Barazia gjinore në Kosovë

Barazia gjinore në Kosovë thekson se nuk duhet të ketë diskriminim, paragjykime mes gjinive për shkak të dallimeve fizike sepse aftësitë mendore janë të barabarta te burrat dhe gratë.

“Barazia gjinore supozon se një shoqëri, komunitet ose organizatë ka mundësi të barabarta për gratë, burrat dhe njerëzit me identitete të ndryshme gjinore për të kontribuar në përparimin kulturor, politik, ekonomik dhe social, si dhe për të pasur mundësi të barabarta për të gëzuar të gjitha përfitimet dhe përfitimet. e përparimit të një komuniteti " . (Përkufizimi i OBSH)

Problemet dhe sfidat

Pabarazia ekonomike përforcon pabarazitë tjera, sot ajo është e përfaqësuar fuqishëm në Kosovë si në të gjitha komunitetet, ku ndër të tjera përfshihen edhe pabarazitë në fushën e shëndetit të grave, ku vetëm një numër i vogël i grave mund të kontrollojnë riprodhimin e tyre, të bëhen pjesë e të paguarve. fuqinë punëtore dhe për të fituar fuqi ekonomike.

“Pabarazia në vende sot nuk është vetëm çështje e atyre që kanë dhe atyre që nuk kanë. Pabarazia është gjithnjë e më shumë çështje e atyre që munden dhe atyre që nuk munden. “Gratë e varfra që nuk kanë mjetet për të marrë vendimet e tyre për madhësinë e familjes ose janë me shëndet të dobët për shkak të shëndetit të pamjaftueshëm riprodhues përbëjnë shumicën e atyre që nuk munden”, tha Drejtoresha Ekzekutive e UNFPA, Natalia Kanem.

Sipas të dhënave në botë, mësojmë për mungesën e planifikimit familjar, 89 milionë shtatzëni të padëshiruara dhe 48 milionë aborte ndodhin çdo vit në vendet në zhvillim. Kjo jo vetëm që rrezikon shëndetin e grave, por edhe kufizon mundësitë e tyre për të gjetur një punë ose për të mbajtur një vend pune dhe për rrjedhojë të përparojnë drejt pavarësisë financiare.

Llojet e pabarazisë gjinore

• Pabarazi politike
• Pabarazia ekonomike
• Pabarazi kulturore-edukative

Pabarazia gjinore është ende e pranishme në botën moderne edhe nëse epoka patriarkale ka kohë që ka përfunduar. Pabarazia gjinore është më pak e pranishme në vendet e zhvilluara, ndërsa është shumë e pranishme në vendet e pazhvilluara.

Pabarazi politike

Të dhëna statistikore në Evropë

Sipas hulumtimit të UNMIK-ut nga viti 2014. dolëm në përfundimin se gratë janë të përfshira në sistemin politik me rreth 30% pjesëmarrje, ndërsa burrat janë dukshëm më të përfaqësuar, rreth 70%, dhe pabarazia gjinore është ende e pranishme, por në një masë më të vogël.

Promovimi i barazisë gjinore

“Vendet që duan të adresojnë pabarazinë ekonomike mund të fillojnë duke adresuar pabarazitë e tjera, si shëndeti riprodhues dhe të drejtat riprodhuese, dhe duke thyer barrierat sociale, institucionale dhe të tjera që pengojnë gratë të arrijnë potencialin e tyre të plotë”, thotë Kanem.

Programi i Zhvillimit të Qëndrueshëm 2030 “parashikon një të ardhme më të mirë në të cilën ne do të thyejmë kolektivisht barrierat dhe do të korrigjojmë dallimet. Qëllimi duhet të jetë zvogëlimi i të gjitha pabarazive. Disa nga kontributet më të fuqishme mund të vijnë si rezultat i realizimit (...) të të drejtave riprodhuese të grave”, thuhet në raport.

Një buxhet i ndjeshëm ndaj gjinisë është një buxhet që identifikon dhe mbështet nevojat dhe interesat e të gjithë qytetarëve të tij. Të gjithë, jo vetëm gratë, do të përfitonin nga përgatitja e një buxheti të tillë dhe të gjitha subjektet duhet të marrin pjesë në përgatitjen e tij si partnerë. Një partner i rëndësishëm në përgatitjen e një buxheti të tillë do të ishin pikërisht gratë, të cilat janë më kompetentet për të dhënë përgjigje të caktuara për të drejtat, detyrimet dhe interesat e tyre, si dhe për të identifikuar problemet që hasin në segmente të ndryshme të jetës shoqërore. Natyrisht, duhet pasur kujdes që në të gjithë procesin të përfshihen edhe gra nga grupe të ndryshme të margjinalizuara (gratë me aftësi të kufizuara, gra rome etj.).

Thyerja e stereotipeve

• Gratë duhet të jenë në shtëpi për t'u kujdesur për familjen
• Gratë nuk kanë të drejtë të arsimohen
• Gratë heqin dorë nga trashëgimia e tyre
• Burrat duhet të fitojnë para për familjen
• Burrat janë kreu i familjes
• Burrat bëjnë punë fizike

Barazia gjinore në Kosovë

Pjesëmarrja përfshin dy masa: normën ekuivalente me kohë të plotë dhe kohëzgjatjen e jetës së punës. Shkalla ekuivalente me kohë të plotë matet me përqindjen e popullsisë 15 vjeç e lart që është e punësuar me kohë të plotë. Në Kosovë, këto të dhëna mblidhen nga ASK-ja përmes Anketës vjetore të Fuqisë Punëtore (AFP), e cila mbledh të dhëna për personat e grupmoshave të njëjta. Në anketën më të fundit, Rezultatet e Anketës së Fuqisë Punëtore për Kosovën 2015, punësimi me kohë të plotë në mesin e popullatës në moshë pune ishte 11.3% për gratë dhe 38.7% për burrat. 7 Anketa gjithashtu mbledh informacion për punën me kohë të pjesshme dhe orët e punës sipas gjinisë. Prandaj, të dhënat ARS mund të përdoren për të llogaritur punën ekuivalente me kohë të plotë. Masa e dytë, kohëzgjatja e jetës së punës, duket se tani për tani nuk është e disponueshme në Kosovë. Megjithatë, ndoshta mund të llogaritet me të dhënat ekzistuese, duke përdorur të njëjtin model probabiliteti të përdorur nga Eurostat, i cili mbështetet në të dhënat demografike dhe të tregut të punës.

Nga dhuna në familje dhe ngacmimet seksuale deri te martesat e fëmijëve dhe shkalla e lartë e diskriminimit në lidhje me punësimin dhe të drejtat pronësore, e deri te seksizmi në sektorin publiko-privat, barazia gjinore është një çështje që tërheq gjithë vëmendjen në Kosovë. Meshkujt ende dominojnë pozitat vendimmarrëse si në qeveri ashtu edhe në komuna, gratë mbanin vetëm 5.2% të pozitave drejtuese në qeveri. Ligji për Barazinë Gjinore u miratua në të njëjtin vit për të arritur një përfaqësim minimal prej 50% për secilën gjini, duke përfshirë organin qeverisës dhe organet vendimmarrëse. Megjithatë, në listat zgjedhore të tre grupeve kryesore politike në zgjedhjet e këtij viti janë maksimumi 33 gra nga gjithsej 110 kandidate për deputete. "Më shumë se 75% e grave konsiderohen ekonomikisht pasive"

Shih edhe

• Barazia gjinore
• Shoqëria civile në Kosovë