Efekti i Brukselit

Nga Wikipedia, enciklopedia e lirë
Ndërtesa Berlaymont në Bruksel, selia e Komisionit Evropian.

Efekti i Brukselit është procesi i globalizimit të njëanshëm rregullator i shkaktuar nga Bashkimi Evropian de facto (por jo domosdoshmërisht de jure) duke eksternalizuar ligjet e tij jashtë kufijve të tij përmes mekanizmave të tregut. Përmes efektit të Brukselit, subjektet e rregulluara, veçanërisht korporatat, përfundojnë në përputhje me ligjet e BE-së edhe jashtë BE-së për një sërë arsyesh.

Etimologji[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]

Termi efekti i Brukselit u krijua në 2012 nga Profesor Anu Bradford i Shkollës Juridike të Kolumbisë[1][2][3] dhe u emërua sipas efektit të ngjashëm të Kalifornisë që mund të shihet brenda Shteteve të Bashkuara.[4]

Shkaku[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]

Kombinimi i madhësisë së tregut, rëndësisë së tregut,[5] standardeve relativisht të rrepta dhe kapacitetit rregullator[6] të Bashkimit Evropian mund të ketë efektin që firmat që tregtojnë ndërkombëtarisht të konstatojnë se nuk është praktikisht ekonomikisht, ligjërisht apo teknikisht të ruajnë standarde më të ulëta në tregjet jashtë BE-së. Kompanitë jashtë BE-së që eksportojnë globalisht mund të kuptojnë se është e dobishme të miratohen standardet e vendosura në Bruksel në mënyrë uniforme gjatë gjithë biznesit të tyre.[7][8]

Efekti[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]

Efekti i Kalifornisë dhe efekti i Brukselit janë një formë e "garës për në majë", ku standardi më i rreptë ka një apel për kompanitë që operojnë në mjedise të shumta rregullatore, pasi e bën më të lehtë prodhimin dhe eksportet globale.[9][10][11] Efektet janë të kundërta të efektit Delaware, një garë deri në fund ku juridiksionet mund të zgjedhin qëllimisht të ulin kërkesat e tyre rregullatore në një përpjekje për të tërhequr bizneset që kërkojnë standardet më pak të rrepta.[12]

Studiuesit deri më tani nuk mund të verifikonin në mënyrë empirike kufijtë e Efektit të Brukselit në të drejtën ndërkombëtare, veçanërisht ligjin e Organizatës Botërore të Tregtisë (OBT).[13] Për më tepër, që të ndodhë efekti i Brukselit, u tregua se jo të gjitha parakushtet e identifikuara nga Bradford duhet të ndodhin në mënyrë kumulative. Hulumtimet kanë treguar se fuqia rregullatore e BE-së ndryshon në mënyrë thelbësore në varësi të kontekstit të rregullores së përfshirë.[14][15]

Shembuj[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]

Antitrust[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]

Blerja e propozuar prej 42 miliardë dollarësh e tetorit 2000 e Honeywell me bazë në SHBA nga General Electric me bazë në SHBA u bllokua nga autoritetet antitrust të BE-së me arsyetimin e rrezikimit të një monopoli horizontal në motorët e avionëve. Bashkimi nuk mund të vazhdonte sepse, pavarësisht se Departamenti Amerikan i Drejtësisë kishte miratuar tashmë bashkimin midis këtyre dy subjekteve me bazë në SHBA, nuk ishte ligjërisht e mundur të lihej blerja të vazhdonte në një treg të rëndësishëm, por jo në një tjetër.[16][17]

Kimikatet[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]

Dow Chemical me bazë në SHBA njoftoi në 2006 se do të pajtohej me rregulloren e BE-së për Regjistrimin, Vlerësimin, Autorizimin dhe Kufizimin e Kimikateve (REACH) për prodhimin dhe përdorimin e substancave kimike në të gjithë funksionimin e saj global.[18][19][20]

Emetimet e aeroplanit[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]

Në vitin 2012, BE-ja përfshiu aviacionin në skemën e saj ekzistuese të tregtisë së emetimeve. Kjo do të thotë që çdo kompani ajrore, pavarësisht nga vendi i origjinës, duhet të blejë leje emetimi për çdo fluturim brenda Zonës Ekonomike Evropiane.[21] Kostoja e respektimit të rregullores së BE-së për emetimet e aviacionit ushtron presion mbi prodhuesit që të projektojnë aeroplanë me efikasitet të përmirësuar dhe emetime të reduktuara. Duke qenë se linjat ajrore të mëdha nuk do të blejnë aeroplanë posaçërisht për të fluturuar jashtë EEA, standardet më të rrepta të aviacionit të BE-së kanë një ndikim në flotën globale të avionëve, pavarësisht nga juridiksioni i linjës ajrore.[22][23]

Mbrojtja e të dhënave dhe privatësia[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]

Me prezantimin e Direktivës për Mbrojtjen e të Dhënave në 1995, BE-ja kishte zgjedhur një qasje strikte nga lart-poshtë për privatësinë e të dhënave. Pasardhësi i saj, Rregullorja e Përgjithshme e BE-së për Mbrojtjen e të Dhënave (GDPR), u miratua më 14 prill 2016 dhe pati një efekt global.[24][25] Në vitin 2017, gjatë negociatave për një marrëveshje të re tregtare Japoni-BE, Japonia krijoi një agjenci të pavarur për të trajtuar ankesat për privatësinë në përputhje me rregulloren e re të privatësisë së BE-së.[26]

Facebook njoftoi në prill 2018 se do të zbatonte pjesë të GDPR globalisht.[27][28] Sonos njoftoi në prill 2018 se do të zbatonte GDPR globalisht, dhe Microsoft njoftoi në maj 2018 se do të zbatonte pajtueshmërinë me GDPR për të gjithë klientët e saj në mbarë botën.[29]

Shfrytëzimi i burimeve natyrore[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]

Efekti i Brukselit mund të vërehet në dy korniza rregullatore që rregullojnë shfrytëzimin e burimeve natyrore, Rregulloren e Mineraleve të Konfliktit dhe Rregullat e Raportimit Vend pas Vendi për pagesat ndaj qeverive.[30]

Elektronikë konsumatore[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]

Në tetor 2022, Parlamenti Evropian miratoi një direktivë e cila kërkonte që shumë pajisje elektronike të konsumit – veçanërisht telefonat celularë – të miratonin USB-C si një karikues universal deri në vitin 2024.[31] Kjo u pa si e zbatueshme veçanërisht për Apple dhe gamën e produkteve të saj iPhone, të cilat, deri në më pas, refuzoi standardizimin.[32] Pritshmëria ishte që, për shkak të tregut të madh të BE-së, rregullorja specifike e BE-së do të sillte megjithatë një ndryshim në mënyrën se si produktet prodhoheshin për shitje në vende të tjera (për të siguruar një produkt të vetëm global) dhe se juridiksionet e tjera do të miratonin legjislacionin ekuivalent.[33]

Shiko edhe[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]

Referime[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]

  1. ^ Bradford, Anu (2012). "The Brussels Effect". Northwestern University Law Review (PDF). Columbia Law and Economics Working Paper No. 533. 107 (1). SSRN 2770634. {{cite journal}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
  2. ^ Lecture, March 2012 – "The Brussels Effect: The Rise of a Regulatory Superstate in Europe"
  3. ^ Bradford, Anu (2020). The Brussels Effect: How the European Union Rules the World (në anglisht). Oxford University Press. doi:10.1093/oso/9780190088583.001.0001. ISBN 978-0-19-008858-3.
  4. ^ Vogel, David (1995). Trading Up: Consumer and Environmental regulation in a global economy. Harvard University Press. ISBN 9780674900837. {{cite book}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
  5. ^ Bradford, Anu (2012). "The Brussels Effect". Northwestern University Law Review (PDF). Columbia Law and Economics Working Paper No. 533. 107 (1). SSRN 2770634. {{cite journal}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
  6. ^ Bach, David; Newman, Abraham (2007). "The European regulatory state and global public policy: micro-institutions, macro-influence". Journal of European Public Policy. doi:10.1080/13501760701497659. {{cite journal}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
  7. ^ "The Brussels Effect: The Rise of a Regulatory Superstate in Europe". Columbia Law School. 8 janar 2013. Arkivuar nga origjinali më 4 maj 2018. Marrë më 17 maj 2018. {{cite web}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
  8. ^ "Hot U.S. Import: European Regulations". The Wall Street Journal. 7 maj 2018. {{cite news}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
  9. ^ "Why the 'Brussels effect' will undermine Brexit regulatory push". Financial Times. korrik 2017. {{cite news}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
  10. ^ "Why the whole world feels the 'Brussels effect'". Financial Times. nëntor 2017. {{cite news}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
  11. ^ Bach, David (25 maj 2018). "Three Questions: Prof. David Bach on the Reach of European Privacy Regulations". Yale Insights. {{cite web}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
  12. ^ Wright, Robert E. (8 qershor 2012). "How Delaware Became the King of U.S. Corporate Charters". Bloomberg View. Arkivuar nga origjinali më 16 mars 2016. Marrë më 18 maj 2018. {{cite news}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
  13. ^ Sinopoli, Dominique; Purnhagen, Kai (2016). "Reversed Harmonization or Horizontalization of EU standards?: Does WTO Law Facilitate or Contrain the Brussels Effect?". Wisconsin International Law Journal: 92–119. {{cite journal}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
  14. ^ Young, Alasdair R. "The European Union as a global regulator? Context and comparison." Journal of European Public Policy 22, no. 9 (2015): 1233-1252.
  15. ^ Young, Alasdair R. "Europe as a global regulator? The limits of EU influence in international food safety standards." Journal of European Public Policy 21, no. 6 (2014): 904-922.
  16. ^ Bradford, Anu (2012). "The Brussels Effect". Northwestern University Law Review (PDF). Columbia Law and Economics Working Paper No. 533. 107 (1). SSRN 2770634. {{cite journal}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
  17. ^ European Commission – Case No COMP/M.2220 – General Electric/Honeywell
  18. ^ Bradford, Anu (2012). "The Brussels Effect". Northwestern University Law Review (PDF). Columbia Law and Economics Working Paper No. 533. 107 (1). SSRN 2770634. {{cite journal}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
  19. ^ "Dow and REACH – Protecting human health and the environment". dow.com. {{cite web}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
  20. ^ "Reach External FAQs". Arkivuar nga origjinali më 2018-05-25. Marrë më 2018-05-17. {{cite web}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
  21. ^ "European Commission – Reducing emissions from aviation". {{cite web}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
  22. ^ Bradford, Anu (2012). "The Brussels Effect". Northwestern University Law Review (PDF). Columbia Law and Economics Working Paper No. 533. 107 (1). SSRN 2770634. {{cite journal}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
  23. ^ Bradford, Anu (2012). "The Brussels Effect" (në anglisht). Rochester, NY. {{cite journal}}: Burimi journal ka nevojë për |journal= (Ndihmë!)
  24. ^ "Information wars: How Europe became the world's data police". Financial Times. maj 2018. {{cite news}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
  25. ^ International Centre for Trade and Sustainable Development (maj 2018). "Europe's Data Privacy Rules Set New Global Approach to Consumer Rights". Arkivuar nga origjinali më 2018-08-13. Marrë më 2018-08-13. {{cite web}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
  26. ^ "Europe's new data protection rules export privacy standards worldwide". Politico.EU. 31 janar 2018. {{cite news}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
  27. ^ "Facebook's commitment to data protection and privacy in compliance with the GDPR". facebook.com. {{cite web}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
  28. ^ "Complying With New Privacy Laws and Offering New Privacy Protections to Everyone, No Matter Where You Live". {{cite web}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
  29. ^ "Microsoft's commitment to GDPR, privacy and putting customers in control of their own data". blogs.microsoft.com. {{cite web}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
  30. ^ Nissen, A. (11 nëntor 2019). "The European Union as a Manager of Global 'Business and Human Rights' Regulation: Country-by-Country Reporting Rules" (PDF). UCL Journal of Law & Jurisprudence. 8 (2): 708. doi:10.14324/111.2052-1871.120. {{cite journal}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
  31. ^ "Long-awaited common charger for mobile devices will be a reality in 2024" (në anglisht). European Parliament. 2022-04-10. Marrë më 2022-10-06.
  32. ^ "EU Passes Law to Switch iPhone to USB-C by End of 2024". MacRumors (në anglisht). Marrë më 2022-10-06.
  33. ^ Guarascio, Francesco (2022-10-04). "Apple forced to change charger in Europe as EU approves overhaul". Reuters (në anglisht). Marrë më 2022-10-06.
Marrë nga "https://sq.wikipedia.org/w/index.php?title=Efekti_i_Brukselit&oldid=2650212"