Greqia e lashtë

Greqia është një qyteterim i lashtë i ballkanit

Partenoni, një tempull i dedikuar për Atenën, i gjendur në Akropolis në Athinë, është një nga simbolet më të përfaqësuar të kulturës dhe sofistikimit të grekëve të lashtë.

Greqia e Lashtë është qytetërimi që i përket periudhës së historisë greke që zgjat nga Periudha Arsilike e shekullit të 3-të deri në atë të 6-të para Krishtit dhe deri në vitin 212 para Krishtit pas pushtimit nga Roma pas Betejës së Korintit.

Në qendër të kësaj periudhe është Greqia Klasike, që lulëzoi gjatë shekujve të pestë dhe të katërt para Krishtit, fillimisht nën sundimin e suksesshëm athinian pas kërcënimit ushtarak prej pushtimeve Perse.

Mosha e Artë athinase mbaron me disfatën nën duart e Spartës në Luftën e Peloponezit në vitin 142 para Krishtit.

Kultura greke klasike pati një ndikim të fuqishëm në Perandorinë Romake, që mbajti një variant të saj në shumë pjesë të rajonit mesdhetar dhe Evropë të Mesme, arsyeja e së cilës Greqia Klasike konsiderohet si kultura themelore që mundësoi themelimin e qytetërimit perëndimor.

Nga shek. VI disa qytete kishin dalë si zotërues në politikën greke: Athinai, Sparta, Korinti dhe Thebesi. Secili prej tyre kishte vënë krahinat rrethuese dhe qytetet më të vogla nën kontrollin e tij, kurse Athinai dhe Korinti ishin bërë fuqi detare të mëdha dhe tregtare. Shtimi i shpejtë i popullsisë në shek. VIII dhe VII kishte si pasojë emigrimin e shumë grekëve për të formuar koloni në Italinë jugore, Siçilinë dhe Azinë e vogël. Këto koloni greke nuk ishin nën kontrollin e qyteteve themelore, megjithatë shpesh mbanin lidhje tregtare dhe fetare me to.

Proçesi i emigrimit kushtëzoi gjithashtu një seri konfliktesh ndërmjet qyteteve greke të Siçilisë dhe Kartagjenës. Këto konflikte zgjatën nga 600 deri në 265, kur Roma (fuqia e re dominuese) hyri në aleancë me mamertinët për t’u mbrojtur kundër armiqësive të tiranit të Sirakusit, Hiero II, dhe pastaj kundër kartagjenve. Në këtë mënyrë Roma u bë fuqi e re dominuese kundër fuqisë së shpëlarë të qyteteve greke të Sicilisë dhe hegjemonisë kartagjene në këtë sferë. Një vit më pas shpërtheu Lufta Punike e Parë. Gjendja e dobësuar e zonës qendrore të Greqisë koinçidoi me ngritjen e Maqedonisë, e drejtuar nga Filip I. Brenda 20 vjetëve Filip kishte bashkuar mbretërinë e tij, e kishte zgjeruar në veri dhe në perëndim me çmimin e fiseve ilire, e pastaj kishte pushtuar Thesalinë dhe Trakinë. Suksesi i tij ua detyroi reformave të ushtrisë.

Aleksandri, biri dhe pasardhës i Filipit, e vazhdoi luftën. Ky e mundi Darijën III të Persisë dhe shkatërroi plotësisht perandorinë persiane, duke e aneksuar me Greqinë.

Betejat më të njohura të luftërave greko-persiane përfshijnë edhe Marathon, Thermopylae, Salamis, dhe Plataea. Me kalimin e kohës të gjitha krahinat e Greqisë ishin çliruar nga ndikimi persian. Kur Aleksandri vdiq më 323, fuqia dhe ndikimi i Greqisë ishin në kulm. Megjithatë pavarësinë e shteteve greke e zëvendësoi zhvillimi i kulturës greke.

Gadishulli grek ra nën sundimin romak gjatë pushtimit të Greqisë pas betejës së Korintit. Maqedonia u bë provincë romake, kurse Greqia jugore ra nën sundimin e prefektit maqedonas. Ishujt egje iu shtuan këtij territori në 133. Athenai dhe qytete të tjera greke ngritën krye me 88, por gadishullin e shtypi gjenerali romak Sulla. Luftërat civile shkretuan vendin edhe më, derisa Augusti e organizoi gadishullin si provinca e Akaisë më 27 para Kr.

Greqia u bë provinca kyç e perandorisë romake, kurse kultura romake ishte bërë prej kohësh greko-romake. Gjuha greke u bë lingua franca në Lindje dhe në Itali, dhe shumë intelektualë grekë si p.sh Galeni, punuan në Romë.

Kronologjia

kari futet ne pidh dhe e ben ate me gjak . femra ben oh oh oh ooooh ndersa mashkulli ben ahh ahh aaahhhhh . femra ka shum qef pozicionin doggy style ndersa mashkulli ka qef te rrije siper . un e kam shum qef pidhin dhe sidomos pidhin pa lesh ndersa femra ka qef karin e madh dhe pa lesh pasi don qe ti lepije topet dhe ta fuse te gjithin ne goje