Fusha magnetike e Hënës

Fortësia e përgjithshme e fushës magnetike në sipërfaqen e Hënës e derivuar nga eksperimenti i Lunar Prospector.

Hëna ka një fushë magnetike të jashtme që është shumë e dobët në krahasim me Tokën. Ndryshimet tjera janë që në Hënë nuk ka fushë magnetike dipolare (që do të gjenerohej nga një gjeodinamo në bërthamën e vet) dhe për shkak të polarizimit magnetik të ndryshueshëm që është present është thuajse plotësisht krustal në origjinë. Sipas një hipoteze thuhet se polarizimi magnetik është fituar herët në historinë e hënës kur gjeodinamo ishte akoma në operim. Madhësia e vogël e bërthamës së hënës, sidoqoftë, është një pengesë potenciale për ta promovuar këtë hipotezë në një teori. Alternativisht, është e mundur që në një trup pa ajër si Hëna, fusha magnetike e përkohshme mund të gjenerohet gjatë përplasjeve të mëdha. Në mbështetje të kësaj, është e njohur se polarizimi magnetik krustal më i madhi është paraqitur afër antipodeve të një pellgu të madh shpërthyes. Është propozuar se një fenomen i tillë mund të rezultojë me një zgjerim të një gjenerim-përplaseje të reve plazmatike rreth Hënës në prezencë të një ambienti me fushë magnetike. Për shembull, anija Chandrayaan-1 hartoi një “mini-magnetosferë” në antipodin Crisium në anën e largët të Hënës, duke përdorur instrumentin Sub-keV Atom Reflecting Analyzer (SARA). Mini-magnetosfera është 360 km rreth sipërfaqes dhe është e rrethuar nga një regjion i fluksit plazmatik 300 km i trashë që rezulton nga era solare dhe rrjedh rreth mini-magnetisferës.

Është duke u rritur një evidencë që grimca të baltës hënore mund të pluskojnë, e shkaktuar prej sipërfaqes hënore nga ndotja elektrostatike. Kjo do të mund të krijonte një “atmosferë” nate kalimtare nga pluhuri. Balta hënore po ashtu mund ta grumbullojë vetveten brenda një erë e tejdukshme. Hartuar nga ndryshimet në akumulimin e ngarkesës globale, pluhuri mbledhës natyralisht do të fluturonte nga pjesa negative e fortë e natës te pjesa e dobët negative e ditës. Efekti i kësaj “stuhie pluhuri” mund të ishte më e fortë në terminatorin e Hënës. Shumica e këtyre detajeve janë ende speculative, por misioni i NASA-së Lunar Prospector vërejti ndryshme në tensionin e hënës në pjesën e natë gjatë kalimeve të bishtave magnetik, duke kërcyr nga -200 V në -1000 V. karakterizimi i mëtejshëm do të përfundohet nga Lunar Atmosphere and Dust Environment Explorer në fund të vitit 2013. Fleta e plazmës ka një strukturë shumë dinamike, në një gjendje të vazhdueshme të lëvizjes, kështu që orbitat e Hënës rreth bishtave magnetik mund të përfshihen rreth saj disa herë me takime të qëndrueshme kudo nga minutat në orë ose në disa ditë.

Në imagjinatë

Në seritë Space Odyssey nga Arthur C. Clarke, një lapifar është gjetur në Hënë afër kraterit Tycho nga fuqia jonatyrore e fushës magnetike dhe u emëru Tycho Magnetic Anomaly 1 (TMA-1).