Dixhitalizimi
Dixhitalizimi[1] është procesi i konvertimit të informacionit në një format dixhital (d.m.th. i lexueshëm nga kompjuteri).[2] Rezultati është paraqitja e një objekti, imazhi, tingulli, dokumenti ose sinjali (zakonisht një sinjal analog) i marrë duke gjeneruar një seri numrash që përshkruajnë një grup diskrete pikash ose mostrash. Rezultati quhet përfaqësim dixhital ose, më konkretisht, një imazh dixhital për objektin dhe formë dixhitale për sinjalin. Në praktikën moderne, të dhënat e dixhitalizuara janë në formën e numrave binar, gjë që lehtëson përpunimin nga kompjuterët dixhitalë dhe operacionet e tjera, por digjitalizimi do të thotë thjesht "shndërrimi i materialit burimor analog në një format numerik"; Në vend të kësaj mund të përdoret numri dhjetor ose çdo sistem tjetër numrash.[3]
Dixhitalizimi është i një rëndësie thelbësore për përpunimin, ruajtjen dhe transmetimin e të dhënave, sepse ai "lejon që informacioni i të gjitha llojeve në të gjitha formatet të bartet me të njëjtin efikasitet dhe gjithashtu të ndërthuret". Megjithëse të dhënat analoge janë zakonisht më të qëndrueshme, të dhënat dixhitale kanë potencialin për t'u ndarë dhe aksesuar më lehtë dhe, në teori, mund të përhapen për një kohë të pacaktuar pa humbje gjenerimi, me kusht që të migrohen në formate të reja, të qëndrueshme sipas nevojës. Ky potencial ka çuar në projekte të dixhitalizimit institucional të dizajnuara për të përmirësuar aksesin dhe rritjen e shpejtë të fushës së ruajtjes dixhitale.[4]
Ndonjëherë dixhitalizimi dhe ruajtja dixhitale gabohen për të njëjtën gjë. Ato janë të ndryshme, por dixhitalizimi është shpesh një hap i parë jetik në ruajtjen dixhitale. Bibliotekat, arkivat, muzetë dhe institucionet e tjera të kujtesës dixhitalizojnë artikujt për të ruajtur materialet e brishta dhe për të krijuar më shumë pika aksesi për klientët. Bërja e kësaj krijon sfida për profesionistët e informacionit dhe zgjidhjet mund të jenë po aq të ndryshme sa edhe institucionet që i zbatojnë ato. Disa materiale analoge, të tilla si kasetat audio dhe video, po i afrohen fundit të ciklit të tyre jetësor dhe është e rëndësishme t'i digjitalizojmë ato përpara se vjetërimi i pajisjeve dhe përkeqësimi i medias t'i bëjnë të dhënat të pakthyeshme.[5]
Ka sfida dhe implikime rreth dixhitalizimit duke përfshirë kohën, koston, shqetësimet e historisë kulturore dhe krijimin e një platforme të barabartë për zërat historikisht të margjinalizuar. Shumë institucione digjitalizuese zhvillojnë zgjidhjet e tyre për këto sfida.[6]
Projektet e dixhitalizimit masiv kanë pasur rezultate të përziera gjatë viteve, por disa institucione kanë pasur sukses edhe nëse jo në modelin tradicional të Google Books. Megjithëse librat elektronikë kanë dëmtuar shitjet e homologëve të tyre të shtypur, një studim i vitit 2017 tregoi se të dy u shërbejnë audiencave dhe rasteve të ndryshme të përdorimit. Në një studim me mbi 1400 studentë të universitetit, u zbulua se literatura fizike është më e përshtatshme për studime intensive, ndërsa librat elektronikë ofrojnë një përvojë superiore për lexim të lirë.[7]
Ndryshimet teknologjike mund të ndodhin shpesh dhe shpejt, kështu që standardet e dixhitalizimit janë të vështira për t'u përditësuar. Profesionistët në këtë fushë mund të marrin pjesë në konferenca dhe t'u bashkohen organizatave dhe grupeve të punës për të mbajtur njohuritë e tyre aktuale dhe për të shtuar bisedën.[8]
Shiko edhe
[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]Referime
[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]- ^ "Kuptimi i fjalës Dixhital ‹ FJALË". fjale.al. Marrë më 2024-10-06.
- ^ Collins Dictionary. (n.d.). Definition of 'digitize'. Retrieved December 15, 2021, from https://www.collinsdictionary.com/dictionary/english/digitize
- ^ Bloomberg, Jason. "Digitization, Digitalization, And Digital Transformation: Confuse Them At Your Peril". Forbes (në anglisht). Marrë më 2023-04-14.
- ^ Daigle, Bradley J. (2012). "The Digital Transformation of Special Collections". Journal of Library Administration. 52 (3–4): 244–264. doi:10.1080/01930826.2012.684504. S2CID 56527894.
{{cite journal}}: Mungon ose është bosh parametri|language=(Ndihmë!) - ^ "Moving pictures and sound - Digital Preservation Handbook". www.dpconline.org (në anglishte britanike). Arkivuar nga origjinali më 23 shkurt 2024. Marrë më 2023-04-14.
- ^ Riley-Reid, Trevar D. (2015). "The hidden cost of digitization – things to consider". Collection Building. 34 (3): 89–93. doi:10.1108/CB-01-2015-0001.
{{cite journal}}: Mungon ose është bosh parametri|language=(Ndihmë!) - ^ Yoo, Dong Kyoon; Roh, James Jungbae (2019-03-04). "Adoption of e-Books: A Digital Textbook Perspective". Journal of Computer Information Systems (në anglisht). 59 (2): 136–145. doi:10.1080/08874417.2017.1318688. ISSN 0887-4417.
- ^ "Session 7: Reformatting and Digitization". Northeast Document Conservation Center (në anglisht). Marrë më 2023-04-14.