Jump to content

Bahçisaraj

Nga Wikipedia, enciklopedia e lirë
(Përcjellë nga Bahçiseraji)
Bahçisaraj
Qytet
Minareja e një xhamie në Pallatin e Bahçisarajit
Minareja e një xhamie në Pallatin e Bahçisarajit
Popullsia
 • Gjithsej27.448
{{{postal_code_type}}}
298400 — 298408

Bahçisaraji (ukrainisht: Бахчисарай Bakhchisaray, rusisht: Бахчисарай, tatare e Krimesë: Bağçasaray), një qytet në rajonin BahçisarajRepublikës Autonome të Krimesë, Ukrainë, një territor i njohur nga shumica e vendeve si pjesë e Ukrainës dhe i aneksuar[1] nga Rusia si Republika e Krimesë. Është themeluar në vitin 1532. Bahçisaraji ishte kryeqyteti i Hanllëkut të Krimesë.

Sipas të dhënave të vitit 2012, 26,363 njerëz jetonin në qytetin Bahçisaraj.

Artikujt më të hershëm të njohur të origjinës njerëzore të gjetura në luginë datojnë nga periudha mesolitike. Vendbanimet kanë ekzistuar në luginë që nga Antikiteti i Vonë. Themelimi i Bahçisarajit ishte paraprirë nga kalaja Qırq Yer (Chufut-Kale modern), Salaçıq dhe Eski Yurt - këto janë përfshirë në zonën urbane të Bahçisarajit modern.

Bahçisaraji shfaqet për herë të parë në dokumentet historike në vitin 1502. Në vitin 1532 Sahib I Giray, hani i Krimesë nga 1532 deri në 1551, krijoi vendbanimin e tij atje. Që nga ajo kohë ajo shërbeu si kryeqyteti i Hanllëkut të Krimesë dhe qendra e jetës politike dhe kulturore të popullit tatar të Krimesë. Pas disa luftërave me Rusinë nga viti 1737 (kur gjenerali Burkhard Christoph von Münnich dogji kryeqytetin e hanatit) dhe pas aneksimit të Hanatit të Krimesë nga Perandoria Ruse në vitin 1783, Bahçisaraji u bë një qytet i zakonshëm, pasi kishte humbur rëndësinë administrative. Sidoqoftë, ajo mbeti qendra kulturore e tatarëve të Krimesë për disa dekada më vonë, e nxitur nga Ismail Gasprinsky (1851-1914) i cili themeloi gazetën lokale Tercüman në vitin 1883.

Emri në vitin 1856, nga Carlo Bossoli.

Gjatë Luftës së Krimesë të 1853-56, Bahçisaraj në thelb u bë një qytet spitalor, pasi ushtarët rusë të plagosur nga fusha e betejës u sollën për t'u trajtuar. Beteja e Almës, një nga betejat më të hershme të luftës, u zhvillua jo shumë larg qytetit në vitin 1854. Por megjithëse qyteti ishte afër vijës së frontit, turqit dhe aleatët e tyre evropianë nuk e morën kurrë atë, si qytet port. Sevastopol ishte objektivi i tyre kryesor i luftës.

Me rënien e Perandorisë Ruse në vitin 1917 dhe bashkimin e disa republikave socialiste që kishin qenë pjesë e Perandorisë Ruse, Bahçisaraji u bë pjesë e Bashkimit Sovjetik (themeluar më 30 dhjetor 1922) në vitin 1922.

Bahçisaraji u bë pjesë e Ukrainës së sapo pavarur në vitin 1991. Megjithatë, ajo u bë një pjesë faktike e Federatës Ruse kur Forcat e Armatosura Ruse pushtuan dhe aneksuan qytetin dhe tërë Krimesë në vitin 2014.

Historical Populations
VitiPop.±%
193010.450—    
193910.891+4.2%
198925.363+132.9%
200626.400+4.1%
201126.215−0.7%
Source:

Në vitin 1930 popullsia e qytetit ishte 10,450. Grupet etnike të përfaqësuara ishin 7,420 tatarë të Krimesë, 1,850 rusë, 315 hebrenj, 205 grekë, 185 ukrainas, 50 gjermanë, 30 armenë, 30 bullgarë dhe 365 të tjerë.

  1. ^ "European Council Conclusions as of 20 March 2015" (PDF) (në anglisht).