KOSTT
KOSTT, sh. a, është një kompani e operatorit të sistemit të transmisionit me seli në Prishtinë, Kosovë. Ajo luan një rol të rëndësishëm në sektorin e energjisë në Kosovë. Si operator tregu është përgjegjës për organizimin dhe administrimin e tregtisë së energjisë elektrike dhe menaxhimin e procesit të shlyerjes. Është anëtare e Komunitetit të Energjisë. KOSTT është zonë e kontrollit dhe është e lidhur në mënyrë sinkrone me Evropën Kontinentale dhe bashkëpunon me OST-të e RG CE për t'iu përmbajtur paketave të BE-së. Ajo pret të bëhet anëtare e Rrjetit Evropian të Operatorëve të Sistemit të Transmetimit për Energjinë Elektrike në të ardhmen.
Historia[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]
KOSTT është emëruar nga Ministria e Energjisë dhe Minierave të Kosovës dhe e licencuar nga Zyra e Rregullatorit për Energji, në përputhje me dispozitat e legjislacionit primar dhe sekondar të Kosovës, KOSTT sh.a u bë subjekt i licencuar për operatorin e sistemit të transmisionit dhe për operimin e tregut, në tetor 2006.
Themelimi i KOSTT sh.a ishte pasojë e ristrukturimit të sektorit të energjisë në Kosovë. Funksionet e transmetimit dhe dispeçimit janë ndarë zyrtarisht nga Korporata Energjetike e Kosovës (KEK) (kompani e integruar vertikalisht) më 1 korrik 2006, pas vendimit të Qeverisë së Kosovës të marrë në korrik 2005 për ristrukturimin e KEK-ut dhe detyrimeve që rrjedhin nga Traktati i Komunitetit të Energjisë për Evropën Juglindore ku Kosova është anëtare e barabartë.
Në mars të vitit 2018, shoqata evropiane e transmetimit të energjisë elektrike ENTSO-E paralajmëroi për vonesë të orëve elektrike në të gjithë rrjetin energjetik të Evropës për shkak të frekuencës më të ulët të shkaktuar nga humbja e energjisë elektrike në rrjet. Përkatësisht, humbja është krijuar për shkak të mosmarrëveshjes politike ndërmjet Serbisë dhe Kosovës [lower-alpha 1] ku kompania kosovare e transmisionit të energjisë KOSTT ka marrë 113 GWh në mënyrë të paautorizuar nga rrjeti në periudhën janar-shkurt 2018. [1] [2] Operatori serb i transmetimit të energjisë elektrike Elektromreža Srbije ka juridiksion ligjor mbi rrjetin kosovar të transmisionit të energjisë elektrike, por për shkak të mosmarrëveshjeve politike, nuk ushtron kontroll të plotë mbi të. Humbja direkte prej 113 GWh do të arrinte në 24.86 milionë euro, për çmimin mesatar të energjisë elektrike të zonës së euros (për KWh) prej 22 eurocent për familjet në vitin 2017. [3]
Në prill të vitit 2020, një votim i Rrjetit Evropian të Operatorëve të Sistemit të Transmisionit për Energjinë Elektrike, ENTSO-E, i ka hapur rrugën Kosovës që të bëhet një zonë e pavarur rregullatore për energjinë elektrike. Votimi konfirmon se do të nënshkruhet një marrëveshje për kyçje ndërmjet ENTSO-E dhe KOSTT, Operator i Sistemit të Transmisionit të Kosovës, duke i mundësuar KOSTT-it t'i bashkohet 42 operatorëve të tjerë të transmisionit që përbëjnë organizatën rajonale të bashkëpunimit energjetik. Anëtarësimi në ENTSO-E si zonë e pavarur do t'i japë fund mbështetjes së Kosovës në rrjetin energjetik serb dhe do të mundësojë një bllok të përbashkët energjetik ndërmjet Kosovës dhe Shqipërisë, marrëveshje e cila u nënshkrua në dhjetor. [4]
Me atë marrëveshje Shqipëria dhe Kosova tani do të mund të shkëmbejnë rezervat e energjisë, që pritet të rezultojë në 4 milionë euro kursime në vit për Kosovën. [5]
Juridiksioni[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]
KOSTT sh.a është përgjegjëse për:
- Planifikimi, zhvillimi, mirëmbajtja dhe operimi i sistemit të transmisionit të energjisë elektrike të Kosovës
- Sigurimi i aksesit të hapur jodiskriminues
- Operimi i tregut të ri të energjisë elektrike
- Sigurimi i kushteve që promovojnë konkurrencën brenda Kosovës
- Puna me OST-të fqinje për të mirën e Kosovës dhe rajonit
KOSTT ka një pozitë strategjike dhe paraqet një nyje të rëndësishme në tregun rajonal të energjisë. KOSTT është i ndërlidhur me katër (4) sisteme të tjera, përkatësisht Shqipërinë, Maqedoninë e Veriut, Malin e Zi dhe Serbinë.
Sistemi i transmisionit KOSTT sh.a përbëhet nga 1186 km linja ajrore (181 km – 400 kV; 361 km – 220 kV; dhe 643 km – 110 kV) dhe 2400 MVA të kapaciteteve transformuese.
Sektori i energjisë konsiderohet si një nga sektorët më të rëndësishëm në Kosovë. 96.8% e energjisë elektrike në Kosovë prodhohet nga termocentralet dhe 3.2% prodhohet nga hidrocentralet.
Shih edhe[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]
Referime[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]
- ^ Oroschakoff, Kalina (7 mars 2018). "Serbia-Kosovo spat delays electric clocks in Europe". politico.eu. Marrë më 8 mars 2018.
{{cite news}}: Mungon ose është bosh parametri|language=(Ndihmë!) - ^ "EMS: Kosovo neovlašćeno preuzimalo električnu energiju". n1info.com (në serbisht). FoNet. 7 mars 2018. Arkivuar nga origjinali më 8 mars 2018. Marrë më 8 mars 2018.
- ^ "Electricity price statistics". europa.eu. Marrë më 8 mars 2018.
{{cite web}}: Mungon ose është bosh parametri|language=(Ndihmë!) - ^ "Kostt gains independence from Serbia". Prishtinainsight.com. Marrë më 21 prill 2020.
{{cite web}}: Mungon ose është bosh parametri|language=(Ndihmë!) - ^ "Kosovos electricity transmission system becomes independent from serbia". Exit.al. Arkivuar nga origjinali më 3 gusht 2020. Marrë më 21 prill 2020.
{{cite web}}: Mungon ose është bosh parametri|language=(Ndihmë!)