Shihni burimin për Ujku japonez

{{Taxobox
| color               = beige
| name                = Ujku japonez
| image               = Japanese Wolf.jpg
| regnum              = [[Kafsha|Animalia]]
| phylum              = [[Çordatët|Chordata]]
| classis             = [[Gjitari|Mammalia]]
| ordo                = [[Karnivorët|Carnivora]]
| familia             = [[Kanidët|Canidae]]
| genus               = ''[[Canis]]''
| species             = ''[[Ujku|C. lupus]]''
| subspecies          = '''†C. l. hodophilax'''
| synonyms =
* <small>''Canis hodopylax'' ([[Coenraad Jacob Temminck|Temminck]], 1844)<ref name=smithsonian2005>{{cite web|url=http://vertebrates.si.edu/msw/mswCFApp/msw/taxon_browser.cfm?msw_id=11394&CFID=12634444&CFTOKEN=cc1f55b96a5e34a-FC9CD852-C674-9147-2845FC003C9BEC28&jsessionid=283095f9a867e812c78d3de12274b53763a1|author=Smithsonian – Animal Species of the World database|title=Canis lupus hodophilax |language=en}}</ref></small>
* <small>''Canis japonicus'' ([[Alfred Nehring|Nehring]], 1885)<ref name=smithsonian2005/></small>
}}
'''Ujku japonez''' ([[Gjuha japoneze|Japonisht]]: ニホンオオカミ(日本狼, [[Romanizimi Hepburn|Hepburn]]: ''Nihon ōkami'') (''Canis lupus hodophilax''), gjithashtu i njohur si '''ujku Honshū''', është një [[Nënllojet e Canis lupus|nënlloj i zhdukur e ujkut gri]] që dikur ishte [[Endemizmi|endemik]] në ishujt [[Honshū]], [[Shikoku]] dhe [[Kyūshū]] në [[Arkipelagu japonez|arkipelagun japonez]]. Emri i tij binomik rrjedh nga [[Gjuha greke|greqishtja]] ''Hodos'' (shtegu) dhe ''phylax'' (kujdestari), në lidhje me folklorin japonez, i cili portretizoi ujqërit si mbrojtësit e udhëtarëve..<ref name="Knight"/> Ishte një nga dy nënllojet që dikur u gjetën në arkipelagun japonez, tjetri ishte [[Ujku Hokkaido|ujku Hokkaido]].

==Etimologjia==
Emri ''ōkami'' (ujku) rrjedh nga [[Japonishtja e vjetër|japonishtja e vjetër]] ''öpö-kamï'', që do të thotë "shpirt i madh".<ref>Kokugo Dai Jiten, Revised Edition 1988 (në japonisht), [[Tokjo]]:[[Shogakukan]]</ref> Në fenë [[Shinto]], kafshët e egra u shoqëruan me shpirtin malor [[Yama-no-kami]].<ref name="Knight">{{cite journal |title=On the Extinction of the Japanese Wolf |first1=John |last1=Knight |year=1997 |journal=[[Etnologjia Aziatike|Studimet e Folklorit Aziatik]] |volume=56 |pages=129–159 |publisher=[[Universiteti Nanzan]] |language=en |number=1 |doi=10.2307/1178791|jstor=1178791}}</ref>

==Karakteristikat fizike==
''Canis lupus hodophilax'' u përshkrua nga [[Coenraad Jacob Temminck|Temminck]] më 1839 si më e vogël se ''Canis lupus lupus'' (Linnaeus 1758) dhe me këmbë më të shkurtra, me veshjen e saj të lëmuar dhe të shkurtër.<ref>Mech, L David (1970) "The wolf: the Ecology and Behavior of an Endangered Species", published for the American Museum of Natural History by the Natural History Press, pages 353</ref> Ujku japonez ishte më i vogël në madhësi në krahasim me ujkun Hokkaido dhe ujqërit e tjerë gri nga kontinentet aziatike dhe të Amerikës së Veriut. Ajo qëndronte 56-58 cm në tharje.<ref>{{cite web|author=Ishiguro, Naotaka|year=2011|title=Phylogenetic analysis of extinct wolves in japan|publisher=Gifu University, Japan|language=ja|page=11|url=http://www.geocities.jp/canisyagi/science/idenkeitou/isiguro.pdf|access-date=2016-05-09|archive-url=https://web.archive.org/web/20160602230827/http://www.geocities.jp/canisyagi/science/idenkeitou/isiguro.pdf|archive-date=2016-06-02|url-status=dead}} në japonisht, matjet në anglisht</ref>

Ekzistojnë katër [[Taksidermia|ekzemplarë të montuar]] që besohet të jenë ''Canis lupus hodophilax'' të vendosur në: Muzeun Kombëtar të Natyrës dhe Shkencës, Japoni; Universiteti i Tokios, Japoni; Universiteti Wakayama, Japoni; Koleksioni Siebold dhe Muzeu Kombëtar i Historisë Natyrore, Leiden, Holandë.

==Historia==
[[Skeda:Pleine lune Mushasi Yoshitoshi.jpg|parapamje|majtas|''Hëna e plotë në Mushasi'' nga [[Yoshitoshi]] 1890]]
Ujku japonez konsiderohet i zhdukur<ref>{{cite book |editor=Don E. Wilson |editor2=Russell A. Mittermeier |author=Claudio Sillero-Zubiri|year=2009|title=Handbook of the Mammals of the World – Volume 1:Carnivores|chapter=Family Canidae (Dogs)|publisher=Lynx Edicions in association with Conservation International and IUCN|language=en|page=413}}</ref> pasi ujku i fundit japonez u kap dhe u vra në Washikaguchi të fshatit Higashiyoshino në [[Prefektura Nara|Prefekturën Nara]], Japoni më 23 janar 1905. Pamjet e "qenve me këmbë të shkurtra si bisha", të propozuara të jetë ujku japonez, janë pretenduar që nga koha e zhdukjes së tij deri në pretendimin e fundit në vitin 1997, por asnjë nga këto nuk është verifikuar. Një kërkesë në vitin 2000 u hodh poshtë si një mashtrim. Disa zoologë japonezë besojnë se këto raporte "thjesht rrjedhin nga identifikimi i gabuar i qenve të egër".<ref name="shuker">{{cite book | last = Shuker  | first = Karl P. N. | author-link = Karl Shuker |location=New York  | title = The beasts that hide from man: seeking the world's last undiscovered animals | url = https://archive.org/details/beaststhathidefr0000shuk  |publisher= Paraview Press l | language = en |year= 2003 | isbn = 978-1-931044-64-6 |pages=[https://archive.org/details/beaststhathidefr0000shuk/page/218 218]–221}}</ref>

Në vitin 713 e.r., ujku u shfaq për herë të parë në ''Kofudoki Itsubun'' (Shkrime të Humbura mbi zakonet e lashta). Nga viti 967 e.r., të dhënat historike treguan preferencën e ujkut të vrarë mbi kalë, ose kuaj të egër ose ata në kullota, stalla dhe fshatra. Në vitin 1701, një zotëri prezantoi shpërblimin e parë të ujkut dhe deri në 1742 gjuetarët e parë profesionistë të ujqërve po përdornin armë zjarri dhe helm.<ref name="walker 2008">{{citation|last=Walker|first=Brett|year=2008|title=The Lost Wolves of Japan|publisher=University of Washington Press, Seattle|language=en|isbn=9780295988146|url=https://books.google.com/books?id=NBUTCgAAQBAJ}}</ref> Në vitin 1736, tërbimi u shfaq midis qenve në Japoninë lindore, duke treguar se ajo kishte hyrë nga Kina ose Koreja, pastaj u përhap në të gjithë vendin. Menjëherë pasi u përhap në popullatën e ujqërve, duke i kthyer disa ujq nga grabitqarët e thjeshtë të kuajve në vrasës të njerëzve që çuan në gjuetinë e organizuar të ujqërve.<ref name="walker 2008" /> Vrasja e ujqërve u bë një politikë kombëtare nën restaurimin Meixhi, dhe brenda një brezi ujku japonez u zhduk.<ref name="walker 2008" />

Disa interpretime të zhdukjes së ujkut japonez theksojnë ndryshimin në perceptimet lokale të kafshës: agresioni i shkaktuar nga tërbimi dhe shpyllëzimi i habitatit të ujkut i detyroi ata në konflikt me njerëzit, dhe kjo çoi në shënjestrimin e tyre nga fermerët.<ref name="Knight"/>

== Referime ==
{{reflist}}

[[Kategoria:Gjitarët e zhdukur të Azisë]]
[[Kategoria:Kafshët e zhdukur të Japonisë]]
[[Kategoria:Nënllojet e Canis lupus]]
[[Kategoria:Ujqërit]]
[[Kategoria:Gjitarët e Japonisë]]