Diskutim:Lufta e Parë Botërore

SHQIPERIA GJATE LUFTES SE 1-re BOTERORE PUSHTIMI I SHQIPERISE NGA USHTRITE E HUAJA.

Lufta e pare boterore shpertheu me 28 korik 1914. Me fillimin e saj,Shqiperia u shnderrua ne nje shesh lufte.Gjate viteve1915−1916 territoret e Shqiperise u pushtuan nga ushtria italiane,austro−hungareze e franceze. Qeveria italiane,ne qershor te vitit 1917 ne Gjirokaster,shpalli pavaresine e Shqiperise nen mbrojtjen e mbreterise italiane. Lejuan flamurin shqiptar,celen shkolla ne gjuhen shqipe,filloi ndertimi I rrugeve, etj

Ne janar te vitit 1916 ushtrite austro−hungareze hyne ne Shqiperine e veriut dhe ate te mesme.Organizuan nje administrate civile me nepunes shqiptare,nen varesine dhe kontrollin ushtarak te tyre. Qendra e administrates se tyre ishte Shkodra. Ne vitin 1917 shpallen autonomine e Shqiperise,nen protektoratin Austro-Hungarez,por lane ne heshtje kufijte e saj politike. Ne tetor te vitit 1916,reparte te ushtrise franceze pushtuan Korcen. Ne 10 dhjetor autoritetet franceze nenshkruan me perfaqesuesit shqiptare nje protokoll,sipas te cilit qyteti I Korces dhe rrethinat formonin nje krahine autonome.Ajo do te administrohej nga shqiptaret nen mbrojtjen e autoriteteve franceze.

REAGIMI I LEVIZJES KOMBETARE SHQIPTARE (1914−1918)

Pushtimi I Shqiperise vuri ne levizje rrethet patriotike shqiptare. U krijuan komitete te fshehta ne Durres,Shkoder,etj. Gjate vitit 1915 u krijuan ceta te armatosura.Ne vitin 1916 LK mori karakter me te organizuar. Dy ishin objektivat e saj:Sigurimi i pavaresise se Shqiperise dhe rishikimi I kufijve te vitit 1913,me qellim qe te perfshiheshin brenda tyre edhe krahinat e lena jashte prej vendimit te Konferences se Londres ne vitin 1913. LKSH-ja u perpoq te siguronte mbeshtetjen e fuqive te medha.

PERFUNDIMI I LUFTES.KONGRESI I DURRESIT.

Lufta perfundoi zyrtarisht ne nentor te vitit 1918,me fitoren a Antantes.Ne Shqiperi ushtrite e Bllokut u zevendesuan nga ato te Antantes. Keshtu, trupat italiane u shtrine deri ne Shkoder dhe ushtria franceze vazhdoi te qendronte ne zonen e Korces.Ne mbarim te luftes ,ne shtypin e kohes u botua teksti I Traktatit te Fshehte te Londres. Ai u nenshkrua ne pril l1915 ndermjet Italise dhe Fuqive te Antantes. Sipas tij  ne Shqiperine e Mesme krijohej nje shtet shqiptar autonom dhe neutal,qe do te perfaqesohej nga Italia ne marredheniet me jashte(shih harten) 

Kongresi I Durresit

Lindi nevoja per thirrjen e nje kongresi kombetar.Kongresi filloi punimet me 25 dhjetor 1918 ne Durres.Punimet e tij u drejtuan nga Turhan pashe Permeti.Ne kongres nuk munden te perfaqesoheshin krahinat qe ndodheshin  nen pushtimin serb dhe frances ,si dhe delegatet e krahines se Vlores. Kongresi mbeshteti vendimet e Konferences se Londres te 1913. Ai krijoi nje qeveri te perkohshem me kryeminister Turhan pashe Permeti. U miratua deligacioni zyrtar shqiptar qe do te mbronte kerkesat e shqipetareve ne konferencen e Paqes, I cili do te kryesohej nga kryeministri. Ne 27 dhjetor ne 1918, Kongresi formoi Senatin ,si organ keshillues te qeverise.

KOSOVA DHE VISET E TJERA GJATE LUFTES

Ne janar 1916 kosova dhe viset e tjera shqiptare ne Maqedoni dhe Mal te Zi u pushtuan nga trupat austro-hungareze dhe bullgare. Ne tetor te vitit 1918 ne kosove dhe ne viset pereth hyne forcat franceze , te cilat ndihmuan ushtrine serbe te vendosej perseri ne viset shqiptare . Vendi u nenshtrua ndarjes se re administrative , e cila synonte ti mbante shqiptaret te percare. Atyre iu mohuan te drejtat kombetare .Filloi carmatimi popullsise. Ne nje situate te tille shqiptaret reaguan . KMK “Mbrojtja Kombetare e kosoves” (KMK) u themelua mr 1 maj 1918 ne Shkoder nga Kadri Prishtina. Nje rol te rendesishem ne mbrojtjen e te drejtave te shqiptarereve luaji edhe “Xhemijeti” ne Shkop me 18 dhjetor 1918, parti politike qe drejtohej nga Nexhip Draga. Me vendimet e Konferences te Londres, Cameria I kaloi Mreterise Greke. Polika e qevirise greke ndaj ʢameve pergjithesisht e dhunshme.Situata ndryshoi ne qeshor te vitit 1917 kur ne camera hyne trupat italiane. Ata qendruan atje rreth tre muaj. U lejua te ngrihej flamuri shqipar , u lirian nga burgjet nje pjese e popullsise came, u hapen shkollat shqipe ne Cameri. Me hyrjen Greqise ne luften e 1 boterore ne krah te Antantes, italianet u tehoqen dhe vendin tyre e zuri perseri Greqia.ฅ^•ﻌ•^ฅ

Tekst i trashë== Kosova Pas Luftes se 1-re Boterore ==

LLalla llulla qe kokolla e qe shpulaalal. Serbi esht kafsh dhe mamate e tyre ja e kam shtyp me 30 metershin tim

P.H

Germania

germane pakti njeefonomi te dobet pas luftes te pare boterore sepse i ra topi mu ne mes te brukselit per zlotin stallem 185.221.255.67 22 janar 2023 13:01 (CET)

e b mir e ke 185.221.255.67 22 janar 2023 13:02 (CET)

Internet Archive Bot

Përshëndetje, redaktorë!

Sapo ndryshova 1 lidhje të jashtme te artikulli Lufta e Parë Botërore. Ju lutem, shpenzoni pak kohë për të shqyrtuar redaktimin tim. Nëse keni ndonjë pyetje ose dëshironi që t'i injoroj lidhjet apo faqet krejtësisht në të ardhmen, ju lutem, vizitoni këtë faqe për informacione të mëtejshme. Ndër të tjera, aty mund të gjeni dhe informacion se si mund të rregulloni problemet që mund të kem shkaktuar. Kam bërë këto ndryshime:

• U shtua ky version i arkivuar i faqes https://web.archive.org/web/20210202015715/http://www.centre-robert-schuman.org/userfiles/files/REPERES%20%E2%80%93%20module%201-1-1%20-%20explanatory%20notes%20%E2%80%93%20World%20War%20I%20casualties%20%E2%80%93%20EN.pdf për lidhjen http://www.centre-robert-schuman.org/userfiles/files/REPERES%20%E2%80%93%20module%201-1-1%20-%20explanatory%20notes%20%E2%80%93%20World%20War%20I%20casualties%20%E2%80%93%20EN.pdf.

Gjithë të mirat!—InternetArchiveBot (Raportoni probleme) 28 maj 2023 01:12 (CEST)