Flamuri i Mongolisë

Nga Wikipedia, enciklopedia e lirë
Flamuri i Mongolisë

Flamuri i Mongolisë (Mongolisht: Монгол улсын төрийн далбаа, romanizuar: Mongol ulsyn töriin dalbaa, fjalë pë fjalë 'Flamuri shtetëror i Mongolisë') është një trengjyrësh vertikal me një shirit të kuq në të dy anët dhe një shirit blu në mes, me simbolin sojombo përqendruar në shiritin më të majtë. Vija blu përfaqëson qiellin blu të përjetshëm dhe vija të kuqe simbolizon lulëzimin përgjithmonë. Simboli Sojombo është një abstraksion gjeometrik që përfaqëson zjarrin, diellin, hënën, tokën, ujin dhe një simbol Taijitu që përfaqëson dualitetin e yin dhe yang.

Flamuri aktual u miratua në 12 janar 1992,[1] me standardet aktuale zyrtare të ngjyrave që u vendosën më 8 korrik 2011. Para vitit 1992, flamuri kishte një yll komunist mbi Sojombo, gjatë 47 viteve të fundit të Republikës Popullore Mongole.

Flamuj historik[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]

Flamuri Data Përshkrimi
1911–1920 Pas shpalljes së pavarësisë mongoliane të vitit 1911 gjatë rënies së dinastisë kineze Qing, Hanati Bogd i Mongolisë miratoi një flamur kombëtar si simbol të kësaj pavarësie.[2][3] Vendimi për të miratuar një flamur kombëtar u mor gjithashtu për të ndjekur standardin ndërkombëtar në atë kohë për të promovuar imazhin e një shteti modern të pavarur.[4] Një dekret përcaktoi formën, madhësinë dhe ngjyrat e flamurit; një drejtkëndësh i verdhë i zgjatur me tekst lutjeje fetare dhe një Sojombo, shkronjat "E" dhe "Bam" dhe lule zambak uji në mes, me bishta mëndafshi të kuq që përmbajnë shkronjat "Ohm", "Aa" dhe "Hum".[2][4] Flamuj më të mëdhenj ishin menduar për përdorim nga qeveria ndërsa versionet më të vogla ishin për njerëzit e zakonshëm.[5] Flamujt e mbijetuar mund të shihen me dallime të vogla individuale të modelit kompleks.[4][6][7][8][9]
1920–1921 Në fund të vitit 1919 trupat kineze filluan pushtimin e Mongolisë. Më 1 janar 1920, u mbajt një ceremoni e madhe që anuloi autonominë mongoliane dhe e përfshiu atë në Kinë, duke ngritur flamurin me pesë vija të Republikës së Kinës.[10][11]
1921–1924 Pas revolucionit komunist të vitit 1921, pavarësia mongoliane u rivendos. Vendi ishte zyrtarisht ende monarki dhe flamuri i tij mbeti, i cili ishte mbajtur nga shumë ushtarë revolucionarë.[2]

1924–1940 Pas vdekjes së Bogd Han në vitin 1924, Republika Popullore Mongole u shpall. Kushtetuta e parë e republikës së re u miratua më 26 nëntor 1924 dhe përshkroi flamurin e saj të parë.[12][13][14] Forma dhe dizajni i saktë i flamurit nuk ishte standardizuar plotësisht dhe ishte përcaktuar vetëm si "flamuri është i kuq me stemën e shtetit në qendër".[13] Prandaj mund të shihet me disa ndryshime, të tilla si pa ndonjë tekst ose duke përdorur një formë drejtkëndëshe pa tre bishtat.[15][16][17][18][19][20]
1940–1945

Në nëntor 1939, lideri mongol Khorloogiin Choibalsan diskutoi miratimin e një kushtetute të re me udhëheqjen e Bashkimit Sovjetik ndërsa vizitonte atje. Më 30 korrik 1940, u miratua kushtetuta e dytë e Republikës Popullore Mongole, dhe bashkë me të, flamuri i dytë.[12] Pasi shqyrtoi një draft të emblemës së re shtetërore, Josif Stalini këshilloi që "për të treguar se ka shumë kafshë, stemën duhet ta ketë një njeri me një kal në mes dhe figura të ndryshme kafshësh rreth tij".[2] Kjo emblemë ishte e pranishme e flamurit të ri, i cili u përshkrua si "i përbërë nga rroba të kuqe me madhësi 1:2 me stemën e shtetit në qendër dhe "Republika Popullore Mongole" e shkruar në të dy anët".[21][13][22]

1945–1992 Në Konferencën e Jaltës, drejt fundit të Luftës së Dytë Botërore, u ra dakord për të ruajtur status quo-në e ekzistencës së Mongolisë. Një flamur i ri u konsiderua më pas i nevojshëm për të ndihmuar suksesin e përpjekjeve sovjetike dhe mongoliane për të negociuar njohjen kineze të pavarësisë mongoliane. Choibalsan ngriti çështjen e miratimit të një flamuri të ri në takimin e 43-të të Presidiumit të Konferencës Shtetërore më 10 korrik 1945, ku u miratua modeli i ri i flamujve.[2][5] Choibalsan zgjodhi të rivendosë Sojombo si një simbol kombëtar në flamur dhe e përshkroi miratimin e tij si një festë të lartë të pavarësisë së Mongolisë.[2][5] Flamuri i ri u ndryshua në kushtetutë më 1949 dhe u përfshi që nga fillimi në kushtetutën e miratuar më 1960.[14][2][5] Flamuri u përdor deri në miratimin e kushtetutës demokratike dhe flamurit aktual në vitin 1992.

Flamuj tjerë të Mongolisë[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]

Flamuri Data Përshkrimi
1921–1924 Rindërtimi i flamurit të Qeverisë së Përkohshme Revolucionare Komuniste të Mongolisë të përdorur gjatë Revolucionit Mongolian të vitit 1921. Nuk ekziston asnjë imazh ose shembuj të mbijetuar të këtij flamuri, vetëm përshkrime. Prandaj, dimensionet e formës së flamujve dhe pozicioni i saktë i simbolit është i panjohur.[14]
1930–1940 Flamuri i tipit të paqartë i përdorur midis viteve 1930 dhe 1940.[23][14] Disa burime e rëndisin atë si flamur kombëtar midis viteve 1930 dhe 1940, por nuk ekziston ndonjë datë e qartë e birësimit ose ndryshim i kushtetutës, ndërsa provat tregojnë se flamuri i vitit 1924 është përdorur në vitet e 30-ta. Ndoshta një flamur civil ose detar i Marinës Mongolian, e cila u krijua në vitin 1930. Është renditur midis flamujve dhe shenjave detare në një atlas të Ushtrisë së Kuqe Sovjetike nga viti 1938.[24]
1924–1940 Flamuri i gabuar i Republikës Popullore Mongole me një Sojombo blu të pazakontë që shfaqet në disa burime perëndimore. Kjo bie në kundërshtim me burimet mongoliane, përshkrimet bashkëkohore dhe provat fotografike të flamurit të vërtetë të vitit 1924 në përdorim në atë kohë.
Flamuri i Komitetit Olimpik Kombëtar Mongolian.
Flamuri i Forcave të Armatosura të Mongolisë.
Flamuri i Forcave Tokësore të Mongolisë.
Flamuri i Forcave Ajrore të Mongolisë.

Shih edhe[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]

Referime[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]

  1. ^ FOTW:Flag Dates by country
  2. ^ a b c d e f g "1921 оны хувьсгал ба коминтерн". bolod.mn (në mongolisht). Marrë më 1 shtator 2020.
  3. ^ "Богд хаант Монгол улсын төрийн далбаа". unuudur.mn/ (në mongolisht). Marrë më 1 shtator 2020.
  4. ^ a b c "БОГД ХААНТ МОНГОЛ УЛСЫН ТӨРИЙН БЭЛГЭДЭЛ". touristinfocenter.mn (në mongolisht). Marrë më 1 shtator 2020.
  5. ^ a b c d "ӨНӨӨДӨР ТӨРИЙН ДАЛБААНЫ ӨДӨР". www.19001950.mn (në mongolisht). Marrë më 1 shtator 2020.
  6. ^ "National Museum of Mongolia - 17th-Early 20th century". masterpieces.asemus.museum/ (në anglisht). Marrë më 1 shtator 2020.
  7. ^ "БОГД ХААНТ МОНГОЛ УЛСЫН ТӨРИЙН ТУГИЙГ ХҮНДЭТГЭХ АРГА ХЭМЖЭЭ 2019 ОНЫ 12 ДУГААР САРЫН 29 НИЙ НЯМ ГАРАГТ БАРУУН ХҮРЭЭ ХИЙДЭД БОЛНО". kharkhorum.mn/ (në mongolisht). Arkivuar nga origjinali më 21 tetor 2020. Marrë më 1 shtator 2020.
  8. ^ "Flag of Bogd Khaanate Mongolia (1)". markodehaeck.free.fr (në anglisht). Marrë më 1 janar 2019.
  9. ^ "Flag of Bogd Khaanate Mongolia (2)". markodehaeck.free.fr (në anglisht). Marrë më 24 janar 2019.
  10. ^ "Гадаад Монголын өөртөө эзэрхэх засгийг устгасан нь". mongoltoli.mn (në mongolisht). Marrë më 1 shtator 2020.
  11. ^ Ceremony marking the abolition of Mongolian autonomy
  12. ^ a b "Монгол Улс ҮНДСЭН ХУУЛИА өөрчиллөө". eguur.mn (në mongolisht). Marrë më 1 shtator 2020.
  13. ^ a b c Inner Asia Volume 9 (në anglisht). Global Oriental. 2007.
  14. ^ a b c d "Mongolia". crwflags.com (në anglisht).
  15. ^ Наминчимэд, Баасангийн. "Жинхэнэ эх орончдыг үгүйлэх цаг..." trends.mn (në mongolisht). Marrë më 16 maj 2019.
  16. ^ Mongolian Statehood History Museum (1924 Flag)
  17. ^ https://upload.wikimedia.org/wikipedia/mn/1/14/Mongol-Manjur_border_conference_1937.jpg Photo from the Manzhouli conference (1935-1936) which shows the flag of Manchukuo and Mongolia
  18. ^ Л.Отгонбаатар. "Ялалтын "Дайчин туг"-ийн аялал, уулзалт болов". montsame.mn (në mongolisht). Marrë më 1 shtator 2020. Divisional flag from the Battle of Khalkhin Gol (1939), based on the national flag
  19. ^ Д.Батбаяр. "Anti-Buddhism poster, 1932". newspress.mn (në mongolisht). Arkivuar nga origjinali më 21 tetor 2020. Marrë më 1 janar 2019.
  20. ^ Л.Отгонбаатар. "Улс тунхагласны баярт зориулан туг далбаагаар үзэсгэлэн гаргажээ". archive.olloo.mn (në mongolisht). Arkivuar nga origjinali më 23 tetor 2020. Marrë më 1 shtator 2020. Provincial flag from 1923, based on the national flag
  21. ^ Peaslee, A.J. (1956). Constitutions of Nations. Second Edition (në anglisht). Martinus Nijhoff.
  22. ^ "Constitution of the Mongol People's Republic (June 30, 1940)". markodehaeck.free.fr (në anglisht). Marrë më 29 nëntor 2018.
  23. ^ Mongolian Statehood History Museum
  24. ^ Атлас командира РККА (në rusisht). Атлас командира РККА. 1938. Marrë më 29 nëntor 2018.
Marrë nga "https://sq.wikipedia.org/w/index.php?title=Flamuri_i_Mongolisë&oldid=2516579"