Kufiri Roche

Nga Wikipedia, enciklopedia e lirë
Konsideroni një masë orbital e lëngjeve e mbajtur së bashku nga graviteti, këtu shihet plani orbital nga lart. Larg nga kufiri Roche, masa është praktikisht sferike.
Sa më afër kufirit Roche, trupi deformohet nga forca e baticës.
Brenda kufirit Roche, graviteti i vetë masës nuk mund të përballojë forcën e baticës, dhe trupi shpërbëhet.
Grimcat më afër lëvizjes primare lëvizin më shpejtë se grimcat që janë larg, siç paraqitet nga shenjat e kuqe.
Shpejtësitë e ndryshme orbitale e materialit eventualisht shkakton që ajo të formojë një unazë.

Kufiri Roche (shqiptohet: kufiri rosh), nganjëherë i përmendur si rrezja Roche, është distanca brenda të cilit një trup qiellor, që mbahet vetëm nga graviteti i tij, do të shpërbëhet nga forca e baticës të një trupi tjetër qiellor që e tejkalon vetë-tërheqjen gravitacionale të trupit të parë [1]. Brenda kufirit Roche, materiali orbital shpërndan dhe formon unaza ndërsa jashtë kufirit, materiali ka tendencë të bashkohet. Ky term ka marrë emrin sipas Édouard Roche, i cili është astronom francez i cili i pari e llogariti këtë kufi teorik në vitin 1848 [2].

Kufijtë Roche për disa shembuj[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]

Tabela më poshtë tregon dendësinë mesatare dhe rrezen ekuatoriale për objektet e zgjedhur në sistemin diellor.

Trupi Dendësia (kg/m3) Rrezja (m)
Dielli 1,408 696,000,000
Toka 5,513 6,378,137
Hëna 3,346 1,737,100
Jupiteri 1,326 71,493,000
Saturni 687 60,267,000
Urani 1,318 25,557,000
Neptuni 1,638 24,766,000

Përcaktimi i kufirit Roche[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]

Distanca e kufizuar deri ku një satelit mund të afrohet pa u prishur varet nga ngurtësia e satelitit. Në njërin ekstrem, një satelit tërësisht i ngurtë do të ruajë formën e tij deri sa forcat e baticës thyejnë atë copa copa. Në ekstremin tjetër, një satelit shumë fluid (lëngshëm) gradualisht do të deformohet duke u ndikuar nga rritja e forcave të baticës, duke bërë që sateliti të zgjatet, më tej të përzihet me forcën e baticës dhe duke i shkaktuar atij të copëtohet më ngadalë.

Referime[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]

  1. ^ Eric W. Weisstein (2007). "Eric Weisstein's World of Physics – Roche Limit". scienceworld.wolfram.com. Marrë më 5 shtator 2007. {{cite web}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
  2. ^ NASA. "What is the Roche limit?". NASA – JPL. Arkivuar nga origjinali më 23 prill 2009. Marrë më 2 janar 2016. {{cite web}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)

Referime[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]