Festat zoroastriane
Zoroastrianizmi ka shumë festa dhe ditë të shenjta, të cilat janë të lidhura me kalendarin zoroastrian. Variantet Shahenshahi dhe Kadmi të kalendarit nuk ndërlidhin vitet e brishtë dhe si rrjedhim dita e vitit kalendarik gregorian në të cilin festohen këto ditë kalon përpara me kohën. Varianti i tretë i kalendarit zoroastrian, i njohur si Fasli (në Indi) ose Bastani (në Iran), ndërthuret sipas rregullave të kalendarit gregorian dhe kështu mbetet në sinkron me stinët. Për detaje mbi dallimet, shihni kalendarin zoroastrian.
Festat stinore
[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]Gjashtë festa stinore të ndara në mënyrë të parregullt, të quajtura gahanbar (që do të thotë "stina e duhur"), festohen gjatë vitit fetar. Gjashtë festat shoqërohen gjithashtu me gjashtë "krijimet fillestare" të Ahura Mazdës, të njohura ndryshe si Amesha Spentat, dhe përmes tyre me aspekte të krijimit (qielli, ujërat, toka, jeta bimore, jeta e kafshëve, njerëzimi). Për shkak të veçorive të varianteve Shahenshahi dhe Kadmi të kalendarit zoroastrian, të cilat nuk ndërlidhen dhe për këtë arsye nuk sinkronizohen më me stinët, festat stinore në fakt festohen shumë muaj përpara. Gjashtë festat janë:
- Maidyozarem Gahanbar (fjalë për fjalë: 'mesgjelbërim'), fillimisht festohej si një festë e mesit të pranverës.
- Maidyoshahem Gahanbar ('mesi i verës'), fillimisht festohej në solsticin e verës.
- Paitishahem Gahanbar ('sjellja e misrit'), fillimisht festohej si një festë e korrjes.
- Ayathrem Gahanbar ('sjellja e tufave në shtëpi'), fillimisht festohej në fund të vjeshtës.
- Maidyarem Gahanbar ('mesi i vitit'), fillimisht festohej në solsticin e dimrit.
- Hamaspathmaidyem Gahanbar (për të cilin nuk ka asnjë kuptim të mirëfilltë përgjithësisht të pranuar), feston njerëzimin.
Ky gagambar nuk është një festë stinore në kuptimin teknik, por më saktë përkujton shpirtrat e të vdekurve në fund të vitit fetar. Njihet më mirë si frawardigan.