Qendrore
| [[Kameruni]], [[Republika e Afrikës Qendrore]], [[Libia]], [[Nigeri]], [[Nigeria]], dhe [[Sudani]]
|-
| {{flagicon|CZE}} [[Republika Çeke]]
| style="text-align:right;"|78,867
| style="text-align:right;"|10,674,947
| Evropa
| [[Evropa Qendrore]]
| [[Austria]], [[Gjermania]], [[Polonia]], dhe [[Sllovakia]]
|-
| {{flagicon|Eswatini}} [[Esuatini]]
| style="text-align:right;"|17,364
| style="text-align:right;"|1,185,000
| Afrika
| Afrika Jugore
| [[Mozambiku]] dhe [[Republika Jugafrikane]]
|-
| {{flagicon|Ethiopia}} [[Etiopia]]
| style="text-align:right;"|1,104,300
| style="text-align:right;"|101,853,268
| Afrika
| Afrika Lindore
| [[Xhibuti]], [[Eritrea]], [[Kenia]], [[Somalia]], [[Sudani i Jugut]], dhe [[Sudani]]
|-
| {{flagicon|HUN}} [[Hungaria]]
| style="text-align:right;"|93,028
| style="text-align:right;"|9,797,561
| Evropa
| Evropa Qendrore
| [[Austria]], [[Kroacia]], [[Rumania]], [[Serbia]], [[Sllovakia]], [[Sllovenia]], dhe [[Ukraina]]
|-
| {{flagicon|KAZ}} [[Kazakistani]]
| style="text-align:right;"|2,724,900
| style="text-align:right;"|16,372,000
| Azia
| [[Azia Qendrore]]
| [[Kina]], [[Kirgistani]], [[Rusia]], [[Turkmenistani]], dhe [[Uzbekistani]]
|-
| {{flagicon|Kyrgyzstan}} [[Kirgistani]]
| style="text-align:right;"|199,951
| style="text-align:right;"|5,482,000
| Azia
| Azia Qendrore
| [[Kina]], [[Kazakistani]], [[Taxhikistani]], dhe [[Uzbekistani]]
|-
| {{flagicon|Laos}} [[Laosi]]
| style="text-align:right;"|236,800
| style="text-align:right;"| 7,123,205
| Azia
| [[Azia Juglindore]]
| [[Kamboxhia]], [[Kina]], [[Birmania]], [[Tajlanda]], dhe [[Vietnami]]
|-
| {{flagicon|Lesotho}} [[Lesoto]]
| style="text-align:right;"|30,355
| style="text-align:right;"|2,067,000
| Afrika
| Afrika Jugore
| [[Republika Jugafrikane]]
|-
| {{flagicon|LIE}} [[Lihtenshtajni]]
| style="text-align:right;"|160
| style="text-align:right;"|35,789
| Evrope
| [[Evropa Qendrore]]
| [[Austria]] dhe [[Zvicra]]
|-
| {{flagicon|LUX}} [[Luksemburgu]]
| style="text-align:right;"|2,586
| style="text-align:right;"|502,202
| Evropa
| Evropa Qendrore
| [[Belgjika]], [[Franca]], dhe [[Gjermania]]
|-
| {{flagicon|Malawi}} [[Malavi]]
| style="text-align:right;"|118,484
| style="text-align:right;"|15,028,757
| Africa
| Eastern Africa
| [[Mozambique]], [[Tanzania]], and [[Zambia]]
|-
| {{flagicon|Mali}} [[Mali]]
| style="text-align:right;"|1,240,192
| style="text-align:right;"|14,517,176
| Afrika
| Afrika Perëndimore
| [[Algjeria]], [[Burkina Faso]], [[Bregu i Fildishtë]], [[Guinea]], [[Mauritania]], [[Nigeri]], dhe [[Senegali]]
|-
| {{flagicon|MKD}} [[Maqedonia e Veriut]]
| style="text-align:right;" |25,713
| style="text-align:right;" |2,114,550
| Evropa
| Evropa Jugore
| [[Shqipëria]], [[Bullgaria]], [[Greqia]], [[Kosova]] dhe [[Serbia]]
|-
| {{flagicon|MDA}} [[Moldavia]]
| style="text-align:right;"|33,846
| style="text-align:right;"|3,559,500
| Evropa
| Evropa Lindore
| [[Rumania]], [[Transnistria]] dhe [[Ukraina]]
|-
| {{flagicon|Mongolia}} [[Mongolia]]
| style="text-align:right;"|1,566,500
| style="text-align:right;"|2,892,876
| Azia
| [[Azia Lindore]]
| [[Kina]] dhe [[Rusia]]
|-
| {{flagicon|Nepal}} [[Nepali]]
| style="text-align:right;"|147,181
| style="text-align:right;"|26,494,504
| Azia
| Azia Jugore
| [[Kina]] dhe [[India]]
|-
| {{flagicon|Niger}} [[Nigeri]]
| style="text-align:right;"|1,267,000
| style="text-align:right;"|15,306,252
| Afrika
| Afrika Perëndimore
| [[Algjeria]], [[Benini]], [[Burkina Faso]], [[Çadi]], [[Libia]], [[Mali]], dhe [[Nigeria]]
|-
| {{flagicon|Paraguay}} [[Paraguaji]]
| style="text-align:right;"|406,752
| style="text-align:right;"|6,349,000
| Amerika
| Amerika Jugore
| [[Argjentina]], [[Bolivia]], dhe [[Brazili]]
|-
| {{flag|Rwanda}}
| style="text-align:right;"|26,338
| style="text-align:right;"|10,746,311
| Afrika
| Afrika Lindore
| [[Burundi]], [[Republika Demokratike e Kongos]], [[Tanzania]], dhe [[Uganda]]
|-
| {{flagicon|San Marino}} [[San Marino]]
| style="text-align:right;"|61
| style="text-align:right;"|31,716
| Evropa
| Evropa Jugore
| [[Italia]]
|-
| {{flagicon|SRB}} [[Serbia]]
| style="text-align:right;"|88,361
| style="text-align:right;"|6,926,705
| Evropë
| Evropa Jugore
| [[Shqipëria]] (nërpëmjet territorit të [[Statusi politik i Kosovës|diskutueshëm]] të Kosovës), [[Bosnja dhe Hercegovina]], [[Bullgaria]], [[Kroacia]], [[Hungaria]], [[Kosova]] [[Mali i Zi]], [[Maqedonia e Veriut]], dhe [[Rumania]]
|-
| {{flagicon|SVK}} [[Sllovakia]]
| style="text-align:right;"|49,035
| style="text-align:right;"|5,429,763
| Evropa
| [[Evropa Qendrore]]
| [[Austria]], [[Republika Çeke]], [[Hungaria]], [[Polonia]], dhe [[Ukraina]]
|-
| {{flagicon|South Sudan}} [[Sudani i Jugut]]
| style="text-align:right;"|619,745
| style="text-align:right;"|8,260,490
| Afrika
| Afrika Lindore
| [[Republika e Afrikës Qendrore]], [[Republika Demokratike e Kongos]], [[Etiopia]], [[Kenia]], [[Sudani]], dhe [[Uganda]]
|-
| {{flagicon|Tajikistan}} [[Taxhikistani]]
| style="text-align:right;"|143,100
| style="text-align:right;"|7,349,145
| Azia
| Azia Qendrore
| [[Afganistani]], [[Kina]], [[Kirgistani]], dhe [[Uzbekistani]]
|-
| {{flagicon|Turkmenistan}} [[Turkmenistani]]
| style="text-align:right;"|488,100
| style="text-align:right;"|5,110,000
| Azia
| Azia Qendrore
| [[Afganistani]], [[Irani]], [[Kazakistani]], dhe [[Uzbekistani]]
|-
| {{flagicon|Uganda}} [[Uganda]]
| style="text-align:right;"|241,038
| style="text-align:right;"|40,322,768
| Afrika
| Afrika Perëndimore
| [[Republika Demokratike e Kongos]], [[Kenia]], [[Ruanda]], [[Sudani i Jugut]], dhe [[Tanzania]]
|-
| {{flagicon|Uzbekistan}} [[Uzbekistani]]
| style="text-align:right;"|449,100
| style="text-align:right;"|32,606,007
| Azia
| Azia Qendrore
| [[Afghanistan]], [[Kazakistani]], [[Kirgistani]], [[Taxhikistani]], dhe [[Turkmenistani]]
|-
| {{flagicon|Vatican City}} [[Vatikani]]
| style="text-align:right;"|0.44
| style="text-align:right;"|826
| Evropa
| Evropa Jugore
| [[Italia]]
|-
| {{flagicon|Zambia}} [[Zambia]]
| style="text-align:right;"|752,612
| style="text-align:right;"|12,935,000
| Afrika
| Afrika Lindore
| [[Angola]], [[Botsvana]], [[Republika Demokratike e Kongos]], [[Malavi]], [[Mozambiku]], [[Namibia]], [[Tanzania]], dhe [[Zimbabveja]]
|-
| {{flagicon|Zimbabwe}} [[Zimbabveja]]
| style="text-align:right;"|390,757
| style="text-align:right;"|12,521,000
| Afrika
| Afrika Lindore
| [[Botsvana]], [[Mozambiku]], [[Republika Jugafrikane]], dhe [[Zambia]]
|-
| {{flagicon|CHE}} [[Zvicra]]
| style="text-align:right;"|41,284
| style="text-align:right;"|8,401,120
| Evropa
| [[Evropa Qendrore]]
| [[Austria]], [[Franca]], [[Gjermania]], [[Italia]], dhe [[Lihtenshtajni]]
|-
! colspan="7" | Shtetet e njohura pjesërisht pa dalje në det
|-
| {{flagicon|Artsakh}} [[Republika e Arcahut|Arcahu]]
| style="text-align:right;"|3,170
| style="text-align:right;"|120,000
| Azia
| [[Azia Perëndimore]]
| [[Azerbajxhani]]
|-
| {{flagicon|KOS}} [[Kosova]]
| style="text-align:right;"|10,908
| style="text-align:right;"|1,804,838
| Evropa
| Evropa Jugore
| [[Shqipëria]], [[Mali i Zi]], [[Maqedonia e Veriut]], dhe [[Serbia]]
|-
| {{flagicon|South Ossetia}} [[Osetia e Jugut]]
| style="text-align:right;"|3,900
| style="text-align:right;"|72,000
| Azia
| Azia Perëndimore
| [[Gjeorgjia]] dhe [[Rusia]]
|-
| {{flagicon|Transnistria}} [[Transnistria]]
| style="text-align:right;"|4,163
| style="text-align:right;"|505,153
| Evropa
| Evropa Lindore
| [[Moldavia]] dhe [[Ukraina]]
|-class="sortbottom"
! Gjithsej
| style="text-align:right;"|14,776,228
| style="text-align:right;"|475,818,737
| rowspan="2" colspan="4" style="text-align:center;"| ''N/A''
|-class="sortbottom"
! Përqindja e botës
| style="text-align:right;"|11.4%
| style="text-align:right;"|6.9%
|}

Shënim:

#Nëse [[Transnistria]] (e panjohur) përfshihet, atëherë Moldavia dhe Transnistria formojnë grupin e tyre të Evropës Lindore, të listuar në kllapa në tabelë.
#Nëse nuk do të ishte për 40 km vijë bregdetare në Muanda, Republika Demokratike e Kongos do t'i bashkonte dy grupet afrikane në një, duke i bërë ata grupin më të madh të afërt në botë.
#Grupi i Azisë Jugore dhe grupi i Azisë Perëndimore mund të konsiderohen të afërta, të bashkuara me Detin Kaspik pa dalje në det. Mongolia është pothuajse pjesë e këtij grupi gjithashtu, duke u ndarë nga Kazakistani vetëm 30 km, përgjatë territorit kinez ose rus.

Ekzistojnë 14 vendet e mëposhtme "të vetme" pa dalje në det (secila prej tyre nuk kufizohet me asnjë vend tjetër pa dalje në det):

*Evropë (6): [[Andorra]], [[Bjellorusia]], [[Luksemburgu]], [[Moldavia]], [[San Marino]] dhe [[Vatikani]]
*Azi (6): [[Butani]], [[Laosi]], [[Mongolia]], [[Nepali]], [[Osetia e Jugut]] (pjesërisht e njohur), dhe [[Bregu Perëndimor]] (një pjesë e shtetit pjesërisht të njohur të [[Shteti i Palestinës|Palestinës]])
*Afrika (2): [[Esuatini]] dhe [[Lesoto]]

Shënime:

#Nëse [[Transnistria]] (e panjohur) përfshihet, atëherë Moldavia nuk do të konsiderohet një vend i vetëm pa dalje në det.
#Nëse [[Bregu Perëndimor]] (një pjesë e shtetit të njohur pjesërisht të [[Shteti i Palestinës|Palestinës]]) përfshihet si një entitet i veçantë politik, atëherë Azia do të kishte 6 vende të vetme pa dalje në det.

== Referime ==
{{reflist}}

[[Kategoria:Shtetet pa dalje në det| ]]
[[Kategoria:Gjeografia fizike]]
[[Kategoria:Klasifikimet e vendeve]]