Kryengritja e Maidanit

Nga Wikipedia, enciklopedia e lirë
Në drejtim të akrepave të orës nga lart majtas: Një flamur i madh evropian valëvitet nëpër Maidan më 27 nëntor 2013; Aktivistja e opozitës dhe këngëtarja popullore Ruslana u drejtohet turmave në Maidan më 29 nëntor 2013; Euromaidan në Sheshin Evropian më 1 dhjetor; bazamenti i statujës së Leninit të rrëzuar; turmat drejtojnë çorape në militsiya; pemë e zbukuruar me flamuj dhe postera.

Kryengritja e Maidanit apo Euromaidan (ukrainisht: Євромайдан Yevromaidan, fjale-per-fjale. 'Euro Sheshi'), ishte një valë demonstratash dhe trazirash civile në Ukrainë, e cila filloi më 21 nëntor 2013 me protesta të mëdha në Maidan Nezalezhnosti (Sheshi i Pavarësisë) në Kiev.

Protestat u nxitën nga vendimi i papritur i Presidentit Viktor Janukoviç për të mos nënshkruar Marrëveshjen e Asociimit Bashkimi Evropian-Ukrainë, në vend të kësaj zgjodhi lidhje më të ngushta me Rusinë dhe Bashkimin Ekonomik Euroaziatik. Parlamenti i Ukrainës kishte miratuar me shumicë dërrmuese finalizimin e Marrëveshjes me BE-në, por Rusia kishte bërë presion mbi Ukraina ta refuzojë atë. Shtrirja e protestave u zgjerua, me thirrjet për dorëheqjen e Janukoviç dhe qeverisë Azarov. Protestuesit kundërshtuan atë që ata e shihnin si korrupsion të përhapur qeveritar, abuzim me pushtetin, shkelje të të drejtave të njeriut dhe ndikim të oligarkëve. Transparency International emëroi Janukoviç si shembullin më të lartë të korrupsionit në botë Shpërndarja e dhunshme e protestuesve më 30 nëntor shkaktoi tërbim zemërimin e saj. Euromaidan çoi në Revolucionin e Dinjitetit të vitit 2014.

Gjatë kryengritjes, Sheshi i Pavarësisë (Maidan) në Kiev ishte një kamp i madh protestash i pushtuar nga mijëra protestues dhe i mbrojtur nga barrikada të improvizuara. Kishte kuzhina, poste të ndihmës së parë dhe ambiente transmetimi, si dhe skena për fjalime, leksione, debate dhe shfaqje. Ajo ruhej nga njësitë e 'Vetëmbrojtjes së Maidan' të përbëra nga vullnetarë me uniformë dhe helmeta të improvizuara, me mburoja dhe të armatosur me shkopinj, gurë dhe bomba benzine. Protestat u mbajtën edhe në shumë pjesë të tjera të Ukrainës. Në Kiev, pati përleshje me policinë më 1 dhjetor; dhe policia sulmoi kampin më 11 dhjetor. Protestat u shtuan nga mesi i janarit, në përgjigje të qeverisë që prezantoi ligje drakoniane kundër protestës. Pati përleshje vdekjeprurëse në rrugën Hrushevsky më 19–22 janar. Protestuesit më pas pushtuan ndërtesat qeveritare në shumë rajone të Ukrainës. Kryengritja arriti kulmin më 18-20 shkurt, kur luftimet e ashpra në Kiev midis aktivistëve të Maidan dhe policisë rezultuan në vdekjen e pothuajse 100 protestuesve dhe 13 policëve.

Si rezultat, Janukoviç dhe opozita parlamentare nënshkruan një marrëveshje më 21 shkurt për të sjellë një qeveri të përkohshme uniteti, reforma kushtetuese dhe zgjedhje të parakohshme. Policia braktisi qendrën e Kievit atë pasdite, më pas Janukoviç dhe ministra të tjerë të qeverisë u larguan nga qyteti atë mbrëmje. Të nesërmen, parlamenti hoqi Janukoviç nga detyra dhe vendosi një qeveri të përkohshme. Revolucioni i dinjitetit u pasua shpejt nga aneksimi rus i Krimesë dhe trazirat pro-ruse në Ukrainën Lindore, duke u përshkallëzuar përfundimisht në Luftën Ruso-Ukrainase.

Shiko edhe[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]

Referimet[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]