Përdoruesi:TrendelinaGerguri

Nga Wikipedia, enciklopedia e lirë

Ekonomia botërore apo ekonomia globale është ekonomia e botës, konsiderohet si shkëmbim ndërkombëtar i mallrave dhe shërbimeve që është shprehur në njësi monetare të llogarisë(të parave). Ekonomia globale është aktivitet ekonomik në mbarë botën në mes të vendeve të ndryshme, që konsiderohet e ndërthurur që mund të ndikoj negativisht apo pozitivisht në vendet e tjera.[1]. Me pak fjalë, ekonomia globale i referohet ekonomisë së botës, e përbërë prej ekonomive të ndryshme të vendeve të veçanta, me çdo ekonomi. Një koncept i rëndësishëm në ekonominë globale është globalizimi, që është proces që çon në ekonomitë individuale nëpër botë duke u ndërthurur ngushtë të tilla, që një ngjarje në një vend është i detyruar të ndikojë në gjendjen e ekonomive të tjera të botës. Në shekullin e kaluar globalizimi është intensifikuar gjithnjë e më shumë, sa që tregtia është bërë në mes të vendeve të ndryshme, dhe kufizimet mbi lëvizjen dhe biznesin përtej kufijve janë reduktuar në marrëveshje të mëdha. Fenomeni që rezulton është ajo që një ekonomi globale është mbi të gjitha. Njerëzit janë tani në gjendje për të shitur mallrat e tyre në çdo treg në të gjithë botën. Po ashtu, konsumatorët të gëzojnë një shumëllojshmëri më të gjerë të mallrave dhe shërbimeve që ata mund të gjejnë nga vende të tjera dhe jo vetëm në vendet e tyre.[2].Në disa kontekste, të dy termet "ndërkombëtare" ose "ekonomia globale" dallohen veçmas dhe dallohen nga ekonomitë botërore, ndërkohë që ekonomia botërore është thjeshtë një total në matjet e vendeve të veçanta. Përtej standardit minimal në lidhje me vlerën e prodhimit, përdorimin,shkëmbimin dhe definicionet si përfaqësimit, modeleve dhe vlerësimit të ekonomisë botërore ndryshojnë shumë.Është e pandashme nga gjeografia dhe ekologjia e Tokës.

Është e zakonshme të kufizohen pyetjet për ekonominë botërore, veçanërisht për akvititetin ekonomik të njeriut, dhe bota ekonomike është e gjykuar në temra monetarë, edhe në rastet kur tregu nuk është efikas për të ndihmuar në vlerësimin e mallrave ose shërbimeve të caktuara, apo në rastet kur mungesa e hulumtimit të pavarur ose bashkëpunimi i qeverisë e bën të vështirë vendosjen e figurave. Shembuj tipikë janë drogat ilegale dhe mallrat tjera të tregut të zi, që nga ndonjë standard janë pjesë e ekonomisë botërore, por për llojet e të cilave nuk ka ndonjë treg ligjor.

Megjithatë edhe në rastet kur ka një treg të qartë dhe efikas për të krijuar një vlerë monetare, ekonomistët zakonisht përdorin normën aktuale ose zyrtare të këmbimit për të përkthyer njësitë monetare të këtij tregu unik në një njësi të vetme për ekonominë botërore, që nga shkëmbimi normat zakonisht nuk reflektojnë vlera të afërta për të gjithë botën, për shembull në rastet kur vëllimi ose çmimi i transaksioneve është i rregulluar së afërmi nga qeveria.

Përkundrazi, vlerësimet e tregut në monedhën vendase janë përkthyer në mënyrë tipike në njësi të vetme monetare duke përdorur idenë e fuqisë blerëse. Metoda e përdorur më poshtë, është përdorur për vlerësimin e aktivitetit ekonomik në mbarë botën në terma real të dollarit ose euros. Megjithatë ekonomia botërore mund të vlerësohet dhe të shprehet në më tepër mënyra. Nuk është e qartë, për shembull prej 7.13 miliardë njerëz në botë kanë aktivitetet e tyre ekonomike që reflektohen në këtë vlerësim.

Që nga 2015, më poshtë 13 vendet ose rajonet kanë arritur një ekonomi të paktën US$2 trilion ose PPP termat: Brazil, Kinë, Francë, Gjermani, India, Indonezia, Italia, Japonia, Meksikë, Rusia, Mbretëria e Bashkuar, Shtetet e Bashkuara, dhe Unioni Europian.


Qëllimet globale për zhvillim të qëndrueshëm[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]

  • Eliminimi i varfërisë
  • Eliminimi i urisë
  • Shëndeti
  • Arsimi cilësor
  • Barazia gjinore
  • Uji i pastër
  • Energjia e renovueshme
  • Puna e mira dhe rritja ekonomike
  • Inovacioni dhe infrastruktura
  • Zvogëlimi i pabarazive
  • Qytete dhe bashkësi të qëndrueshme
  • Konsumimi i përgjegjshëm
  • Mbrojtja e planetit
  • Jeta nën ujë
  • Jeta në tokë
  • Paqja dhe drejtësia
  • Partneritetet[3]

Pasqyra e ekonomisë[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]

Ekonomia botërore sipas vendeve[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]

Dy tabelat në vijim janë lista e grupeve të vendeve me vende të veçanta të përcaktuara nga FMN

Lista e grupeve të shtetit me GDP (nominale) në 2014 në Miliarda US$[4] Lista e grupeve të shtetit me GDP (PPP) në 2014 në Miliarda US$[4]
Grupet e vendeve GDP (Nominale) % GDP globale Numbri i vendeve Ekonomitë me më së paku 0.50% të GDP globale
Ekonomitë kryesore të avancuara) 35,542 46.0% 7 Kanadaja Kanadaja
 Franca
Gjermania Gjermania
Italia Italia
Japonia Japonia
Britania e Madhe Britania e Madhe
SHBA
Vendet e zhvilluara të Azisë 14,944 19.3% 29 Kina Kina
India India
 Indonezia
Tailanda Tailanda
Other Ekonomitë e avancuara
11,431 14.8% 30 Australia Australia
Austria Austria
Belgjika Belgjika
South Korea Korea Jugore
Holanda Holanda
Norvegjia Norvegjia
Spanja Spanja
Suedia Suedia
flamuri Zvicra
Taivani Taivani
Amerika Latine dhe Ishujt Karaibe 5,799 7.5% 32 Argjentina Argjentina
 Brazili
 Meksika
Lindja e Mesme, Afrika Veriore, Afganistani, dhe Pakistani 3,458 4.5% 22 Irani Irani
 Arabia Saudite
 Emiratet e Bashkuara Arabe
Komonuelthi i Shteteve të Bashkuara dhe Gjeorgjia 2,521 3.3% 12 Rusia Rusia
Vendet evropiane në zhvillim 2,521s]] 1,894 2.5% 12 Polonia Polonia
Turqia Turqia
Afrika nënsahariane 1,680 2.2% 45 Stampa:NGR
Bota 77,269 100.0% 189
Grupi i vendeve GDP (PPP) % e GDP globale Numri i vendeve Ekonomia me më së paku 0.50% të GDP globale
Ekonomia e vendeve të avancuara) 34,755 32.0% 7 Kanadaja Kanadaja
 Franca
Gjermania Gjermania
Italia Italia
Japonia Japonia
Britania e Madhe Britania e Madhe
SHBA
Vendet e zhvilluara të Azisë 32,496 29.9% 29 Kina Kina
India India
 Indonezia
Malajzia Malajzia
 Filipinet
Tailanda Tailanda
Ekonomitë e avancuara
)
11,864 10.9% 30 Australia Australia
South Korea Korea Jugore
Holanda Holanda
Spanja Spanja
Taivani Taivani
Amerika Latine dhe Ishujt Karaibe 9,376 8.6% 32 Argjentina Argjentina
 Brazili
Kolumbia Kolumbia
 Meksika
 Venezuela
Lindja e Mesme, Afrika Veriore, Afganistani, dhe Pakistani 8,290 7.6% 22  Algjeria
Egjipti Egjipti
Irani Irani
Pakistan Pakistani
 Arabia Saudite
 Emiratet e Bashkuara Arabe
Komonuelthi i Shteteve të Pavarura dhe Gjeorgjia 5,080 4.7% 12 Rusia Rusia
Vendet evropiane në zhvillim 3,553 3.3% 12 Polonia Polonia
Turqia Turqia
Afrika nënsahariane 3,362 3.1% 45 Stampa:NGR
flamuri Afrika jugore
Bota 108,777 100.0% 189


Referencat[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]

  1. ^ [1] Global Economy
  2. ^ [2] The Global Economy
  3. ^ [3] Qëllimet Globale
  4. ^ a b "Bruto prodhimi i brendshëm". IMF World Economic Outlook. tetor 2015. Marrë më 14 tetor 2015. {{cite web}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)