Eugjeni
| Eugenius |
|---|
Flavius Eugenius (vdiq më 6 shtator 394) ishte uzurpator në Perandorinë Romake perëndimore (392–394) kundër Perandorit Theodosius I. Ai ishte Perandori i fundit që mbështeti politeizmin Romak.
Jeta
[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]Një ish-mësues i gramatikës dhe retorikës, si dhe magjistri scrinorum, Eugenius ishte një i njohur i Arbogastit, magjistarit militum. Arbogast ishte me origjinë franke, dhe sundimtar de facto i pjesës perëndimore të Perandorisë.
Ngritja në pushtet
[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]Pas vdekjes së Valentinianit II, Arbogast, i cili kishte qenë ndoshta shkaku i vrasjes ose vetëvrasjes së Valentinianit II, e ngriti Eugeniusin në vjollcë (22 gusht të vitit 392). Duke iu referuar Eugeniusit, Arbogastit i ofroi dy përparësi të forta: së pari, Eugenius, një romak, ishte më i përshtatshëm se Arbogast, një Frank, si perandor; për më tepër, Senati Romak ka më shumë të ngjarë të mbështesë Eugeniusin.
Politikat civile, fetare dhe ushtarake
[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]Pasi u instalua si Perandor, Eugenius ndryshoi administratorët perandorak. Kur Theodosius ia la gjysmën perëndimore të perandorisë Valentinianit II, ai kishte vendosur njerëzit e tij në zyrat më të larta civile, për të mbajtur një zotërim të fortë të gjithë perandorisë. Eugenius i zëvendësoi këta administratorë me të tjerët besnikë ndaj vetes, të ardhur nga klasa senatoriale. Virius Nicomachus Flavianus Plaku u bë Prefekt Preetorian i Italisë, djali i tij Nicomachus Flavianus i Riu mori titullin Prefekt i Romës, ndërsa praefectus annonae i ri ishte Numerius Proiectus.
Megjithëse besimet e tij aktuale janë një çështje polemikash midis historianëve antikë dhe modernë,[1] [2] Eugenius ishte të paktën publikisht një i krishterë, dhe për këtë arsye hezitoi të pranonte një program të mbështetjes perandorake ndaj Politeizmit. Njerëzit e tij, megjithatë, e bindën Eugeniusin që të përdorte paratë publike për të financuar projekte pagane, të tilla si ripërkushtimi i Tempullit të Venusit dhe Romës dhe restaurimi i Altarit të Fitores brenda Curia (hequr nga Perandori Gratian ). Kjo politikë fetare krijoi tension me figura pro-kristiane, të tilla si perandori Theodosius dhe peshkopi i fuqishëm dhe me ndikim Ambrose, i cili la selinë e tij në Milano kur mbërriti gjykata perandorake e Eugenius.
Eugenius ishte gjithashtu i suksesshëm në fushën ushtarake, veçanërisht në rinovimin e aleancave të vjetra me Alamanni dhe Franks. Arbogast, i cili ishte një frank dhe kishte gjithashtu ushtarë Alamani dhe frankë në radhët e tij, marshoi në kufirin e Rinit, ku ai bëri përshtypje dhe qetësoi fiset gjermane duke parakaluar ushtrinë e tij para tyre.
Rënia
[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]Pas zgjedhjes së tij si perandor, Eugenius dërgoi ambasadorë në oborrin e Theodosius, duke kërkuar njohjen e zgjedhjes së tij. Theodosius i priti, por filloi të mbledhë trupa, për të mposhtur Eugenius. Theodosius gjithashtu promovoi djalin e tij tetë vjeçar Honorius në gradën " Augustus " të Perëndimit në janar 393.
Theodosius më pas u zhvendos nga Kostandinopoja me ushtrinë e tij dhe u takua me Eugeniusin dhe Arbogastin në Betejën e Frigidus ( Lugina e Vipavës, Slloveni ) më 6 shtator 394. Beteja e përgjakshme zgjati dy ditë dhe u shënua nga ngjarje të pazakonta astronomike dhe meteorologjike, por në fund Teodosi fitoi. Arbogast menjëherë bëri vetëvrasje pas disfatës, ndërsa Eugenius u mbajt për ekzekutim si një kriminel, koka e tij u shfaq më pas në kampin e Theodosius.
Vlerësimi
[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]Mbretërimi i Eugenius shënoi fundin e një epoke dhe fillimin e një epoke të re. Pesë muaj më vonë Theodosius vdiq, duke ndarë perandorinë e tij midis dy djemve të tij. Kjo kishte ndodhur shumë herë më parë në dy shekujt e mëparshëm, por këtë herë duhej të ishte përfundimtare - Perandoria Romake nuk u bashkua kurrë, madje edhe nën Leo I Thrakian (kur nuk kishte Perandor Perëndimor për disa periudha), dhe menjëherë pas mbretërimit të tij, gjysma perëndimore ra.
Eugenius gjithashtu përfaqësoi mundësinë e fundit për paganët, me klasën senatoriale, për të kundërshtuar kristianizimin e Perandorisë. Beteja e Frigidus ishte pjesë e një tendence drejt përdorimit të përqindjeve në rritje të trupave barbare, veçanërisht në perëndim, ku çoi në dobësimin e vetë Perandorisë.
Referencat
[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]
Linqe te jashtme
[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]
Wikimedia Commons ka materiale multimediale në lidhje me: Eugenius
- Roberts, Walter, "Flavius Eugenius (392-394)", De Imperatoribus Romanis Arkivuar 16 tetor 2010 tek Wayback Machine
| Titujt udhëheqës | ||
|---|---|---|
| Parardhësi Valentinian II |
Roman emperor 392–394 |
Pasardhësi Theodosius I |
| Parardhësi Arcadius Augustus |
Consul of the Roman Empire 393 |
Pasardhësi Virius Nicomachus Flavianus |
- ^ Edward Gibbon, The Decline And Fall Of The Roman Empire, (The Modern Library, 1932), chap. XXVII., p. 996, note; the ecclesiastical historians, Philostorgius and Sozomen, actually state he was a pagan-not very reliable authorities
- ^ An Encyclopedia Of World History, (Houghton Mifflin Company, 1952), chap. II., Ancient History, p. 120