Djelmnia e Liktorit Shqiptar
Djelmnia e Liktorit Shqiptar, (italisht: Gioventù del Littorio Albanese, shkurtesa G.L.A.) ishte një organizatë rinore e cila shërbente si krahu rinor i Partisë Fashiste Shqiptare.[1] Rinia e Liktorit Shqiptar ishte një nga organizatat e lidhura me Partinë Fashiste Shqiptare, siç parashikohej në statutin e saj, i cili u formulua në një dekret të mëkëmbësit italian të nxjerrë më 2 qershor 1939.[2]
Giovanni Giro, një zyrtar fashist italian, ishte dërguar në Shqipëri për të organizuar një lëvizje rinore fashiste atje përpara aneksimit italian të vendit.[3] Megjithatë, këto përpjekje kanë qenë kryesisht të pasuksesshme.[4] Përkundrazi, aktivitetet e tij krijuan incidente të ndryshme diplomatike.[1]
Pas pushtimit italian të Shqipërisë në prill 1939, Achille Starace, një organizator kryesor fashist, u dërgua në Shqipëri për të ngritur Partinë Fashiste Shqiptare dhe Rininë Fashiste Shqiptare.[5] ENGA, një organizatë rinore shqiptare e modeluar pas bashkimit të organizatës italiane të Opera Nazionale Balilla në GLA. Pas themelimit të GLA, Giro mbeti organizatori kryesor i lëvizjes.[6] GLA u modelua sipas Rinisë Italiane të Liktorit dhe ishte politikisht nën komandën e homologut të saj italian.[7] Uniformat e GLA ishin të ngjashme me ato të përdorura në Itali.[8] Vajzat u organizuan në Rinia e Femrave të Liktorit (Gioventù Femminile del Littorio) dhe djemtë nën moshën katërmbëdhjetë vjeç u organizuan në grupe Balilla.[9] Paralelisht me Rininë e Liktorit kishte edhe grupe fashistësh universitarë, por këto grupe ishin mjaft margjinale pasi Shqipëria kishte pak universitete.[1]
Autoritetet italiane ndërtuan një pallat mermeri për GLA në Tiranë, në të njëjtin kompleks me Casa del Fascio, një nga një seri fasadash luksoze që u shfaqën në qytet gjatë sundimit italian.[10][11]
Organi i shtypit i organizatës ishte gazeta Liktori me redaktor Ligor Buzi.[12]
Ramiz Alia, i cili shërbeu si kreu i shtetit të Shqipërisë në vitet 1985-1992, kishte qenë anëtar i lëvizjes rinore fashiste, por më vonë u largua nga ajo dhe në vitin 1943 u bashkua me lëvizjen e rezistencës komuniste.
References[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]
- ^ a b c Fischer, Bernd Jürgen. Albania at War: 1939-1945. London: Hurst, 1999. pp. 45
- ^ Lemkin, Raphael. Axis Rule in Occupied Europe: Laws of Occupation, Analysis of Government, Proposals for Redress. Clark, N.J.: Lawbook Exchange, Ltd, 2008. p. 275
- ^ Fischer, Bernd Jürgen. Albania at War: 1939-1945. London: Hurst, 1999. p. 11
- ^ Fischer, Bernd Jürgen. Albania at War: 1939-1945. London: Hurst, 1999. p. 13
- ^ Roselli, Alessandro. Italy and Albania: Financial Relations in the Fascist Period. London [u.a.]: Tauris, 2006. pp. 99-100
- ^ Fischer, Bernd Jürgen. Albania at War: 1939-1945. London: Hurst, 1999. p. 90
- ^ Trani, Silvia. L'Unione fra l'Albania e l'Italia Arkivuar 2011-10-02 tek Wayback Machine
- ^ Gioventù Albanese del Littorio Arkivuar 2010-02-17 tek Wayback Machine
- ^ Fischer, Bernd Jürgen. Albania at War: 1939-1945. London: Hurst, 1999. p. 51
- ^ Fischer, Bernd Jürgen. Albania at War: 1939-1945. London: Hurst, 1999. p. 68
- ^ Consociazione Turistica Italiana. Albania. Milan, 1940. p. 153
- ^ Trace Results on Alleged Nazi War Criminals (PDF) (në anglisht), CIA, 1985, fq. 2, arkivuar nga origjinali (PDF) më 4 mars 2016, marrë më 30 shtator 2022