Jump to content

Athina klasike

Nga Wikipedia, enciklopedia e lirë
Lidhja Deliane ("Perandoria Athinase") e paraqitur në të verdhë, territori athin i paraqitur me të kuqe, situata në 431 pes, para Luftës së Peloponezit.

Qyteti i Athinës (nga greqishtja e vjetër: Ἀθῆναι, Athênai; greqishtja e re: Αθήναι, Athine ose, më shpesh dhe në njëjës, Αθήνα, Athina) gjatë periudhës klasike të Greqisë së lashtë (480–323 pes)[1] ishte qendra kryesore urbane e polis (qytet-shtet) i shquar me të njëjtin emër, i vendosur në Atikë, Greqi, duke udhëhequr Lidhjen Deliane në Luftën e Peloponezit kundër Spartës dhe Lidhjen e Peloponezit. Demokracia athinase u vendos në vitin 508 para Krishtit nën Kleisthenin pas tiranisë së Isagoras. Ky sistem mbeti jashtëzakonisht i qëndrueshëm dhe me disa ndërprerje të shkurtra, ai qëndroi në vend për 180 vjet, deri në vitin 322 pes (pas Luftës Lamian). Kulmi i hegjemonisë athinase u arrit në vitet 440-430 para Krishtit, i njohur si Epoka e Perikliut.

Në periudhën klasike, Athina ishte një qendër për artet, mësimin dhe filozofinë, shtëpia e Akademisë së Platonit dhe Liceut të Aristotelit,[2][3] Athina ishte gjithashtu vendlindja e Sokratit, Platonit, Perikliut, Aristofanit, Sofokliut dhe shumë filozofëve, shkrimtarëve të tjerë të shquar. , dhe politikanët e botës antike. Ai përmendet gjerësisht si djepi i qytetërimit perëndimor dhe vendlindja e demokracisë,[4] kryesisht për shkak të ndikimit të arritjeve të saj kulturore dhe politike gjatë shekujve 5 dhe 4 para Krishtit në pjesën tjetër të kontinentit të atëhershëm evropian.[5]

Shiko edhe[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]

Referime[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]

  1. ^ Democracy and knowledge: innovation and learning in classical Athens by Josiah Ober p. 40 ISBN 0-691-13347-6 (2008)
  2. ^ "Plato's Academy". Hellenic Ministry of Culture. Arkivuar nga origjinali më 2007-03-21. Marrë më 2007-03-28. {{cite web}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
  3. ^ "Greece uncovers 'holy grail' of Greek archeology". CNN. 1997-01-16. Arkivuar nga origjinali më prill 4, 2005. Marrë më 2007-03-28. {{cite news}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)Mirëmbajtja CS1: Datë e përkthyer automatikisht (lidhja)
  4. ^ Cartledge, Paul. "Ancient History in depth: The Democratic Experiment". BBC. Marrë më 2007-12-26. {{cite web}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
  5. ^ "Ancient Greece". MSN Encarta. Arkivuar nga origjinali më 2009-10-28. Marrë më 26 janar 2007. {{cite web}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)Mirëmbajtja CS1: Datë e përkthyer automatikisht (lidhja)