Jump to content

Sulltanati Mamluk

Nga Wikipedia, enciklopedia e lirë
(Përcjellë nga Sulltanati Mamluk (Kairoja))
Sulltanati Mamluk
سلطنة المماليك
Salṭanat al-Mamālīk
1250–1517
Flag of Sulltanati Mamluk
Flamuri
Shteti Mamluk në shtrirjen e tij më të madhe rreth vitit 1279 p.e.r
Shteti Mamluk në shtrirjen e tij më të madhe rreth vitit 1279 p.e.r
KryeqytetiKajro
Gjuhët e zakonshmeKoptishtja egjiptiane lokalisht mes njerëzve
Arabishtja egjiptiane u bë dominuese në publik vetëm pas viteve 1600
Gjuha mamluk-kipçake
Gjuhët çerkez
Oguz-turkik
Besimi
Qeveria
Lloji i qeverisjesSulltanati nën kalifatin ceremonial[1]
Kalif 
• 1261
el-Mustansir (i pari)
• 1262–1302
el-Hakim I
• 1406–1414
Abū al-Faḍl al-Musta'in
• 1508–1516
el-Mutavakil III (i fundit)
Sulltan 
• 1250
Shaxhar ed-Durr (i pari)
• 1250–1257
Izz ed-Din Aibak
• 1260–1277
Baibars
• 1516–1517
Tuman baj II (i fundit)
Historia 
• Vrasja e Turanshahut
2 maj 1250
22 janar 1517
Të dhëna të tjera
Paraprirë nga
Pasuar nga
Kalifati Abasid
Dinastia Ejubide
Mbretëria e Jeruzalemit
Principata e Antioch
Qarku i Tripolit
Mbretëria e Makurisë
Mbretëria Armene e Cilicisë
Perandoria Osmane

Sulltanati Mamluk (Arabisht: سلطنة المماليك‎, romanized: Salṭanat al-Mamālīk) ishte një mbretëri mesjetare që përfshinte Egjiptin, Levantin dhe Hixhazin që u vendos si kalifat.

Ai zgjati nga përmbysja e dinastisë Ejubide deri në pushtimin osman të Egjiptit në 1517. Historianët tradicionalisht e kanë ndarë epokën e sundimit të Mamlukëve në dy periudha, njëra që mbulon 1250–1382 (periudha "Bahrī") dhe tjetra 1382-1517 (periudha "Burjī"), e quajtur sipas dinastive sunduese të epokave përkatëse. Burimet moderne i referohen gjithashtu të njëjtave ndarje si periudhat "turkike" dhe "çerkeze" për të theksuar ndryshimin në origjinën etnike të shumicës së mamlukëve.[2][3][4][5][6]

Termi "Sulltanat Mamluk" është një term historiografik modern. Burimet arabe për periudhën e Bahriut, mamlukëve i referohen dinastisë si Shteti i Turqve (arabisht: دولة الاتراك‎, Dawlat al-Atrāk; دولة الترك, Dawlat al-Turk) ose Shteti i Turqisë (الدولة التركية, al- Dawla al-Turkiya). Emri tjetër zyrtar ishte Shteti i Çerkezëve (دولة الجراكسة, Dawlat al-Jarākisa) gjatë sundimit të Burxhit. Një variant i tij (الدولة التركية الجراكسية, al-Dawla al-Turkiyya al-Jarakisiyya) theksonte faktin se çerkezët flisnin turqisht.[7]

  • Levanoni, Amalia (1995). A Turning Point in Mamluk History: The Third Reign of Al-Nāṣir Muḥammad Ibn Qalāwūn (1310-1341) (në anglisht). Brill. ISBN 9789004101821.
  • Stilt, Kristen (2011). Islamic Law in Action: Authority, Discretion, and Everyday Experiences in Mamluk Egypt (në anglisht). Oxford University Press. ISBN 9780199602438.
  • Yosef, Koby (2012). "Dawlat al-atrāk or dawlat al-mamālīk? Ethnic origin or slave origin as the defining characteristic of the ruling élite in the Mamlūk sultanate". Jerusalem Studies in Arabic and Islam (në anglisht). Hebrew University of Jerusalem. 39: 387–410.
  1. ^ Stilt 2011, pp. 30–31.
  2. ^ "Mamluk | Islamic dynasty". Encyclopædia Britannica (në anglisht). Marrë më 2015-11-13.
  3. ^ "Egypt - The Mamluks, 1250-1517". countrystudies.us (në anglisht). Marrë më 2015-11-13.
  4. ^ Setton, Kenneth M. (1969). The Later Crusades, 1189-1311 (në anglisht). Wisconsin, USA: Univ of Wisconsin Press. fq. 757. ISBN 978-0-299-04844-0.
  5. ^ Levanoni 1995, p. 17.
  6. ^ Hillenbrand, Carole (2007). Turkish Myth and Muslim Symbol: The Battle of Manzikert (në anglisht). Edinburg: Edinburgh University Press. fq. 164–165. ISBN 9780748625727.
  7. ^ Yosef 2013, p.8