Diaspora rome

Nga Wikipedia, enciklopedia e lirë

Populli rom ka disa popullsi të dallueshme, më të mëdhatë janë romët dhe Calé ose Caló iberike, të cilët arritën në Anadoll dhe në Ballkan në fillim të shekullit të 12-të, nga një migrim jashtë nënkontinentit Indian, duke filluar nga shekulli I - shekulli II pas Krishtit. [1] [2] Nga Ballkani, ata migruan nëpër Evropë dhe, në shekullin e nëntëmbëdhjetë e më vonë, në kontinentin amerikan. Popullsia rome në Shtetet e Bashkuara vlerësohet në më shumë se një milion. [3]

Shumë romë refuzojnë të regjistrojnë identitetin e tyre etnik në regjistrimet zyrtare nga frika e diskriminimit. [4] Të tjerët janë pasardhës të martesave të përziera me popullsinë vendase dhe nuk identifikohen më vetëm si romë.

Në fillim të viteve 2000, rreth 4 deri në 9 milionë romë jetonin në Evropë dhe Azinë e Vogël, edhe pse disa organizata rome vlerësojnë shifra deri në 14 milionë. Popullsi të konsiderueshme rome gjenden në gadishullin Ballkanik, në disa shtete të Evropës Qendrore, në Spanjë, Francë, Rusi dhe Ukrainë .

Shqipëria[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]

Romët jetojnë në Shqipëri për më shumë se 600 vjet. Ata mbërritën nga Azia pak para turqve osmanë në mesin e shekullit të pesëmbëdhjetë. Ata filluan nga India, udhëtuan në drejtim të Persisë, Sirisë, Irakut dhe përmes Armenisë në territoret perëndimore bizantine, pastaj përmes Ballkanit në Evropë.

Bullgaria[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]

Romët përbëjnë grupin e tretë etnik më të madh (pas bullgarëve dhe turqve ) në Bullgari, ata quhen "цигани" ( cigani ) ose "роми" ( romi ).

Greqia[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]

Romët e Greqisë quhen Arlije ose Erlides.

Hungaria[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]

Në regjistrimin e vitit 2011, 315,583 persona e quanin veten romë. [5] Vlerësime të ndryshme tregojnë se numri i romëve është midis 8–10% e popullsisë së Hungarisë. [6] [7]

Referime[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]

  1. ^ Mendizabal, Isabel (2012). "Reconstructing the Population History of European Romani from Genome-wide Data". Current Biology. 22 (24): 2342–2349. doi:10.1016/j.cub.2012.10.039. PMID 23219723. {{cite journal}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
  2. ^ "Genomic Study Traces Roma to Northern India", The New York Times, 10 December 2012.
  3. ^ Quote: "Today, estimates put the number of Roma in the U.S. at about one million."
  4. ^ Chiriac, Marian (29 shtator 2004). "It Now Suits the EU to Help the Roma". Other-News.info. Arkivuar nga origjinali më 23 gusht 2011. Marrë më 25 prill 2022. {{cite web}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
  5. ^ "Népszámlálás 2011" (PDF). Ksh.hu. Marrë më 30 gusht 2017. {{cite web}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
  6. ^ Kimmelman, Michael (6 shkurt 2008). "In Hungary, Roma Get Art Show, Not a Hug". The New York Times. Marrë më 29 prill 2013. {{cite news}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
  7. ^ Keay, Justin (21 shtator 2001). "Q & A / Peter Gottfried, secretary for integration : Hungary Vows to Meet EU Criteria by 2003". International Herald Tribune. Marrë më 29 prill 2013. {{cite news}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)