Ascanio Sobrero

Ascanio Sobrero (12 tetor 1812 – 26 maj 1888) ishte kimistë italian, studioi nën Théophile-Jules Pelouze në Universitetin e Torinos, i cili kishte punuar me nitrat celuloze materiale shpërthyese.

Ai studioi mjekësi në Torino dhe Paris dhe pastaj kimi në Universitetin e Giesenit me Justus Liebig, dhe morri doktoraturën më 1832. Në vitin 1845 ai u bë profesor në Universitetin e Torinos.

Gjatë hulumtimit ai zbuloi, më 1847, nitroglicerinën.^[1]^[2] Ai fillimisht e quajti atë "piroglicerinë" dhe paralajmëroi me forcë kundër përdorimit të tij në letrat e tij private dhe në një artikull ditar, duke deklaruar se ishte jashtëzakonisht e rrezikshme dhe e pamundur të merret. Në fakt, ai ishte aq i frikësuar nga ajo që krijoi, saqë e mbante sekret për më shumë se një vit.

Një tjetër nga studentët e Pelouze ishte Alfred Nobel, i cili u kthye në fabrikën e vjetër të armatimit të familjes Nobel dhe filloi të eksperimentonte me materialin rreth vitit 1860; ishte me të vërtetë e vështirë të zbulohej se si të trajtohej në mënyrë të sigurt. Në vitet 1860 Nobeli mori disa certifikata shpikje në mbarë botën për përzierjet, pajisjet dhe metodat e prodhimit të bazuara në fuqinë eksplozive të nitroglicerinës, duke çuar përfundimisht në shpikjen e dinamitit, ballistitit dhe xhelozitit nga i cili ai bëri një pasuri.

Megjithëse Nobeli gjithmonë e pranoi dhe nderoi Sobrero si njeriun që kishte zbuluar nitroglicerinin, Sobrero nuk u habit vetëm nga përdorimet për të cilat ishte vënë eksplozivi, por gjithashtu me raste pretendoi se atij nuk iu dha njohja e mjaftueshme.^[3]

Referime[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]

^ Sobrero, Ascagne (1847) "Sur plusieur composés détonants produits avec l'acide nitrique et le sucre, la dextrine, la lactine, la mannite et la glycérine" (Ekzistojnë disa komponime shpërthyese të prodhuara me acid nitrik dhe sheqer, dekstrin, lactose, mannitol dhe glicerinë), Comptes rendus, 24 : 247–248.
^ Sobrero, Ascanio (1849) "Sopra alcuni nuovi composti fulminanti ottenuti col mezzo dell’azione dell’acido nitrico sulle sostante organiche vegetali" (On some new explosive products obtained by the action of nitric acid on some vegetable organic substances), Memorie della Reale Accademia delle Scienze di Torino, 2nd series, 10 : 195–201. On p. 197, Sobrero names nitroglycerine "pyroglycerine": "Quelle gocciole costituiscono il corpo nuovo di cui descriverò ora le proprietà, e che chiamerò Piroglicerina." (Këto pika përbëjnë substancën e re, pronat e të cilave unë do të përshkruaj tani dhe të cilën unë do ta quaj "piroglicerinë".) Ky letër u përkthye në anglisht (në pjesë) në: MacDonald, George William, Historical Papers on Modern Explosives (London, England: Whittaker & Co., 1912), Chapter XXII: Sobrero's discovery of nitroglycerin (1847), pp. 160–163.
^ Kenne Fant (4 tetor 2006). Alfred Nobel: A Biography. Arcade Publishing. ISBN 978-1-55970-328-4. Marrë më 8 gusht 2011. ...recognition for a discovery for which others are now taking partial, or even full credit {{cite book}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)

[1] Sobrero, Ascagne (1847) "Sur plusieur composés détonants produits avec l'acide nitrique et le sucre, la dextrine, la lactine, la mannite et la glycérine" (Ekzistojnë disa komponime shpërthyese të prodhuara me acid nitrik dhe sheqer, dekstrin, lactose, mannitol dhe glicerinë), Comptes rendus, 24 : 247–248.

[2] Sobrero, Ascanio (1849) "Sopra alcuni nuovi composti fulminanti ottenuti col mezzo dell’azione dell’acido nitrico sulle sostante organiche vegetali" (On some new explosive products obtained by the action of nitric acid on some vegetable organic substances), Memorie della Reale Accademia delle Scienze di Torino, 2nd series, 10 : 195–201. On p. 197, Sobrero names nitroglycerine "pyroglycerine": "Quelle gocciole costituiscono il corpo nuovo di cui descriverò ora le proprietà, e che chiamerò Piroglicerina." (Këto pika përbëjnë substancën e re, pronat e të cilave unë do të përshkruaj tani dhe të cilën unë do ta quaj "piroglicerinë".) Ky letër u përkthye në anglisht (në pjesë) në: MacDonald, George William, Historical Papers on Modern Explosives (London, England: Whittaker & Co., 1912), Chapter XXII: Sobrero's discovery of nitroglycerin (1847), pp. 160–163.

[3] Kenne Fant (4 tetor 2006). Alfred Nobel: A Biography. Arcade Publishing. ISBN 978-1-55970-328-4. Marrë më 8 gusht 2011. ...recognition for a discovery for which others are now taking partial, or even full credit {{cite book}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)

[1]

[2]

[3]