Bombardimi i Jugosllavisë nga NATO

Nga Wikipedia, enciklopedia e lirë
Jump to navigation Jump to search
Operation Allied Force
Pjesë e the Lufta e Kosovës
Нато бомбе изазивале еколошку катастрофу у Новом Саду.jpeg
Novi Sadi në zjarr, 1999 Republika Federale e Jugosllavisë.
Data 24 mars, 1999 – 10 qershor, 1999 (78 days)[1]
Vendi Republika Federale e Jugosllavisë,[2] kryesisht në Republikën e Serbisë dhe Kosovë[3][4]
Rezultati Suksesi strategjik i NATO-s[5]
  • Uinicua Traktati i Kumanovës
  • Tërheqja e forcave e Jugosllavisë nga Kosova
  • Vendosja e KFOR
  • Themelimi i UNMIK
  • Shkatërrimi i rëndë i ekonomisë dhe infrastrukturës së Jugosllavisë
Territori që
ndryshoi 		Rezoluta 1244 e Këshillit të Sigurimit; de facto ndarja e Kosovës nga Jugosllavia nën administrimin e përkohshëm të Kombeve të Bashkuara
Pjesëmarrsit në konflikt
Flag of NATO.svg Koalicioni i NATO Flag of Yugoslavia (1992–2003); Flag of Serbia and Montenegro (2003–2006).svg RF Jugosllavia
Komandantët dhe udhëheqësit
Flag of NATO.svgWesley Clark (SACEUR)
Flag of NATO.svg Rupert Smith
Flag of NATO.svg Javier Solana

Flag of the United States.svg Gen. John W. Hendrix[8]
Flag of the United States.svg James O. Ellis[9]

Flag of Yugoslavia (1992–2003); Flag of Serbia and Montenegro (2003–2006).svg Slobodan Milošević (Supreme Commander of the Yugoslav Army)
Flag of Yugoslavia (1992–2003); Flag of Serbia and Montenegro (2003–2006).svg Dragoljub Ojdanić (Chief of Staff)
Flag of Yugoslavia (1992–2003); Flag of Serbia and Montenegro (2003–2006).svg Svetozar Marjanović (Deputy Chief of Staff)
Flag of Yugoslavia (1992–2003); Flag of Serbia and Montenegro (2003–2006).svg Nebojša Pavković (Commander of 3rd Army)
Fuqia (kapaciteti)
Flag of NATO.svg Over 1,031 aircraft[10][11]

Flag of NATO.svg 30 attack ships and submarines[12]
Flag of the United States.svg Task Force Hawk

Flag of Yugoslavia (1992–2003); Flag of Serbia and Montenegro (2003–2006).svg 114,000 regulars
Flag of Yugoslavia (1992–2003); Flag of Serbia and Montenegro (2003–2006).svg 20,000 Yugoslav police
Flag of Yugoslavia (1992–2003); Flag of Serbia and Montenegro (2003–2006).svg100 SAM launchers
Flag of Yugoslavia (1992–2003); Flag of Serbia and Montenegro (2003–2006).svg 240 combat aircraft
Flag of Yugoslavia (1992–2003); Flag of Serbia and Montenegro (2003–2006).svg 1,400 artillery pieces
Flag of Yugoslavia (1992–2003); Flag of Serbia and Montenegro (2003–2006).svg 1,270 combat capable tanks
Flag of Yugoslavia (1992–2003); Flag of Serbia and Montenegro (2003–2006).svg 825 combat capable armoured vehicles [12]
Viktimat dhe humbjet
Flag of the United States.svg 2 soldiers killed in second AH-64 Apache non-combat crash[13][14]
Flag of the United States.svg 2 AH-64 Apaches crashed[15]

Flag of the United States.svg 1 F-117A Nighthawk shot down [16][17]
Flag of the United States.svg 1 F-117A Nighthawk damaged[18][19]
Flag of the United States.svg 2 A-10 Thunderbolt IIs damaged[20][21]
Flag of the United States.svg 1 F-16C shot down[22][23][24]
Flag of the United States.svg 1 AV-8B Harrier crashed[25]
Flag of NATO.svg 21 UAVs lost[26]
Flag of the United States.svg 3 soldiers captured[27]

Flag of Yugoslavia (1992–2003); Flag of Serbia and Montenegro (2003–2006).svg Economic loss of $29.6 billion[28]
Flag of Yugoslavia (1992–2003); Flag of Serbia and Montenegro (2003–2006).svg 1,031–1,200 soldiers and police killed, 5,173 wounded[29][30]
Flag of Yugoslavia (1992–2003); Flag of Serbia and Montenegro (2003–2006).svg 14 tanks destroyed[31]
Flag of Yugoslavia (1992–2003); Flag of Serbia and Montenegro (2003–2006).svg 121 aircraft destroyed[32]
Flag of Yugoslavia (1992–2003); Flag of Serbia and Montenegro (2003–2006).svg 18 APCs destroyed[33]
Flag of Yugoslavia (1992–2003); Flag of Serbia and Montenegro (2003–2006).svg 20 artillery pieces destroyed[33]
Flag of Yugoslavia (1992–2003); Flag of Serbia and Montenegro (2003–2006).svg Human Rights Watch ka mundur të verifikojnë 500 vdekjet e civilëve gjatë gjithë RF të Jugosllavisë (jashtë Kosovës),[34][35] burime të tjera citojnë nga 1200 deri 5700.[34]

Flag of the People's Republic of China.svg 3 gazetarë kinez u vranë gjatë në Ambasadën Kineze në Beograd, gjatë bombardimeve të Beogradit.

Bombardimi i Jugosllavisë nga NATO ishte operacioni ushtarak Organizatës së Traktatit të Atlantikut Verior (NATO) kundër Republika Federale e Jugosllavisë gjatë Luftës së Kosovës. Sipas NATO-s, operacioni kërkonte të ndalojë abuzimet e të drejtave të njeriut në Kosovë,[36] dhe kjo ishte hera e parë që organizata e përdorur forcën ushtarake pa miratimin e Këshillit të Sigurimit të OKB-së.[37] Sulmet ajrore zgjati nga 24 mars 1999 deri në qershor 10, 1999. Emri i kodi operacionit zyrtarisht nga NATO ishte (Anglisht: Operation Allied Force - Operacioni Forcave Aleate); Shtetet e Bashkuara e quajtën (Anglisht: Operation Noble Anvil),[38] ndërsa në Jugosllavi operacioni u quajt gabimisht "Engjëlli mëshirues" (serbisht: "Милосрдни анђео"), si rezultat i një keqkuptimi ose përkthim i gabuar.[39]

Prapavija[redakto | përpunoni burim]

Qëllimet[redakto | përpunoni burim]

Strategjija[redakto | përpunoni burim]

Operacioni[redakto | përpunoni burim]

Pasojat[redakto | përpunoni burim]

Referimet[redakto | përpunoni burim]

  1. ^ A historical overview of Operation Allied Force.
  2. ^ NATO hits Montenegro, says Milosevic faces dissent, CNN, April 29, 1999
  3. ^ NATO's role in relation to the conflict in Kosovo, NATO website, July 15, 1999.
  4. ^ "Nato warns Milosevic off Montenegro". BBC News. April 2, 1999. Marrë më December 31, 2009. 
  5. ^ Michael John Williams. "NATO, Security and Risk Management: From Kosovo to Khandahar". London: Routledge. f. 93.  978-1-13405-589-0. 
  6. ^ "Norske jagerfly på vingene i går". Tux1.aftenposten.no. 1999-03-26. Marrë më January 20, 2012. 
  7. ^ "Turkish Air Force". Hvkk.tsk.tr. Arkivuar nga origjinali më May 13, 2009. Marrë më March 24, 2009. 
  8. ^ Lambeth, Benjamin S. "Task Force Hawk". Airforce-magazine.com. Marrë më 2012-09-27. 
  9. ^ "Operation Allied Force – Operation Allied Force in Kosovo". Militaryhistory.about.com. Marrë më 2012-09-27. 
  10. ^ http://www.globalsecurity.org/military/ops/allied_force_orbat_trends.htm Accessed July 19, 2009. Archived July 22, 2009.
  11. ^ "Kosovo operation allied force after-action report" (PDF): 31–32. Marrë më 19 August 2011. 
  12. ^ a b "NATO Operation Allied Force". Defense.gov. Marrë më January 20, 2012. 
  13. ^ Two die in Apache crash, BBC May 5, 1999.
  14. ^ http://www.washingtonpost.com/wp-srv/inatl/daily/april99/soldiers040299.htm. Marrë më 19 August 2011.  Mungon ose është bosh |title= (ndihmë)
  15. ^ Priest, Dana, "Army's Apache Helicopter Rendered Impotent in Kosovo", Washington Post, December 29, 1999. Retrieved Sep 18, 2015.
  16. ^ "NATO plane downed". PBS. Marrë më 19 August 2011. 
  17. ^ "Photos: Lockheed F-117A Nighthawk Aircraft Pictures". Airliners.net. Arkivuar nga origjinali më 29 March 2009. Marrë më March 24, 2009. 
  18. ^ F-117 damage said attributed to full moon
  19. ^ Riccioni, Colonel Everest E. "Description of our Failing Defence Acquisition System." Project on government oversight, March 8, 2005. Note: "This event, which occurred during the Kosovo conflict on March 27, was a major blow to the US Air Force. The aircraft was special: an F-117 Nighthawk stealth bomber that should have been all but invisible to the Serbian air defences. And this certainly wasn't a fluke—a few nights later, Serb missiles damaged a second F-117."
  20. ^ "A-10 Thunderbolt II DRAFT LISTING". Marrë më 19 August 2011. 
  21. ^ "81-0967 battle damaged in Kosovo during 1999". Marrë më 19 August 2011. 
  22. ^ Генерал Великович на авиашоу (довоенная фотография). 26 марта ему предстояло сбить F-16 (88-0490 Генерал Великович на авиашоу (довоенная фотография). 26 марта ему предстояло сбить F-15C (88-0490
  23. ^ "Holloman commander recalls being shot down in Serbia". F-16.net. Arkivuar nga origjinali më 28 March 2009. Marrë më March 24, 2009. 
  24. ^ "Photos: General Dynamics F-16CG Night Falcon (401) Aircraft Pictures". Airliners.net. Arkivuar nga origjinali më 29 March 2009. Marrë më March 24, 2009. 
  25. ^ "Nato loses two planes". BBC News. May 2, 1999. Marrë më 19 August 2011. 
  26. ^ Rip & Hasik 2002, p. 411.
  27. ^ John Pike. "Operation Allied Force". Globalsecurity.org. Marrë më January 20, 2012. 
  28. ^ Seven years since end of NATO bombing, 2006. "A group of economists from the G17 Plus party has estimated the total damages to be about 29.6 billion dollars". Retrieved Sep. 18, 2015.
  29. ^ "B92 – News – Serbia marks anniversary of NATO bombing". B92.net. Marrë më January 20, 2012. 
  30. ^ "13th anniversary of NATO bombing". tanjug.rs. 24 March 2012. Marrë më 15 April 2012. 
  31. ^ Andrew Cockburn (3 April 2011). "The limits of air power". Los Angeles Times. Marrë më 3 March 2013. 
  32. ^ Bacevich & Cohen 2001, p. 22
  33. ^ a b Macdonald 2007, pp. 99.
  34. ^ a b "Civilian Deaths in the NATO Air Campaign – The Crisis In Kosovo". HRW. Marrë më January 20, 2012. 
  35. ^ "War Crimes in Kosovo". HRW. Marrë më January 20, 2012. 
  36. ^ "Serb atrocities in Kosovo reported as Nato resumes air strikes". Guardian. 27 March 1999. Marrë më 21 March 2015. 
  37. ^ http://rt.com/news/yugoslavia-kosovo-nato-bombing-705/
  38. ^ Bonnén, Preben (2003). Towards a common European security and defence policy: the ways and means of making it a reality. LIT Verlag Berlin-Hamburg-Münster. f. 188.  978-3-8258-6711-9. 
  39. ^ RTS: Порекло имена "Милосрдни анђео" (On the origin of the name "Merciful Angel"), 26 March 2009 (serbisht)
Marrë nga "https://sq.wikipedia.org/w/index.php?title=Bombardimi_i_Jugosllavisë_nga_NATO&oldid=2010260"