Frankfurti mbi Majn

Frankfurti mbi Majn
— Qytet —
320px
Harta
Administrimi
Shteti	Gjermania
Qarku	Hessen
Kryetari i Bashkisë	Peter Feldmann (SPD)
Partia	CDU, Grüne
Sipërfaqja dhe popullsia
Sipërfaqja	248,31 km2
Popullsia	670.095 (31. 03. 2008) banorë
Dendësia	2.659 banorë/km2
Të dhëna të tjera
Kodi Postal	60001–60599 (nr.vjetër: 6000) 65901–65936 (nr.vjetër: 6230)
Prefiksi	069, 06109, 06101
Faqja Zyrtare www.frankfurt.de

Koordinatat: 50°7′N 8°41′E / 50.117°N 8.683°E / 50.117; 8.683

Frankfurti mbi Main (gjerm. Frankfurt am Main) (ital. Francoforte sul Meno) është një qytet në jugperëndim të Gjermanisë dhe gjendet në qendër të zonave me të rëndesishme ekonomike të vendit. Ai është qyteti më i madh i landit të Hesenit. Me mbi 660.000 banorë Frankfurti radhitet për nga madhësia e qyteteve gjermane në vendin e pestë pas Berlinit, Hamburgut, Mynihut dhe Këlnit.

Frankfurti mbi Main është një nga metropolet më të pasura të Evropës dhe një metropol bankar.Frankfurti ështe banka qendrore e Evropes. Gjithashtu Franfurti është dhe një qendër e rëndësishme e kulturës dhe literaturës gjermane.

Historia[redakto | redakto tekstin burimor]

Vendbanime Romake mendohen te jene ndertuar ne Zonen e Romer ne shekullin e pare.

Ne vitin 794 jane rekordet e para te shkruara per Frankfurtin. Gjate kesaj kohe ne krye ishte Charlemagne(Mbreti i Franks 768-814 dhe perandori I Shenjtë Romake (Charles I) 800-814; Emri Latin Carolus Magnus; i njohur si Charlsi I Madh. Si perandori i parë I Shenjtë Romak, Charlemagne promovoi artet dhe edukimin, dhe gjykata e tij u bë qendra kulturore e Rilindjes Karolingiane.)

Frankfurt ishte një nga qytetet më të rëndësishme të Perandorisë së Shenjtë Romake. Nga 855 mbretërit dhe perandoret gjermane u zgjodhën dhe u kurorëzuan në Aachen. Nga 1562 mbretërit dhe perandorët u kurorëzuan në Frankfurt, të iniciuar nga Maximilian II. Kjo traditë ka përfunduar në 1792, kur Franz II u zgjodh. Kurorëzimi i tij është mbajtur qëllimisht në Ditën e Bastijës, 14 korrik, në përvjetorin e ndërhyrjes që bëri në Bastille. Zgjedhjet dhe kurorëzimet u zhvilluan në Katedralen e Shën Bartholomäus e njohur si Kaiserdom (Katedralja e perandorit).

Frankfurter Messe është përmendur së pari në 1150. Në 1240, Perandori Friedrich II dha privilegjin Imperial për vizitorët e saj, që do të thotë se ata do të jenë të mbrojtur nga Perandoria. Panairi u bë veçanërisht i rëndësishme kur panaire të ngjashme hemben terheqjen e tyre ne 1380.

Në 1372 u bë një Frankfurti u be qytet imperial dmth direkt vartëse e perandorit romak dhe jo te një sundimtari rajonale apo te një fisniku vendas.

Në 1585 tregtarët e Frankfurtit krijuan një sistem kursitmi të këmbimit për monedhat e ndryshme ne qarkullim për të parandaluar mashtrimin dhe grabitjen. Keto ishin hapat e para te burses se Frankfurtit.

Frankfurti arriti te mbetet neutral gjate Luftes Tridhjetëvjeçare por ajo u godit nga semundje si murtaja te sjella ne qytet nga refugjatet. Pas Lufte Frankfurti e rfitoi pasurine e saj.