Frikësimi
Frikësimi është një sjellje dhe gabim ligjor që zakonisht përfshin frenimin ose detyrimin e një individi me kërcënim me dhunë.[1][2] Në juridiksione të ndryshme është një krim dhe një gabim civil (delikt). Frikësimi është i ngjashëm me kërcënimin, shtrëngimin, terrorizimin[3] dhe sulmin në kuptimin tradicional.
Kjo përfshin sjellje të qëllimshme për të detyruar një person tjetër të përjetojë shqetësim të përgjithshëm si poshtërim, siklet, inferioritet, liri të kufizuar, etj dhe viktima mund të shënjestrohet bazuar në faktorë të shumtë si gjinia, raca, klasa, ngjyra e lëkurës, kompetenca, njohuria, pasuria, Temperamenti, etj. Frikësimi bëhet për ta nënshtruar personin tjetër (i njohur edhe si lopatë), për të destabilizuar/minuar tjetrin, për të detyruar pajtueshmërinë, për të fshehur pasiguritë e dikujt, për të vlerësuar shoqërisht veten, etj. Ka aktive dhe mekanizmat e përballimit pasiv kundër frikësimit që përfshijnë, dhe nuk kufizohen në mos lejimin e kërcënuesit të pushtojë dinjitetin dhe hapësirën tuaj personale, duke adresuar drejtpërdrejt sjelljen e tyre, duke kuptuar ato sjellje si metoda për të anashkaluar normat etike dhe për të shfrytëzuar frikën si një mjet për të siguruar pajtueshmërinë ose dominimin ose ndonjëherë si pikë e fundit personi duhet të arrijë qëllimet e tij antisociale, duke shmangur personin, duke qenë i zellshëm rreth tij, duke përmirësuar aftësitë e shkëputjes, dokumentimin, etj. Viktimat e frikësimit do të zhvillonin në mënyrë të arsyeshme frikën, përjetojnë frikë nga lëndimi ose dëmtimi, etj nga sjelljet e padëshiruara ose mjete frikësimi që përfshijnë, dhe nuk kufizohen në, nënçmim, vrazhdësi, sarkazëm, mosrespektim, patronizëm, degradim, përçmim, etj. Megjithatë, nuk është ligjërisht e nevojshme të provohet se sjellja e bëri viktimën të përjetonte terror ose panik.[4]
Frikësimi si një proces politik bëhet përmes kërcënimeve në nivel kombëtar për të detyruar ose penguar një vend tjetër të veprojë në mënyrat që vendi frikësues dëshiron të jetë, një shembull i frikësimit politik është vendosja e një embargoje ndaj artikujve që vendi i synuar varet përmes importit për të detyruar pajtueshmërisë. Disa vende të botës së dytë dhe të tretë përdorin terrorizmin si një taktikë frikësimi. "Kërcënimi terrorist është një krim që në përgjithësi përfshin një kërcënim për të kryer dhunë të komunikuar me qëllimin për të terrorizuar të tjerët." Frikësimi personal konsiderohet të jetë një strategji menaxhimi për të sinjalizuar/informuar rivalët e mundshëm se ata mund të përballen me pasoja të rëndësishme nëse veprojnë kundër personit përgjegjës/menaxhues ose për të vënë punëtorët në radhë.[5] Forma të caktuara të frikësimit si ato seksuale dhe racore konsiderohen si vepër penale në disa vende të qytetëruara.
Shiko edhe
[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]Referime
[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]- ^ "intimidation". LII / Legal Information Institute (në anglisht). Marrë më 2023-07-26.
- ^ "Definition of INTIMIDATE". www.merriam-webster.com (në anglisht). Marrë më 2022-11-18.
- ^ "Title 17-A, §210: Terrorizing". www.mainelegislature.org.
{{cite web}}: Mungon ose është bosh parametri|language=(Ndihmë!) - ^ Black's law dictionary (bot. 9th). St. Paul, MN: West. 2009. fq. 737. ISBN 9780314199508.
{{cite book}}: Mungon ose është bosh parametri|language=(Ndihmë!) - ^ Bolino, Mark C.; Turnley, William H. (2003). "Counternormative impression management, likeability, and performance ratings: the use of intimidation in an organizational setting". Journal of Organizational Behavior (në anglisht). 24 (2): 237–250. doi:10.1002/job.185. ISSN 0894-3796.