Jump to content

Luani i detit i Kalifornisë

Nga Wikipedia, enciklopedia e lirë
(Përcjellë nga Luani detit i Kalifornisë)
Luani i detit i Kalifornisë
Mashkull në La Jolla, Kaliforni
Femër në La Jolla, Kaliforni
Statusi i ruajtjes
Klasifikimi shkencor e
Mbretëria: Animalia
Filumi: Chordata
Klasa: Mammalia
Rendi: Carnivora
Dega: Pinnipedia
Familja: Otariidae
Gjinia: Zalophus
Lloji:
Z. californianus
Emri binomial
Zalophus californianus
(Lesson, 1828)
  Diapazoni i shumimit

  Diapazoni total

Luani i detit i Kalifornisë (Zalophus californianus) është një fokë bregdetare me veshë që jeton në pjesën perëndimore të Amerikës së Veriut . Është një nga gjashtë llojet e luanëve të detit. Habitati i tij natyror varion nga Alaska juglindore në Meksikën qendrore, duke përfshirë Gjirin e Kalifornisë. Luanët e detit të Kalifornisë janë seksualisht dimorfikë; meshkujt janë më të mëdhenj se femrat dhe kanë një qafë më të trashë si dhe një kreshtë të dalë gjatësore

Ushqehen me lloje të ndryshme peshqish, kallmar, alga dhe oktapod, ndërsa vetë janë pre për balenat vrasese dhe peshkaqenët e bardhë të mëdhenj.

Janë poligamë (një individë mashkull ka më shumë femra). Nga maji deri në gusht, meshkujt krijojnë territore dhe përpiqen të tërheqin femra me të cilat çiftëzohen. Femrat janë të lira të lëvizin midis territoreve të padetyruara nga meshkujt , ndërsa nënat ushqejnë të vegjëlit e tyre ndërkohë që lëvizin në kërkim të ushqimit. Luanët e detit komunikojnë me tinguj të shumtë, veçanërisht me lehje dhe thirrje kontakti nënë-këlysh.

Jashtë sezonit të shumimit, luanët e detit shpenzojnë shumë kohë në det dhe më pas vijnë në bregdet.

Luanët e detit janë veçanërisht inteligjentë. Ata mund të trajnohen për të kryer detyra të ndryshme dhe për të shfaqur frikë nga njerëzit nëse janë mësuar me ta. Për shkak të kësaj, Luanët e Detit të Kalifornisë janë një zgjedhje popullore për shfaqje publike në kopshte zoologjike ,cirqe dhe akuariume si dhe janë të trajnuar nga Navya e Shteteve të Bashkuara për operacione të caktuara ushtarake. Bashkimi Ndërkombëtar për Ruajtjen e Natyrës (IUCN) i liston këto specie si më pak të rrezikuara për shkak të bollëkut të saj. Për të mbrojtur peshkun, shtetet amerikane të Oregonit dhe Uashingtonit akordon në kuotat vjetore mbrojtjen e vrasjeve të luanëve të detit.

Taksonomi (sistematika)

[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]
Lithography nga Joseph Smith

Luani i detit në Kaliforni u përshkrua nga René Primevère Lesson, një natyralist francez, në 1828. Ai është grupuar me luanë të tjerë deti dhe vula lesh në familjen Otariidae . Otariidet, të njohura gjithashtu si vula me veshë, ndryshojnë nga vulat e vërteta në të paturit e veshëve të jashtëm, dhe proporcionalisht më të mëdhenj të parme dhe muskuj gjoksorë. Së bashku me luanin e detit Galapagos dhe luanin e detit japonez të zhdukur, luani i detit në Kaliforni i përket gjinisë Zalophus, e cila rrjedh nga fjalët greke za, që do të thotë "intensiv" dhe lophus, që do të thotë "kreshtë". [2] Kjo i referohet kreshtës sagjitale të spikatur të meshkujve, e cila dallon anëtarët e gjinisë. [3]Tradicionalisht, luani i detit Galapagos dhe luani i detit japonez u klasifikuan si nëngrupe të luanit të detit të Kalifornisë. Megjithatë, një studim gjenetik në 2007 zbuloi se të treja janë në fakt specie të veçanta

Luanët e detit duke lehur ndjekin një varkë

Luanët e detit të Kalifornisë komunikojnë me një sërë vokalizimesh. Më e përdorura është lehja e tyre karakteristike. Meshkujt territorialë janë thirrësit më të zhurmshëm dhe më të vazhdueshëm, dhe lehjarodhohet vazhdimisht gjatë pikut të sezonit të shumimit.

Inteligjenca dhe aftësia për t'u trajnuar

[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]

Biologu detar Ronald J. Schusterman dhe bashkëpunëtorët e tij hulumtues kanë studiuar aftësinë njohëse të luanëve të detit. Ata kanë zbuluar se luanët e detit janë në gjendje të njohin marrëdhëniet midis stimujve bazuar në funksione të ngjashme ose lidhje të bëra me bashkëmoshatarët e tyre, dhe jo vetëm në tiparet e përbashkëta të stimujve.

  1. ^ Aurioles, D. & Trillmich, F. (2008). "Zalophus californianus". IUCN Red List of Threatened Species (në anglisht). 2008. Marrë më 10 shtator 2021.
  2. ^ Allen, Sarah (2011). Field Guide to Marine Mammals of the Pacific Coast: Baja, California, Oregon, Washington, British Columbia (në anglisht). Universiteti i Kalifornise. fq. 403. ISBN 978-0520265455.
  3. ^ Heath, Carolyn (2008). California, Galapagos and Japanese Sea Lions Zalophus californianus, Z. wollebaeki and Z. japonicus (në anglisht). Enclyclopedia of Marine Mamals. fq. 170–75. ISBN 978-0123735539.