Bombardimi i Jugosllavisë nga NATO

Nga Wikipedia, enciklopedia e lirë
Operation Allied Force
Pjesë e the Lufta e Kosovës
Нато бомбе изазивале еколошку катастрофу у Новом Саду.jpeg
Novi Sadi në zjarr, 1999 Republika Federale e Jugosllavisë.
Data24 mars, 1999 – 10 qershor, 1999 (78 days)[3]
Vendodhja
Republika Federale e Jugosllavisë,[4] kryesisht në Republikën e Serbisë dhe Kosovë[5][6]
Pasoja

Suksesi strategjik i NATO-s[7]

  • Uinicua Traktati i Kumanovës
  • Tërheqja e forcave e Jugosllavisë nga Kosova
  • Vendosja e KFOR
  • Themelimi i UNMIK
  • Shkatërrimi i rëndë i ekonomisë dhe infrastrukturës së Jugosllavisë
Ndryshimet
territoriale		 Rezoluta 1244 e Këshillit të Sigurimit; de facto ndarja e Kosovës nga Jugosllavia nën administrimin e përkohshëm të Kombeve të Bashkuara
Palët pjesëmarrëse

Flag of NATO.svg Koalicioni i NATO

Flag of Serbia and Montenegro (1992–2006).svg RF Jugosllavia

Komandantët dhe udhëheqësit

Flag of NATO.svgWesley Clark (SACEUR)
Flag of NATO.svg Rupert Smith
Flag of NATO.svg Javier Solana

Flag of the United States.svg Gen. John W. Hendrix[8]
Flag of the United States.svg James O. Ellis[9]		 Flag of Serbia and Montenegro (1992–2006).svg Slobodan Milošević (Supreme Commander of the Yugoslav Army)
Flag of Serbia and Montenegro (1992–2006).svg Dragoljub Ojdanić (Chief of Staff)
Flag of Serbia and Montenegro (1992–2006).svg Svetozar Marjanović (Deputy Chief of Staff)
Flag of Serbia and Montenegro (1992–2006).svg Nebojša Pavković (Commander of 3rd Army)
Fuqia ushtarake

Flag of NATO.svg Over 1,031 aircraft[10][11]

Flag of NATO.svg 30 attack ships and submarines[12]
Flag of the United States.svg Task Force Hawk		 Flag of Serbia and Montenegro (1992–2006).svg 114,000 regulars
Flag of Serbia and Montenegro (1992–2006).svg 20,000 Yugoslav police
Flag of Serbia and Montenegro (1992–2006).svg100 SAM launchers
Flag of Serbia and Montenegro (1992–2006).svg 240 combat aircraft
Flag of Serbia and Montenegro (1992–2006).svg 1,400 artillery pieces
Flag of Serbia and Montenegro (1992–2006).svg 1,270 combat capable tanks
Flag of Serbia and Montenegro (1992–2006).svg 825 combat capable armoured vehicles [12]
Viktimat dhe humbjet

Flag of the United States.svg 2 soldiers killed in second AH-64 Apache non-combat crash[13][14]
Flag of the United States.svg 2 AH-64 Apaches crashed[15]
Flag of the United States.svg 1 F-117A Nighthawk shot down [16][17]
Flag of the United States.svg 1 F-117A Nighthawk damaged[18][19]
Flag of the United States.svg 2 A-10 Thunderbolt IIs damaged[20][21]
Flag of the United States.svg 1 F-16C shot down[22][23][24]
Flag of the United States.svg 1 AV-8B Harrier crashed[25]
Flag of NATO.svg 21 UAVs lost[26]

Flag of the United States.svg 3 soldiers captured[27]		 Flag of Serbia and Montenegro (1992–2006).svg Economic loss of $29.6 billion[28]
Flag of Serbia and Montenegro (1992–2006).svg 1,031–1,200 soldiers and police killed, 5,173 wounded[29][30]
Flag of Serbia and Montenegro (1992–2006).svg 14 tanks destroyed[31]
Flag of Serbia and Montenegro (1992–2006).svg 121 aircraft destroyed[32]
Flag of Serbia and Montenegro (1992–2006).svg 18 APCs destroyed[33]
Flag of Serbia and Montenegro (1992–2006).svg 20 artillery pieces destroyed[33]

Flag of Serbia and Montenegro (1992–2006).svg Human Rights Watch ka mundur të verifikojnë 500 vdekjet e civilëve gjatë gjithë RF të Jugosllavisë (jashtë Kosovës),[34][35] burime të tjera citojnë nga 1200 deri 5700.[34]

Flag of the People's Republic of China.svg 3 gazetarë kinez u vranë gjatë në Ambasadën Kineze në Beograd, gjatë bombardimeve të Beogradit.

Bombardimi i Jugosllavisë nga NATO ishte operacioni ushtarak i Organizatës së Traktatit të Atlantikut Verior (NATO) kundër Republikës Federale të Jugosllavisë gjatë Luftës së Kosovës. Sipas NATO-s, operacioni kërkonte të ndalojë abuzimet e të drejtave të njeriut në Kosovë,[36] dhe kjo ishte hera e parë që organizata e ka përdorur forcën ushtarake pa miratimin e Këshillit të Sigurimit të OKB-së.[37] Sulmet ajrore zgjatën nga 24 marsi 1999 deri në 10 qershor 1999. Emri i kodi të operacionit zyrtarisht nga NATO ishte (anglisht: [Operation Allied Force] Error: {{Lang}}: text has italic markup (help) - Operacioni i Forcave Aleate); Shtetet e Bashkuara e quajtën (anglisht: [Operation Noble Anvil] Error: {{Lang}}: text has italic markup (help)),[38] ndërsa në Jugosllavi operacioni u quajt gabimisht "Engjëlli mëshirues" (serbisht: Милосрдни анђео), si rezultat i një keqkuptimi ose përkthimi të gabuar.[39]

Prapavija[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]

Qëllimet[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]

Strategjija[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]

Operacioni[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]

Pasojat[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]

Referime[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]

  1. ^ "Norske jagerfly på vingene i går". Tux1.aftenposten.no. 1999-03-26. Arkivuar nga origjinali më 19 janar 2012. Marrë më 20 janar 2012. {{cite web}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
  2. ^ "Turkish Air Force". Hvkk.tsk.tr. Arkivuar nga origjinali më 13 maj 2009. Marrë më 7 tetor 2015. {{cite web}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
  3. ^ A historical overview of Operation Allied Force.
  4. ^ NATO hits Montenegro, says Milosevic faces dissent, CNN, April 29, 1999
  5. ^ NATO's role in relation to the conflict in Kosovo, NATO website, July 15, 1999.
  6. ^ "Nato warns Milosevic off Montenegro". BBC News. 2 prill 1999. Marrë më 31 dhjetor 2009. {{cite journal}}: Burimi journal ka nevojë për |journal= (Ndihmë!); Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
  7. ^ Michael John Williams. "NATO, Security and Risk Management: From Kosovo to Khandahar". London: Routledge. fq. 93. ISBN 978-1-13405-589-0. {{cite web}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
  8. ^ Lambeth, Benjamin S. "Task Force Hawk". Airforce-magazine.com. Arkivuar nga origjinali më 16 nëntor 2012. Marrë më 2012-09-27. {{cite web}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
  9. ^ "Operation Allied Force – Operation Allied Force in Kosovo". Militaryhistory.about.com. Marrë më 2012-09-27. {{cite web}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
  10. ^ http://www.globalsecurity.org/military/ops/allied_force_orbat_trends.htm Accessed July 19, 2009. Archived July 22, 2009.
  11. ^ "Kosovo operation allied force after-action report" (PDF): 31–32. Arkivuar nga origjinali (PDF) më 2 nëntor 2016. Marrë më 19 gusht 2011. {{cite journal}}: Burimi journal ka nevojë për |journal= (Ndihmë!); Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
  12. ^ a b "NATO Operation Allied Force". Defense.gov. Arkivuar nga origjinali më 18 nëntor 2016. Marrë më 20 janar 2012. {{cite web}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
  13. ^ Two die in Apache crash, BBC May 5, 1999.
  14. ^ http://www.washingtonpost.com/wp-srv/inatl/daily/april99/soldiers040299.htm. Marrë më 19 gusht 2011. {{cite journal}}: Burimi journal ka nevojë për |journal= (Ndihmë!); Mungon ose është bosh |title= (Ndihmë!); Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
  15. ^ Priest, Dana, "Army's Apache Helicopter Rendered Impotent in Kosovo", Washington Post, December 29, 1999. Retrieved Sep 18, 2015.
  16. ^ "NATO plane downed". PBS. Arkivuar nga origjinali më 23 prill 2000. Marrë më 19 gusht 2011. {{cite journal}}: Burimi journal ka nevojë për |journal= (Ndihmë!); Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
  17. ^ "Photos: Lockheed F-117A Nighthawk Aircraft Pictures". Airliners.net. Arkivuar nga origjinali më 29 mars 2009. Marrë më 24 mars 2009. {{cite web}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
  18. ^ F-117 damage said attributed to full moon
  19. ^ Riccioni, Colonel Everest E. "Description of our Failing Defence Acquisition System." Project on government oversight, March 8, 2005. Note: "This event, which occurred during the Kosovo conflict on March 27, was a major blow to the US Air Force. The aircraft was special: an F-117 Nighthawk stealth bomber that should have been all but invisible to the Serbian air defences. And this certainly wasn't a fluke—a few nights later, Serb missiles damaged a second F-117."
  20. ^ "A-10 Thunderbolt II DRAFT LISTING". Arkivuar nga origjinali më 19 janar 2012. Marrë më 19 gusht 2011. {{cite web}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
  21. ^ "81-0967 battle damaged in Kosovo during 1999". Arkivuar nga origjinali më 12 shtator 2012. Marrë më 19 gusht 2011. {{cite web}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
  22. ^ Генерал Великович на авиашоу (довоенная фотография). 26 марта ему предстояло сбить F-16 (88-0490 Генерал Великович на авиашоу (довоенная фотография). 26 марта ему предстояло сбить F-15C (88-0490
  23. ^ "Holloman commander recalls being shot down in Serbia". F-16.net. Arkivuar nga origjinali më 28 mars 2009. Marrë më 24 mars 2009. {{cite web}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
  24. ^ "Photos: General Dynamics F-16CG Night Falcon (401) Aircraft Pictures". Airliners.net. Arkivuar nga origjinali më 29 mars 2009. Marrë më 24 mars 2009. {{cite web}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
  25. ^ "Nato loses two planes". BBC News. 2 maj 1999. Marrë më 19 gusht 2011. {{cite news}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
  26. ^ Rip & Hasik 2002, f. 411.
  27. ^ John Pike. "Operation Allied Force". Globalsecurity.org. Marrë më 20 janar 2012. {{cite web}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
  28. ^ Seven years since end of NATO bombing, 2006. "A group of economists from the G17 Plus party has estimated the total damages to be about 29.6 billion dollars". Retrieved Sep. 18, 2015.
  29. ^ "B92 – News – Serbia marks anniversary of NATO bombing". B92.net. Marrë më 20 janar 2012. {{cite web}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
  30. ^ "13th anniversary of NATO bombing". tanjug.rs. 24 mars 2012. Arkivuar nga origjinali më 12 maj 2012. Marrë më 15 prill 2012. {{cite web}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
  31. ^ Andrew Cockburn (3 prill 2011). "The limits of air power". Los Angeles Times. Marrë më 3 mars 2013. {{cite news}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
  32. ^ Bacevich & Cohen 2001, p. 22
  33. ^ a b Macdonald 2007, ff. 99.
  34. ^ a b "Civilian Deaths in the NATO Air Campaign – The Crisis In Kosovo". HRW. Marrë më 20 janar 2012. {{cite web}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
  35. ^ "War Crimes in Kosovo". HRW. Marrë më 20 janar 2012. {{cite web}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
  36. ^ "Serb atrocities in Kosovo reported as Nato resumes air strikes". Guardian. 27 mars 1999. Marrë më 21 mars 2015. {{cite news}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
  37. ^ http://rt.com/news/yugoslavia-kosovo-nato-bombing-705/
  38. ^ Bonnén, Preben (2003). Towards a common European security and defence policy: the ways and means of making it a reality. LIT Verlag Berlin-Hamburg-Münster. fq. 188. ISBN 978-3-8258-6711-9. {{cite book}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
  39. ^ RTS: Порекло имена "Милосрдни анђео" (On the origin of the name "Merciful Angel"), 26 March 2009 Stampa:Sr icon
Marrë nga "https://sq.wikipedia.org/w/index.php?title=Bombardimi_i_Jugosllavisë_nga_NATO&oldid=2496284"