Gjuhët sino-tibetiane

Nga Wikipedia, enciklopedia e lirë

 

Sino-Tibetiane
Trans-Himalajane
Shpërndarja
gjeografike
Azia Qendrore, Azia Lindore, Azia Jugore dhe Azia Juglindore
Klasifikimi gjuhësorNjë nga familjet e gjuhëve kryesore në botë.
ProtogjuhëProto-Sino-Tibetan
NënndarjetRreth 40 grupe të mirëpërcaktuara, ndër të cilat ato me më shumë folës janë:
  • Sintike (Llojet e gjuhës kineze)
  • Lolo-Burmeze
  • Tibetike
  • Karenike
  • Bodo–Garo
  • Kuki-Çin
  • Meitei
  • Tamangjike
  • Bai
  • Jingpho-Luish
ISO 639-2 / 5sit
Linguasphere79- (phylozone)
Glottologsino1245
Grupimet e gjuhëve Sino-Tibetiane

Sino-tibetiane, cituar gjithashtu si Trans-Himalajane në disa burime, është një familje me më shumë se 400 gjuhë, e dyta vetëm pas indo-evropianishtes për nga numri i folësve amtarë. Shumica dërrmuese e tyre janë 1.3 miliardë folës amtarë të gjuhëve sinitike . Gjuhët e tjera sino-tibetiane me një numër të madh folësish përfshijnë birmanishten (33 milionë) dhe gjuhët tibetike (6 milionë). Gjuhë të tjera të familjes fliten në Himalaje, Masivin e Azisë Juglindore dhe skajin lindor të Rrafshnaltës Tibetiane . Shumica e tyre kanë bashkësi të vogla të të folurit në zona të thella malore, dhe si të tilla janë të dokumentuara dobët.

Disa nëngrupe të nivelit të ulët janë rindërtuar në mënyrë të sigurt, por rindërtimi i një proto-gjuhe për familjen në tërësi është ende në një fazë të hershme, kështu që struktura e nivelit më të lartë të familjes Sino-Tibetiane mbetet e paqartë. Edhe pse familja tradicionalisht paraqitet si e ndarë në sinitike (d.m.th gjuhët kineze) dhe degët tibeto-burmane, një origjinë e përbashkët e gjuhëve jo-sintike nuk është demonstruar kurrë. Megjithëse gjuhëtarët kinezë në përgjithësi përfshijnë gjuhët Kra–Dai dhe Hmong–Mien brenda Sino-Tibetanishtes, shumica e gjuhëtarëve të tjerë i kanë përjashtuar ato që nga vitet 1940. Janë propozuar disa lidhje me familje të tjera gjuhësore, por asnjëra nuk është pranuar gjerësisht.