Alfabeti osman
Appearance
(Përcjellë nga Alfabeti i turqishtes osmane)
Alfabeti osman (osmanisht: الفبا elifbâ), i njohur edhe si elifbaja, është një version i alfabetit pers, të bazuar në alfabetin arab, që përdorej për shkrimin e gjuhës osmane deri në vitin 1928, ku u zëvendësua nga alfabeti turk, i bazuar në alfabetin latin.
Alfabeti
[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]Shkrimi me alfabetin osman bëhet nga ana e djathtë kah ana e majtë, sikurse tek alfabeti arab dhe pers. Paraqitja e një shkronje ndryshon në varësi të pozicionit të saj në një fjalë:
- e izoluar (në një fjalë me një shkronjë);
- përfundimtare (në rast ku është e lidhur në të djathtë me shkronjën paraardhëse);
- e mesme (e lidhur në të dy anët); dhe
- fillestare (në rast ku është e lidhur në të majtë me shkronjën pasardhëse).
E izoluar | Përfundimtare | E mesme | Fillestare | Emri | Turqishte e sotme |
---|---|---|---|---|---|
ا | ـا | — | elif | a, e | |
ء | — | hemze | —, ' | ||
ب | ـب | ـبـ | بـ | be | b (p) |
پ | ـپ | ـپـ | پـ | pe | p |
ت | ـت | ـتـ | تـ | te | t |
ث | ـث | ـثـ | ثـ | se | s |
ج | ـج | ـجـ | جـ | cim (xhim) | c |
چ | ـچ | ـچـ | چـ | çim | ç |
ح | ـح | ـحـ | حـ | ha | h |
خ | ـخ | ـخـ | خـ | hı (hë) | h |
د | ـد | — | dal | d | |
ذ | ـذ | — | zel | z | |
ر | ـر | — | re | r | |
ز | ـز | — | ze | z | |
ژ | ـژ | — | je (zhe) | j | |
س | ـس | ـسـ | سـ | sin | s |
ش | ـش | ـشـ | شـ | şın (shën) | ş |
ص | ـص | ـصـ | صـ | sad | s |
ض | ـض | ـضـ | ضـ | dad | d, z |
ط | ـط | ـطـ | طـ | tı (të) | t |
ظ | ـظ | ـظـ | ظـ | zı (zë) | z |
ع | ـع | ـعـ | عـ | ayn (ajn) | ', — |
غ | ـغ | ـغـ | غـ | gayn (gajn) | g, ğ, v |
ف | ـف | ـفـ | فـ | fe | f |
ق | ـق | ـقـ | قـ | kaf | k |
ك | ـك | ـكـ | كـ | kef | k, g, ğ, n, y |
گ | ـگ | ـگـ | گـ | gef | g, ğ |
ڭ | ـڭ | ـڭـ | ڭـ | nef | n |
ل | ـل | ـلـ | لـ | lam | l |
م | ـم | ـمـ | مـ | mim | m |
ن | ـن | ـنـ | نـ | nun | n |
و | ـو | — | vav | v, o, ö, u, ü | |
ه | ـه | ـهـ | هـ | he | h, e, a |
ی | ـی | ـیـ | یـ | ye (je) | y, ı, i |
Numrat
[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]Osmanishtja përdoron numrat arab të lindjes.
Shifra | Numri | Osmanisht[1] | Turqisht |
---|---|---|---|
٠ | 0 | صفر
|
sıfır |
۱ | 1 | بر
|
bir |
۲ | 2 | ایكی
|
iki |
٣ | 3 | اوچ
|
üç |
٤ | 4 | درت
|
dört |
۵ | 5 | بش
|
beş |
٦ | 6 | آلتی
|
altı |
٧ | 7 | یدی
|
yedi |
٨ | 8 | سكز
|
sekiz |
٩ | 9 | طقوز
|
dokuz |
۱٠ | 10 | اون
|
on |
Referime
[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]- ^ "Ottoman-Turkish conversation-grammar; a practical method of learning the Ottoman-Turkish language".
{{cite web}}
: Mungon ose është bosh parametri|language=
(Ndihmë!)