Shihni burimin për Kraja

{{Ky artikull|krahinës së Krajës|kuptime tjera|Kraja (kthjellim)}}
{{Infobox settlement|name=Kraja|native_name=|native_name_lang=|settlement_type=[[Krahinë etnografike|Krahinë]]|image_skyline=Pozita gjeografike e Krajës.png|imagesize=|image_alt=|image_caption=Kraja nga hapësira|image_flag=|flag_alt=|image_seal=|seal_alt=|image_shield=|shield_alt=|shield_link=|etymology=|nickname=|motto=|image_map=|map_alt=|map_caption=|pushpin_map=|pushpin_map_alt=|pushpin_map_caption=|pushpin_label_position=|coordinates=|coor_pinpoint=|coordinates_footnotes=|subdivision_type=[[Lista e shteteve|Shteti]]|subdivision_name={{flagicon|MNE}} [[Mali i Zi]] <br>  {{flagicon|ALB}} [[Shqipëria]]|subdivision_type1=[[Bashkitë e Shqipërisë|Bashkia]]/[[Njësitë administrative të Malit të Zi|Komuna]]|subdivision_name1={{flagicon|Bar, Montenegro}} [[Komuna e Tivarit]] <br> [[Skeda:Flamuri i Bashkisë Shkodër.svg|20px|border]] [[Bashkia Shkodër]]|subdivision_type2=|subdivision_name2=|subdivision_type3=|subdivision_name3=|established_title=|established_date=|founder=|seat_type=|seat=|government_footnotes=|government_type=|governing_body=|leader_party=|leader_title=|leader_name=|leader_title1=|leader_name1=|leader_title2=|leader_name2=|leader_title3=|leader_name3=|leader_title4=|leader_name4=|unit_pref=Metric
<!-- ALL fields with measurements have automatic unit conversion -->
<!-- for references: use <ref> tags -->|area_footnotes=|area_urban_footnotes=<!--  -->|area_rural_footnotes=<!--  -->|area_metro_footnotes=<!--  -->|area_note=|area_water_percent=|area_rank=|area_blank1_title=|area_blank2_title=<!-- square kilometers -->|area_total_km2=|area_land_km2=|area_water_km2=|area_urban_km2=|area_rural_km2=|area_metro_km2=|area_blank1_km2=|area_blank2_km2=<!-- hectares -->|area_total_ha=|area_land_ha=|area_water_ha=|area_urban_ha=|area_rural_ha=|area_metro_ha=|area_blank1_ha=|area_blank2_ha=|length_km=|width_km=|dimensions_footnotes=|elevation_footnotes=|elevation_m=|population_footnotes=|population_as_of=2011|population_total=|population_density_blank1_km2=|population_blank2_title=|population_blank2=|population_demonym=|timezone1=[[ZKEQ]] ([[UTC+1]])|utc_offset1=|timezone1_DST=[[Ora Verore e Evropës Qendrore|OVEQ]] ([[UTC+2]])|utc_offset1_DST=|postal_code_type=|postal_code=|area_code_type=|area_code=|area_codes=<!-- for multiple area codes -->|iso_code=|registration_plate=|website=|module=|footnotes=|blank_name_sec1=|blank_info_sec1=}}'''Kraja ''' është një [[krahinë etnografike]] dhe gjeografike në [[Mali i Zi|Malin e Zi]] dhe një pjesë e vogël në [[Shqipëria|Shqipëri]], që shtrihet në bregun jugperëndimor të [[Liqeni i Shkodrës|Liqenit të Shkodrës]] deri në malin e Rumisë.<ref>{{Cite book|last=Xholi|first=Zija|url=https://openlibrary.org/books/OL23913757M/Fjalor_enciklopedik_shqiptar|title=Fjalor enciklopedik shqiptar|last2=Vejsiu|first2=Ylli|date=2008|publisher=Akademia e Shkencave e Shqipërisë|isbn=978-99956-10-27-2|edition=Botim i ri.|location=Tiranë|language=sq}}</ref> Përfshinë disa vendbanime, kryesisht të banuara me [[Shqiptarët në Mal të Zi|shqiptarë]].

== Gjeografia ==
[[File:Prečista Krajinska (cropped).jpg|thumb|Kisha e Krajës, gjendet afër fshatit Ostros.|220x220px]]
Kraja gjendet në mes rajonit të Cërrmnicës dhe [[Ana Malit|Anës së Malit]], gjëgjësisht shtrihet nga lagja [[Shiroka|Shirokë]] deri në fshatin [[Selca|Selcë]]. Nga ana administrative, pjesa e Krajës në [[Mali i Zi|Malt të Zi]] i takon [[Komuna e Tivarit|Komunës së Tivarit]], ku fshatrat janë të grupuara në dy bashkësi lokale: [[Bashkësia Lokale Ostros]] dhe [[Bashkësia Lokale Shestan]], përveç [[Kërrica|Kërricës]] dhe [[Selca|Selcës]] që i takojn Bashkësisë Lokale të Cërmnicës. Pjesa e Krajës në [[Shqipëria|Shqipëri]] i takon [[Bashkia Shkodër|Bashkisë së Shkodrës]], gjëgjësisht sot [[Shiroka]] dhe [[Zogaj (Shkodër)|Zogaj]] janë lagje të [[Shkodra|qytetit të Shkodrës]].

Kraja përbëhet nga këto fshatra:
{|
! colspan="3" |Në [[Mali i Zi|Mal të Zi]]:
!Në [[Shqipëria|Shqipëri]]:
|- valign="top"
|
* [[Arbëneshi]]
* Babsuli
* [[Besi (Tivar)|Besi]]
* Blaca
* [[Boboshti]]
* [[Brisku i Naltë|Brisku Nalt]]
* [[Brisku i Poshtëm|Brisku Poshtë]]
* Dragoviqi
* [[Gështenja (fshat)|Kështenja]]
* [[Kërrica|Krrica Nalt]]
* [[Kërrica|Krrica Poshtë]]
* [[Ljarja]]
* [[Martiqi]]
* [[Muriqi i Sipërm|Muriqi Nalt]]
|
* [[Muriqi i Poshtëm|Muriqi Poshtë]]
* [[Ostrosi i Madh]]
* [[Ostrosi i Vogël]]
* [[Pinçi]]
* Qyrjani
* Ramushaj
* Rjepsi
* Runji
* [[Selca|Selca Nalt]]
* [[Selca|Selca Poshtë]]
* Sjerci
* [[Skjea]]
* [[Thtjani]]
* Uçdabaj
|
* [[Shestani]]:
** [[Lukaj]]
** [[Gurrëza (Tivar)|Gurrëza]]
** Bardhaj
** [[Dedaj]]
** Rud
** [[Nënmali]]
** [[Bujgëri]]
** [[Gjuraçi]]
** [[Pecaj|Draçevica]]
|
* [[Shiroka]]
* [[Zogaj (Shkodër)|Zogaj]]
|}

== Demografia ==
[[Skeda:Kraja e Shkodrës.svg|parapamje|415x415px|Vendndodhja e Krajës]]Sipas regjistrimit të popullsisë në vitin 2011, Kraja me sipërfaqe prej 143.8&nbsp;km<sup>2 </sup>ka 1,881 banorë. Shumica e banorëve të Krajës janë [[Shqiptarët|shqiptarë]], të [[islami|besimit islam]] dhe [[Kisha Katolike|katolik]]. Përveç shqiptarëve në Krajë jetojnë edhe [[Malazezët|malazezë]] të [[Kisha ortodokse|besimit ortodoks]].

Emigrimi i parë i popullsisë vendore, kryesisht nga Shesani, fillon që nga fillimi i shekulli XVIII nga Ljara, Brisku e disa vendbanime të tjera Shestanit. Mërga është vendosur në qytetin e [[Zara|Zarës]] në Dalmaci duke formuar vendbanimin e tyre të quajtur [[Arbanasi|Arbanas]]. Në fund të viteve 1960 dhe fillim të viteve 1970, mijëra banorë mërguan në shtete të Evropës dhe në SHBA.<ref>Marrë nga [[:en:Skadarska Krajina|artikulli ekuivalent]] në gjuhën angleze</ref>

Në saje të kushteve natyrore, veprimtari tradicionale e banorëve të Krajës është blegtoria dhe bujqësia. Në veçanti dallohet kultura e duhanit dhe po ashtu edhe gështenjat. Popullsia e vendbanimeve pranë liqenit merret me peshkim.<ref>{{Cite web |url=http://www.krajaonline.com/Kraja.html |title=Rreth Krajës |url-status=dead |access-date=18 mars 2015 |archive-date=16 mars 2015 |archive-url=https://web.archive.org/web/20150316091243/http://www.krajaonline.com/Kraja.html }}</ref>
{| class="wikitable sortable"
|+Popullsia e fshatrave të Bashkësisë Lokale të Krajës sipas censuseve<ref name=":0">{{Cite web|date=2022-05-20|title=All places: 1948, 1953, 1961, 1971, 1981, 1991, 2003, 2011 censuses|url=http://pop-stat.mashke.org/montenegro-census.htm|url-status=live|access-date=2022-05-20|website=pop-stat.mashke.org|language=en}}</ref>
!Fshati
!1948
!1953
!1961
!1971
!1981
!1991
!2003
!2011
|-
|[[Arbëneshi|Arbënesh]]
|535
|556
|603
|606
|650
|725
|399
|327
|-
|[[Boboshti|Bobosht]]
|318
|354
|412
|470
|490
|553
|230
|180
|-
|[[Skjea|Skje]]
|179
|193
|243
|285
|291
|301
|104
|83
|-
|[[Gështenja (fshat)|Kështenjë]]
|402
|517
|551
|564
|609
|510
|216
|168
|-
|[[Ostrosi i Vogël|Ostros i Vogël]]
|323
|358
|394
|384
|427
|419
|148
|111
|-
|[[Martiqi|Martiq]]
|521
|530
|564
|641
|682
|705
|357
|293
|-
|[[Thtjani|Thtjan]]
|305
|288
|292
|261
|185
|240
|93
|61
|-
|[[Ostrosi i Madh|Ostros i Madh]]
|601
|575
|611
|638
|639
|623
|416
|332
|-
!Gjithsej
!3184
!3371
!3670
!3849
!3973
!4076
!1963
!1555
|}
{| class="wikitable sortable"
|+Popullsia e fshatrave të Bashkësisë Lokale të Shestanit sipas censuseve<ref name=":0" />
!Fshati
!1948
!1953
!1961
!1971
!1981
!1991
!2003
!2011
|-
|[[Besi (Tivar)|Besë]]
|152
|167
|179
|235
|246
|272
|67
|41
|-
|[[Brisku i Naltë|Brisk i Sipërm]]
|121
|139
|143
|137
|85
|92
|20
|22
|-
|[[Muriqi i Sipërm|Muriq i Sipërm]]
|101
|95
|155
|114
|96
|124
|25
|12
|-
|[[Gurrëza (Tivar)|Gurrëz]]
|74
|87
|47
|39
|26
|15
| -
| -
|-
|[[Dedaj]]
|110
|114
|118
|51
|22
|12
|3
| -
|-
|[[Brisku i Poshtëm|Brisk i Poshtëm]]
|99
|116
|109
|129
|130
|145
|46
|29
|-
|[[Muriqi i Poshtëm|Muriq i Poshtëm]]
|232
|249
|246
|260
|312
|367
|125
|101
|-
|[[Pecaj]]
|118
|117
|105
|72
|37
|9
|8
|5
|-
|[[Gjuraçi (Ulqin)|Gjuraç]]
|86
|81
|74
|64
|36
|36
|11
|4
|-
|[[Nënmali|Nënmal]]
|99
|104
|98
|57
|30
|20
|5
|6
|-
|[[Ljarja|Ljare]]
|323
|326
|297
|297
|231
|166
|94
|61
|-
|[[Lukaj]]
|89
|76
|70
|54
|25
|12
| -
| -
|-
|[[Bujgëri|Bujgër]]
|70
|65
|68
|47
|25
|16
| -
| -
|-
|[[Pinçi|Pinç]]
|160
|179
|166
|151
|143
|85
|18
|11
|-
!Gjithsej
!1834
!1915
!1875
!1707
!1444
!1371
!422
!292
|}

== Referime ==
{{reflist}}

== Shiko dhe ==
* [[Shqiptarët në Mal të Zi]]
* [[Ana Malit]]

== Lidhje të jashtme ==
* [https://web.archive.org/web/20150316091212/http://www.krajaonline.com/ KrajaOnline.com] – portal nga Kraja
* [https://www.youtube.com/watch?v=fkQKck_l5_Y&feature=youtu.be&fbclid=IwAR2mUu18OhgFEqCCO-H_LAsF1HLCstD8BCzirrGXYm5WWH5wOK4LGc7KIy0]- Gjurmë Shqiptare - Sekretet e shqiptarëve të Krajës. Si po shuhet me dhunë gjithçka shqiptare?.
[[Kategoria:Gjeografia e Malit të Zi]]
[[Kategoria:Tivari]]
[[Kategoria:Ulqini]]
[[Kategoria:Krahina shqiptare]]
[[Kategoria:Krahina etnografike shqiptare]]
[[Kategoria:Kraja|*]]