Trajnimi i kafshëve
Trajnimi i kafshëve është akti i të mësuarit të kafshëve përgjigje specifike ndaj kushteve specifike ose stimujve. Trajnimi mund të jetë për qëllime të tilla si shoqërimi, zbulimi, mbrojtja dhe argëtimi. Lloji i trajnimit që merr një kafshë do të ndryshojë në varësi të metodës së trajnimit të përdorur dhe qëllimit për trajnimin e kafshës. Për shembull, një qen udhëzues do të stërvitet për të arritur një qëllim të ndryshëm nga një kafshë e egër në një cirk.
Në disa vende ekzistojnë trupa certifikues të trainerëve të kafshëve. Ata nuk ndajnë qëllime ose kërkesa të qëndrueshme; ato nuk e ndalojnë dikë të praktikojë si trajneri i kafshëve dhe as që përdorë titullin. Në mënyrë të ngjashme, Shtetet e Bashkuara nuk u kërkojnë trajnerëve të kafshëve që të kenë ndonjë certifikim specifik. Një trajner i kafshëve duhet të marrë parasysh sjelljet natyrore të kafshës dhe të synojë të modifikojë sjelljet përmes një sistemi bazë të shpërblimit dhe ndëshkimit.
Metoda
[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]Parimet
[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]Gjatë trajnimit, një trajner i kafshëve mund të administrojë një nga katër pasojat e mundshme për një sjellje të caktuar:
- Përforcimi pozitiv
- Ndodh kur sjellja e një kafshe ndiqet nga një stimul që rrit dukuritë e sjelljes në të ardhmen.
- Përforcimi negativ
- Ndodh kur një sjellje ndiqet nga heqja e një stimuli aversiv, i cili bën që dukuritë e sjelljes të rriten në të ardhmen.
- |Dënimi pozitiv
- Ndodh kur një sjellje ndiqet nga shtimi i një stimuli aversiv. Kjo shkakton një rënie të dukurive të sjelljes në të ardhmen.
- Dënimi negativ
- Ndodh kur një sjellje ndiqet nga heqja e një stimuli. Si rezultat, dukuritë e sjelljes zvogëlohen në të ardhmen.
Analistët e sjelljes theksojnë përdorimin e përforcimit pozitiv për rritjen e sjelljeve të dëshirueshme dhe ndëshkimin negativ për uljen e sjelljeve të padëshirueshme. Nëse ndëshkimi do të përdoret për të ulur një sjellje të padëshirueshme, kafsha duhet të jetë në gjendje të marrë përforcime pozitive për një sjellje alternative.
Kafshët e shërbimit
[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]Kafshët e shërbimit, të tilla si qentë ndihmës, majmunët kapuçinë dhe kuajt miniaturë, janë stërvitur për të përdorur aftësitë e tyre ndijore dhe sociale për t'u lidhur me një njeri dhe për ta ndihmuar atë person të kompensojë një paaftësi në jetën e përditshme. Përdorimi i kafshëve të shërbimit, veçanërisht i qenve, është një fushë gjithnjë në rritje, me një gamë të gjerë përshtatjesh të veçanta.
Në Shtetet e Bashkuara, të burgosurit e zgjedhur në burgje përdoren për të trajnuar qentë e shërbimit. Përveç shtimit të furnizimit të shkurtër të kafshëve të shërbimit, programe të tilla kanë prodhuar përfitime në përmirësimin e aftësive të shoqërizimit dhe sjelljen e të burgosurve.