Shihni burimin për Bombardimi i Jugosllavisë nga NATO

{{Infobox military conflict
|conflict=Operation Allied Force
|partof=the [[Lufta e Kosovës]]
|image=[[File:Нато бомбе изазивале еколошку катастрофу у Новом Саду.jpeg|260px]]
|caption=[[Novi Sadi]] në zjarr, 1999 [[Konfederata Serbia dhe Mali i Zi|Republika Federale e Jugosllavisë]].
|date=24 mars, 1999 – 10 qershor, 1999 (78 days)<ref name="nato">[http://www.nato.int/kosovo/all-frce.htm#pb A historical overview of Operation Allied Force].</ref>
|place= [[Konfederata Serbia dhe Mali i Zi|Republika Federale e Jugosllavisë]],<ref name="cnn">[http://www.cnn.com/WORLD/europe/9904/29/kosovo.03/ NATO hits Montenegro, says Milosevic faces dissent], ''[[CNN]]'', April 29, 1999</ref> kryesisht në [[Republika e Serbisë|Republikën e Serbisë]] dhe [[Kosova|Kosovë]]<ref name="nato1">[http://www.nato.int/kosovo/history.htm NATO's role in relation to the conflict in Kosovo], NATO website, July 15, 1999.</ref><ref name="Nato warns Milosevic off Montenegro">{{cite journal | url=http://news.bbc.co.uk/2/hi/europe/310527.stm | title=Nato warns Milosevic off Montenegro |publisher=BBC News |date=2 prill 1999 | accessdate=31 dhjetor 2009}}</ref>
| territory = [[Rezoluta 1244 e Këshillit të Sigurimit]]; ''de facto'' ndarja e Kosovës nga Jugosllavia nën [[UNMIK|administrimin e përkohshëm të Kombeve të Bashkuara]]
| result = Suksesi strategjik i NATO-s<ref>{{cite web|author=Michael John Williams|title=NATO, Security and Risk Management: From Kosovo to Khandahar|publisher=Routledge|location=London|isbn=978-1-13405-589-0|url=https://books.google.ca/books?id=r6JvntRU4bIC&pg=PA1|p=93}}</ref>
*Uinicua [[Marrëveshja e Kumanovës|Traktati i Kumanovës]]
* Tërheqja e forcave e Jugosllavisë nga Kosova
* Vendosja e [[Kosovo Force|KFOR]]
* Themelimi i [[Misioni i Organizatës së Kombeve të Bashkuara në Kosovë|UNMIK]]
* Shkatërrimi i rëndë i ekonomisë dhe infrastrukturës së Jugosllavisë
| combatant1 = {{flagicon|NATO}} '''[[NATO|Koalicioni i NATO]]'''
* {{Belgium}}
* {{Canada}}
* {{Czech Republic}}
* {{Denmark}}
* {{France}}
* {{Germany}}
* {{Hungary}}
* {{Italy}}
* {{Netherlands}}
* {{Norway}}<ref name="Norske jagerfly på vingene i går">{{cite web |url=http://tux1.aftenposten.no/nyheter/uriks/kosovo/d74906.htm |title=Norske jagerfly på vingene i går |publisher=Tux1.aftenposten.no |date=1999-03-26 |accessdate=20 janar 2012 |archive-date=19 janar 2012 |archive-url=https://web.archive.org/web/20120119062654/http://tux1.aftenposten.no/nyheter/uriks/kosovo/d74906.htm |url-status=dead }}</ref>
* {{Poland}}
* {{Portugal}}
* {{Spain}}
* {{Turkey}}<ref name="Turkish Air Force">{{cite web|url=http://www.hvkk.tsk.tr/PageSub/Kurumumuz/Tarihce/1944-Today.aspx|title=Turkish Air Force|publisher=Hvkk.tsk.tr|url-status=dead|access-date=7 tetor 2015|archive-date=13 maj 2009|archive-url=https://www.webcitation.org/5gkMG8rDC?url=http://www.hvkk.tsk.tr/PageSub/Kurumumuz/Tarihce/1944-Today.aspx}}</ref>
* {{United Kingdom}}
* {{United States}} <br /> dhe forca tjera ajrore, toksore dhe detare të [[NATO]]s
|combatant2={{Flagicon|FR Yugoslavia|name=Federal Republic of Yugoslavia}} '''[[Jugosllavia|RF Jugosllavia]]'''
* [[File:Vojska Jugoslavije - RViPVO.svg|24px]] [[Air Force of Serbia and Montenegro|FR Yugoslav Air Force]]
* {{flagicon image|Naval Ensign of Serbia and Montenegro.svg}} [[Military of Serbia and Montenegro|FR Yugoslav Navy]]
|commander1 = {{flagicon|NATO}}[[Wesley Clark]] {{small|([[SACEUR]])}} <br /> {{flagicon|NATO}} [[Rupert Smith]] <br /> {{flagicon|NATO}} [[Javier Solana]]
----
{{flagicon|United States}} [[John W. Hendrix|Gen. John W. Hendrix]]<ref name="Task Force Hawk">{{cite web |last=Lambeth |first=Benjamin S. |url=http://www.airforce-magazine.com/MagazineArchive/Pages/2002/February%202002/0202hawk.aspx |title=Task Force Hawk |publisher=Airforce-magazine.com |accessdate=2012-09-27 |archive-date=16 nëntor 2012 |archive-url=https://web.archive.org/web/20121116222244/http://www.airforce-magazine.com/MagazineArchive/Pages/2002/February%202002/0202hawk.aspx |url-status=dead }}</ref> <br /> {{flagicon|United States}} [[James O. Ellis]]<ref name="Operation Allied Force - Operation Allied Force in Kosovo">{{cite web |url=http://militaryhistory.about.com/od/battleswars1900s/p/alliedforce.htm |title=Operation Allied Force – Operation Allied Force in Kosovo |publisher=Militaryhistory.about.com |accessdate=2012-09-27 |archive-date=19 nëntor 2012 |archive-url=https://web.archive.org/web/20121119015125/http://militaryhistory.about.com/od/battleswars1900s/p/alliedforce.htm |url-status=dead }}</ref>
|commander2 = {{flagicon|FR Yugoslavia}} [[Slobodan Milošević]] ([[Commander-in-chief|Supreme Commander]] of the [[Yugoslav Army (FRY)|Yugoslav Army]]) <br /> {{flagicon|FR Yugoslavia}} [[Dragoljub Ojdanić]] (Chief of Staff) <br /> {{flagicon|FR Yugoslavia}} [[Svetozar Marjanović]] (Deputy Chief of Staff) <br /> {{flagicon|FR Yugoslavia}} [[Nebojša Pavković]] (Commander of 3rd Army)
| strength1={{flagicon|NATO}} Over 1,031 aircraft<ref name="globalsecurity">http://www.globalsecurity.org/military/ops/allied_force_orbat_trends.htm Accessed July 19, 2009. [https://web.archive.org/web/20090628185114/http://www.ausairpower.net/APA-2009-04.html Archived] July 22, 2009.</ref><ref name="Kosovo operation allied force after-action report">{{cite journal| url=http://www.au.af.mil/au/awc/awcgate/kosovoaa/kaar02072000.pdf| title=Kosovo operation allied force after-action report| pages=31–32| accessdate=19 gusht 2011 <!--DASHBot-->| archive-date=2 nëntor 2016| archive-url=https://web.archive.org/web/20161102034549/http://www.au.af.mil/au/awc/awcgate/kosovoaa/kaar02072000.pdf| url-status=dead}}</ref><br />
{{flagicon|NATO}} 30 attack ships and submarines<ref name="GroupedRef4"/><br />{{flagicon|United States}} [[Task Force Hawk]]
| strength2 = {{flagicon|FR Yugoslavia}} 114,000 [[Regular Army|regulars]] <br /> {{flagicon|FR Yugoslavia}} 20,000 Yugoslav police <br /> {{flagicon|FR Yugoslavia}}100 [[Surface to air missile|SAM]] launchers<br>{{flagicon|FR Yugoslavia}} 240 combat aircraft<br> {{flagicon|FR Yugoslavia}} 1,400 artillery pieces <br /> {{flagicon|FR Yugoslavia}} 1,270 combat capable tanks <br /> {{flagicon|FR Yugoslavia}} 825 combat capable armoured vehicles <ref name="GroupedRef4">{{cite web |url=http://archive.defense.gov/specials/kosovo/ |title=NATO Operation Allied Force |publisher=Defense.gov |accessdate=20 janar 2012 |archive-date=18 nëntor 2016 |archive-url=https://web.archive.org/web/20161118053558/http://archive.defense.gov/specials/kosovo/ |url-status=dead }}</ref>
| casualties1 = {{flagicon|United States}} 2 soldiers killed in second AH-64 Apache non-combat crash<ref name="twodie">[http://news.bbc.co.uk/2/hi/335709.stm Two die in Apache crash], BBC May 5, 1999.</ref><ref name="washingtonpost">{{Cite journal | url = http://www.washingtonpost.com/wp-srv/inatl/daily/april99/soldiers040299.htm | accessdate= 19 gusht 2011 <!--DASHBot-->}}</ref><br />{{flagicon|United States}} 2 [[AH-64 Apache]]s crashed<ref>Priest, Dana, [http://www.washingtonpost.com/wp-srv/WPcap/1999-12/29/014r-122999-idx.html "Army's Apache Helicopter Rendered Impotent in Kosovo"], Washington Post, December 29, 1999. Retrieved Sep 18, 2015.</ref><br />
{{flagicon|United States}} 1 [[F-117A Nighthawk]] shot down <ref name="NATO plane downed">{{cite journal | url=http://www.pbs.org/newshour/bb/europe/jan-june99/f117a_3-27.html | publisher=PBS | title=NATO plane downed | accessdate=19 gusht 2011 <!--DASHBot--> | archive-date=23 prill 2000 | archive-url=https://web.archive.org/web/20000423150421/http://www.pbs.org/newshour/bb/europe/jan-june99/f117a_3-27.html | url-status=dead }}</ref><ref name="Photos: Lockheed F-117A Nighthawk Aircraft Pictures">{{cite web |url=http://www.airliners.net/photo/USA---Air/Lockheed-F-117A-Nighthawk/1290484&tbl=&photo_nr=0&sok=&sort=&prev_id=&next_id=1080801 |title=Photos: Lockheed F-117A Nighthawk Aircraft Pictures |publisher=Airliners.net |accessdate=24 mars 2009 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20090329222815/http://www.airliners.net/photo/USA---Air/Lockheed-F-117A-Nighthawk/1290484%26tbl%3D%26photo_nr%3D0%26sok%3D%26sort%3D%26prev_id%3D%26next_id%3D1080801 |archivedate=29 mars 2009 |url-status=live }}</ref><br />
{{flagicon|United States}} 1 F-117A Nighthawk  damaged<ref name="moon">[http://nl.newsbank.com/nl-search/we/Archives?p_product=AT&p_theme=at&p_action=search&p_maxdocs=200&p_topdoc=1&p_text_direct-0=0EADA4695E8E4162&p_field_direct-0=document_id&p_perpage=10&p_sort=YMD_date:D&s_trackval=GooglePM#prof F-117 damage said attributed to full moon]</ref><ref name="das">Riccioni, Colonel Everest E. [http://www.pogo.org#prof "Description of our Failing Defence Acquisition System."] Project on government oversight, March 8, 2005. Note: "This event, which occurred during the Kosovo conflict on March 27, was a major blow to the US Air Force. The aircraft was special: an F-117 Nighthawk stealth bomber that should have been all but invisible to the Serbian air defences. And this certainly wasn't a fluke—a few nights later, Serb missiles damaged a second F-117."</ref><br>
{{flagicon|United States}} 2 [[A-10 Thunderbolt]] IIs damaged<ref name="A-10 Thunderbolt II DRAFT LISTING">{{cite web|url=http://www.ejection-history.org.uk/Aircraft_by_Type/A-10_Thunderbolt_II.htm|title=A-10 Thunderbolt II DRAFT LISTING|accessdate=19 gusht 2011 <!--DASHBot-->|archive-date=19 janar 2012|archive-url=https://web.archive.org/web/20120119090754/http://www.ejection-history.org.uk/Aircraft_by_Type/A-10_Thunderbolt_II.htm|url-status=dead}}</ref><ref name="81-0967 battle damaged in Kosovo during 1999">{{cite web | url = http://www.thewarthogpen.com/81_0967_files/81-0967.html | title = 81-0967 battle damaged in Kosovo during 1999 | accessdate = 19 gusht 2011 <!--DASHBot--> | archive-date = 12 shtator 2012 | archive-url = https://archive.today/20120912085747/http://www.thewarthogpen.com/81_0967_files/81-0967.html | url-status = dead }}</ref><br />
{{flagicon|United States}} 1 [[F-16C]] shot down<ref name="artofwar">Генерал Великович на авиашоу (довоенная фотография). 26 марта ему предстояло сбить F-16 (88-0490 [http://artofwar.ru/img/z/zampini_d_f/text_0580/index.shtml Генерал Великович на авиашоу (довоенная фотография). 26 марта ему предстояло сбить F-15C (88-0490]</ref><ref name="Holloman commander recalls being shot down in Serbia">{{cite web|url=http://www.f-16.net/news_article2167.html |title=Holloman commander recalls being shot down in Serbia |publisher=F-16.net |accessdate=24 mars 2009| archiveurl=https://web.archive.org/web/20090328173307/http://www.f-16.net/news_article2167.html| archivedate=28 mars 2009 <!--DASHBot-->}}</ref><ref name="Photos: General Dynamics F-16CG Night Falcon (401) Aircraft Pictures">{{cite web |url=http://www.airliners.net/photo/USA---Air/General-Dynamics-F-16CG/0375209&tbl=&photo_nr=11&sok=&sort=&prev_id=0376094&next_id=0319734 |title=Photos: General Dynamics F-16CG Night Falcon (401) Aircraft Pictures |publisher=Airliners.net |accessdate=24 mars 2009 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20090329222810/http://www.airliners.net/photo/USA---Air/General-Dynamics-F-16CG/0375209%26tbl%3D%26photo_nr%3D11%26sok%3D%26sort%3D%26prev_id%3D0376094%26next_id%3D0319734 |archivedate=29 mars 2009 |url-status=live }}</ref><br />
{{flagicon|United States}} 1 AV-8B [[McDonnell Douglas AV-8B Harrier II|Harrier]] crashed<ref name="Nato loses two planes">{{cite news |url=http://news.bbc.co.uk/2/hi/europe/333596.stm |title=Nato loses two planes |publisher=BBC News |date=2 maj 1999| accessdate=19 gusht 2011 <!--DASHBot-->}}</ref><br />
{{flagicon|NATO}} 21 UAVs lost{{sfn|Rip|Hasik|2002|p=411}}<br />
{{flagicon|United States}} 3 soldiers [[POW|captured]]<ref name="globalsecurity1">{{cite web |author=John Pike |url=http://www.globalsecurity.org/military/ops/allied_force.htm |title=Operation Allied Force |publisher=Globalsecurity.org |accessdate=20 janar 2012}}</ref>
| casualties2 ={{flagicon|FR Yugoslavia}} Economic loss of $29.6 billion<ref>[http://www.b92.net/eng/news/politics.php?yyyy=2006&mm=06&dd=09&nav_id=35250 Seven years since end of NATO bombing], 2006. "A group of economists from the G17 Plus party has estimated the total damages to be about 29.6 billion dollars". Retrieved Sep. 18, 2015.</ref><br>{{flagicon|Federal Republic of Yugoslavia}} 1,031–1,200 soldiers and police killed, 5,173 wounded<ref name="GroupedRef2">{{cite web |url=http://www.b92.net/eng/news/politics.php?yyyy=2011&mm=03&dd=24&nav_id=73402 |title=B92 – News – Serbia marks anniversary of NATO bombing |publisher=B92.net |accessdate=20 janar 2012}}</ref><ref name="GroupedRef3">{{cite web |url=http://www.tanjug.rs/news/36691/13th-anniversary-of-nato-bombing.htm |title=13th anniversary of NATO bombing |publisher=tanjug.rs |date=24 mars 2012 |accessdate=15 prill 2012 |archive-date=12 maj 2012 |archive-url=https://web.archive.org/web/20120512040559/http://www.tanjug.rs/news/36691/13th-anniversary-of-nato-bombing.htm |url-status=dead }}</ref><br /> {{flagicon|FR Yugoslavia}} 14 tanks destroyed<ref name=fourteen>{{cite news|work=Los Angeles Times|url=http://articles.latimes.com/2011/apr/03/opinion/la-oe-cockburn-libya-20110403|author=Andrew Cockburn|title=The limits of air power|date=3 prill 2011|accessdate=3 mars 2013}}</ref><br />{{flagicon|FR Yugoslavia}} 121 aircraft destroyed<ref>[[#Bacevich & Cohen|Bacevich & Cohen 2001]], p. 22</ref><br /> {{flagicon|FR Yugoslavia}} 18 [[Armoured personnel carrier|APCs]] destroyed{{sfn|Macdonald|2007|pp=99}}<br />{{flagicon|FR Yugoslavia}} 20 artillery pieces destroyed{{sfn|Macdonald|2007|pp=99}}
| casualties3 = {{flagicon|FR Yugoslavia}} [[Human Rights Watch]] ka mundur të verifikojnë 500 vdekjet e civilëve gjatë gjithë RF të Jugosllavisë (jashtë Kosovës),<ref name="hrw.org"/><ref name="War Crimes in Kosovo">{{cite web|url=http://www.hrw.org/legacy/reports/2001/kosovo/undword.htm |title=War Crimes in Kosovo |publisher=HRW |accessdate=20 janar 2012}}</ref> burime të tjera citojnë nga 1200 deri 5700.<ref name="hrw.org">{{cite web|url=http://www.hrw.org/legacy/reports/2000/nato/Natbm200-01.htm |title=Civilian Deaths in the NATO Air Campaign – The Crisis In Kosovo |publisher=HRW |accessdate=20 janar 2012}}</ref>

{{flagicon|China}} 3 gazetarë kinez u vranë gjatë në Ambasadën Kineze në Beograd, gjatë bombardimeve të Beogradit.
}}

'''Bombardimi i Jugosllavisë nga NATO''' ishte [[operacioni ushtarak]] i [[NATO|Organizatës së Traktatit të Atlantikut Verior]] (NATO) kundër [[Bashkimi Shtetëror i Serbisë dhe Malit të Zi|Republikës Federale të Jugosllavisë]] gjatë [[Lufta e Kosovës|Luftës së Kosovës]]. Sipas NATO-s, operacioni kërkonte të ndalojë abuzimet e të drejtave të njeriut në [[Kosova|Kosovë]],<ref>{{cite news|title=Serb atrocities in Kosovo reported as Nato resumes air strikes|url=http://www.theguardian.com/world/1999/mar/27/balkans17|accessdate=21 mars 2015|agency=Guardian|date=27 mars 1999}}</ref> dhe kjo ishte hera e parë që organizata e ka përdorur forcën ushtarake pa miratimin e [[Këshilli i Sigurimit i Organizatës së Kombeve të Bashkuara|Këshillit të Sigurimit të OKB-së]].<ref name="rt.com">http://rt.com/news/yugoslavia-kosovo-nato-bombing-705/</ref> Sulmet ajrore zgjatën nga 24 marsi 1999 deri në 10 qershor 1999. Emri zyrtar i koduar i operacionit nga NATO ishte ([[Gjuha angleze|anglisht]]: '''Operation Allied Force''' / Operacioni i Forcave Aleate); [[Shtetet e Bashkuara të Amerikës|Shtetet e Bashkuara]] e quajtën (anglisht: '''Operation Noble Anvil'''),<ref name="Towards a common European security and defence policy: the ways and means of making it a reality">{{cite book |title=Towards a common European security and defence policy: the ways and means of making it a reality |url=https://archive.org/details/towardscommoneur0000bonn |last=Bonnén |first=Preben |year=2003 |publisher=LIT Verlag Berlin-Hamburg-Münster |isbn=978-3-8258-6711-9 |page=[https://archive.org/details/towardscommoneur0000bonn/page/188 188] }}</ref> ndërsa në [[Jugosllavia|Jugosllavi]] operacioni u quajt gabimisht (serbisht: ''Milosrdni anđeo'' / Engjëlli mëshirues), si rezultat i një keqkuptimi ose përkthimi të gabuar.<ref name="RTS-2009">[[Radio Television of Serbia|RTS]]: [http://www.rts.rs/page/stories/ci/story/1/%D0%A1%D1%80%D0%B1%D0%B8%D1%98%D0%B0/52257/%D0%9F%D0%BE%D1%80%D0%B5%D0%BA%D0%BB%D0%BE+%D0%B8%D0%BC%D0%B5%D0%BD%D0%B0+%22%D0%9C%D0%B8%D0%BB%D0%BE%D1%81%D1%80%D0%B4%D0%BD%D0%B8+%D0%B0%D0%BD%D1%92%D0%B5%D0%BE%22 Порекло имена "Милосрдни анђео" (''On the origin of the name "Merciful Angel")''], 26 March 2009 {{sr icon}}</ref>

Ndërhyrja e NATO-s u nxit nga gjakderdhja e Jugosllavisë dhe spastrimi etnik i shqiptarëve, që i çoi shqiptarët në vendet fqinje dhe kishte potencial për të destabilizuar rajonin. Veprimet e Jugosllavisë kishin provokuar tashmë dënimin e organizatave dhe agjencive ndërkombëtare si OKB-ja, [[NATO]]-ja dhe [[Organizata joqeveritare ndërkombëtare|OJQ]]-të e ndryshme. Refuzimi i Jugosllavisë për të nënshkruar [[Marrëveshja e Rambujesë|Marrëveshjen e Rambujesë]] fillimisht u ofrua si justifikim për përdorimin e forcës nga NATO. Vendet e NATO-s u përpoqën të merrnin autorizimin nga [[Këshilli i Sigurimit i Organizatës së Kombeve të Bashkuara|Këshilli i Sigurimit i OKB]]-së për veprime ushtarake, por u kundërshtuan nga [[Kina]] dhe [[Rusia]], të cilat treguan se do të vendosnin ''[[E drejta e vetos në Këshillin e Sigurimit të Kombeve të Bashkuara|veton]]'' ndaj një mase të tillë. Si rezultat, NATO nisi fushatën e saj pa miratimin e OKB-së, duke deklaruar se ishte një [[Ndërhyrja humanitare|ndërhyrje humanitare]]. [[Karta e Kombeve të Bashkuara|Karta e OKB]]-së ndalon përdorimin e forcës, përveç në rastin e një vendimi të Këshillit të Sigurimit sipas Kapitullit VII, ose vetëmbrojtjes kundër një sulmi të armatosur – asnjëra prej të cilave nuk ishte e pranishme në këtë rast.

Deri në fund të luftës, jugosllavët kishin vrarë 1,500 deri në 2,131 luftëtarë, ndërsa zgjodhën të synonin rëndë civilët [[Shqiptarët në Kosovë|shqiptarë kosovarë]], me 8,676 të vrarë ose të zhdukur dhe rreth 848,000 të dëbuar nga [[Kosova]]. Bombardimet e NATO-s vranë rreth 1,000 anëtarë të forcave të sigurisë jugosllave, përveç 489 dhe 528 civilëve. Ai shkatërroi ose dëmtoi ura, impiante industriale, spitale, shkolla, monumente kulture, biznese private si dhe kazerma dhe instalime ushtarake. Në ditët pas tërheqjes së ushtrisë jugosllave, mbi 164,000 serbë dhe 24,000 romë u larguan nga Kosova. Shumë nga civilët e mbetur joshqiptarë (si edhe shqiptarët e perceptuar si bashkëpunëtorë) ishin viktima të abuzimit që përfshinte rrahje, rrëmbime dhe vrasje. Pas Kosovës dhe [[Luftërat në Jugosllavi|luftërave të tjera jugosllave]], [[Serbia]] u bë shtëpia e numrit më të madh të refugjatëve dhe të [[Personi i zhvendosur brenda vendit|zhvendosurve]] (përfshirë serbët e Kosovës) në Evropë.

Bombardimi ishte operacioni i dytë i madh luftarak i NATO-s, pas [[Operacioni Forca e Qëllimshme|fushatës së bombardimeve të vitit 1995 në Bosnje dhe Hercegovinë]]. Ishte hera e parë që NATO kishte përdorur forcën ushtarake pa miratimin e shprehur të Këshillit të Sigurimit të OKB-së dhe rrjedhimisht, miratimin ligjor ndërkombëtar, gjë që shkaktoi debate mbi [[Legjitimiteti i bombardimeve të NATO-s mbi Jugosllavinë|legjitimitetin e ndërhyrjes]].

==Prapavija==
Pas shtatorit të vitit 1990, kur [[Kushtetuta e Jugosllavisë 1974|Kushtetuta Jugosllave e vitit 1974]] ishte shfuqizuar në mënyrë të njëanshme nga [[Republika Socialiste e Serbisë]], [[Krahina Socialiste Autonome e Kosovës|autonomia e Kosovës]] pësoi dhe kështu rajoni u përball me shtypjen e organizuar nga shteti: nga fillimi i viteve 1990, radiotelevizioni në gjuhën shqipe u kufizuan dhe gazetat u mbyllën. Shqiptarët e Kosovës u pushuan në një numër të madh nga ndërmarrjet dhe institucionet publike, duke përfshirë bankat, spitalet, postën dhe shkollat. Në qershor të vitit 1991, Kuvendi i [[Universiteti i Prishtinës|Universitetit të Prishtinës]] dhe disa këshilla të fakulteteve u shpërndanë dhe u zëvendësuan nga serbët. Mësuesit shqiptarë të Kosovës u penguan të hyjnë në ambientet e shkollës për vitin e ri shkollor që fillon në shtator 1991, duke i detyruar nxënësit të studiojnë në shtëpi.

Një armëpushim i lehtësuar nga [[NATO]] u nënshkrua më 15 tetor, por të dyja palët e thyen atë dy muaj më vonë dhe luftimet rifilluan. Kur u raportua vrasja e 45 shqiptarëve kosovarë në [[Masakra e Reçakut|masakrën e Raçakut]] në janar 1999, NATO vendosi që konflikti mund të zgjidhej vetëm duke futur një forcë ushtarake paqeruajtëse për të frenuar me forcë të dy palët. Jugosllavia refuzoi të nënshkruante [[Marrëveshja e Rambujesë|Marrëveshjen e Rambujesë]], e cila ndër të tjera kërkonte 30,000 trupa paqeruajtëse të NATO-s në Kosovë; një e drejtë e papenguar e kalimit të trupave të NATO-s në territorin jugosllav; dhe imuniteti për NATO-n dhe agjentët e saj ndaj ligjit jugosllav; e drejta për të përdorur rrugët lokale, portet, hekurudhat dhe aeroportet pa pagesë dhe për të kërkuar objekte publike për përdorimin e saj pa kosto. NATO më pas u përgatit të instalonte paqeruajtësit me forcë, duke përdorur këtë refuzim për të justifikuar bombardimet.

== Objektivat ==
Objektivat e [[NATO]]-s në [[Lufta e Kosovës|konfliktin e Kosovës]] u deklaruan në takimin e [[Këshilli i Atlantikut të Veriut|Këshillit të Atlantikut të Veriut]] të mbajtur në selinë e NATO-s në Bruksel më 12 prill 1999:

* Përfundimi i të gjitha veprimeve ushtarake dhe përfundimi i menjëhershëm i [[Krimet e Luftës në Kosovë|dhunës dhe aktiviteteve represive nga qeveria e Millosheviçit]];
* Tërheqja e të gjitha forcave ushtarake, policore dhe paraushtarake nga Kosova;
* Stacionimi i prezencës paqeruajtëse të OKB-së në Kosovë;
* Kthimi i pakushtëzuar dhe i sigurt i të gjithë [[Refugjati|refugjatëve]] dhe personave të zhvendosur;
* Vendosja e një marrëveshjeje kornizë politike për Kosovën bazuar në [[Marrëveshja e Rambujesë|Marrëveshjet e Rambujesë]], në përputhje me të [[E drejta nderkombetare|drejtën ndërkombëtare]] dhe [[Karta e Kombeve të Bashkuara|Kartën e Kombeve të Bashkuara]].

==Strategjia==
==Operacioni==

==Pasojat==

== Referime ==
{{reflist|30em}}